Κάρλ Μπίλντ: Προς μια Αμερική τσαρλατάνων;

Μια φορά κι έναν καιρό, οι Ηνωμένες Πολιτείες έβλεπαν τον ανταγωνισμό μεταξύ δημοκρατίας και αυταρχισμού ως ένα μοναδικό καθοριστικό ζήτημα. Ήταν αυτή η προοπτική, που σφυρηλατήθηκε στο χωνευτήρι του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, που δημιούργησε τόσο ισχυρούς διατλαντικούς δεσμούς. Για πολλές δεκαετίες, η συμμαχία ΗΠΑ-Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν αφορούσε μόνο την ασφάλεια, αλλά την ιδεολογία και τις κοινές αξίες. Γι’ αυτό η σχέση άντεξε για 80 χρόνια.

Αλλά τώρα, χάρη στον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο κόσμος πριν από μόλις δύο μήνες έχει ήδη αρχίσει να μοιάζει με μακρινή ιστορία. Η ίδια η φύση της Δύσης αλλάζει με αστραπιαία ταχύτητα μπροστά στα μάτια μας. Τόσο ξαφνική και αποπροσανατολιστική είναι η αναστάτωση, που πολλοί έχουν μείνει αποσβολωμένοι.

Η νέα πραγματικότητα έγινε φανερή όταν οι ΗΠΑ ενώθηκαν με τη Ρωσία και μερικές άλλες αυταρχικές χώρες για να καταψηφίσουν ένα ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ που καταδίκαζε την επιθετικότητα της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας την τρίτη επέτειο της ευρείας κλίμακας εισβολής. Αυτό ήταν ένα ορόσημο – μια ημερομηνία που θα θυμίζει μια αθλιότητα.

Προφανώς, οι επιπτώσεις της νέας εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ είναι βαθιές. Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι η διατλαντική συμμαχία ασφάλειας ξεφτίζει. Οι πολιτικοί ηγέτες μπορεί να αισθάνονται καθήκον να επιμείνουν δημόσια ότι οι παλιές αμοιβαίες αμυντικές δεσμεύσεις παραμένουν σταθερές, αλλά δεν κοροϊδεύουν κανέναν – ούτε τον εαυτό τους. Η αξιοπιστία της συμμαχίας εξαρτάται από το άτομο στον Λευκό Οίκο και αυτό το τελευταίο δεν έχει καμία αξιοπιστία όταν πρόκειται για θέματα διατλαντικής ασφάλειας.

Επιπλέον, γινόμαστε μάρτυρες μιας αξιοσημείωτης απομάκρυνσης από την πρώτη προεδρική θητεία Τραμπ, η οποία τουλάχιστον διατήρησε τη διατλαντική ιδεολογική συμμαχία σε μεγάλο βαθμό ανέπαφη. Η ομιλία του αντιπροέδρου JD Vance στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου έδειξε ότι αυτή τη φορά η όλη κατάσταση είναι διαφορετική.

Το μήνυμά του προκάλεσε σοκ στους ευρωπαϊκούς κύκλους ασφάλειας, άμυνας και εξωτερικής πολιτικής. Όχι μόνο απέρριψε ως άσχετα τα ζητήματα ασφάλειας που έχουν δημιουργηθεί στο NATO για τρία τέταρτα του αιώνα,αλλά αναμόρφωσε εντελώς τον ιδεολογικό χάρτη με τέτοιο τρόπο, ώστε να φέρει σε αντιπαλότητα την Ευρώπη και τις ΗΠΑ μεταξύ τους. Ξαφνικά, οι ΗΠΑ δεν έμοιαζαν με σύμμαχο, αλλά σαν αντίπαλο.

Οι φονταμενταλιστές MAGA (“Make America Great Again”) στον πυρήνα της κυβέρνησης Τραμπ εμπλέκονται σε έναν πολιτισμικό πόλεμο που στοχεύει να μεταμορφώσει την αμερικανική κοινωνία. Το σχέδιο τους είναι σε μεγάλο βαθμό μια αντιδραστική αντεπανάσταση ενάντια στις φιλελεύθερες τάσεις που πιστεύουν ότι έχουν ανατρέψει τη χώρα τους. Η MAGA θέλει να επιστρέψει σε μια πιο πολεμική, συντηρητική και ημι-απομονωτική εκδοχή της αμερικανικής εξαιρετικότητας. Ως εκ τούτου, ο καθοριστικός αγώνας του Τράμπ δεν έχει καμία σχέση με την αντίθεση μεταξύ δημοκρατίας και αυταρχισμού. Αυτές οι λέξεις δύσκολα φιγουράρουν στις αφηγήσεις του.

Δεδομένης της φύσης του πολιτιστικού-πολεμικού σχεδίου της, η MAGA βλέπει την Ευρώπη ως αντίπαλο. Ο Βανς, ο οποίος έχει ευθυγραμμίσει τη ρητορική του με τους ευρωπαίους δεξιούς εξτρεμιστές, υποστηρίζει ότι η Ευρώπη «διατρέχει τον κίνδυνο να εμπλακεί] σε πολιτισμική αυτοκτονία».

Ομοίως, ο Έλον Μασκ, ο κορυφαίος οικονομικός υποστηρικτής και βοηθός του Τραμπ, έχει εκστρατεύσει ανοιχτά για τα ακροδεξιά κόμματα στη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Εφόσον οι ιδεολόγοι της MAGA βλέπουν τις ανοιχτές, φιλελεύθερες ευρωπαϊκές κοινωνίες ως προεκτάσεις των εχθρών τους στο εσωτερικό, η υποστήριξή τους στις ανελεύθερες, αντιδημοκρατικές δυνάμεις είναι απολύτως λογική.

Έχουν επίσης μια θεμελιωδώς διαφορετική άποψη για τη Ρωσία. Δεν είναι τυχαίο ότι η ρητορική τους συχνά απηχεί εκείνη του καθεστώτος του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν (μερικές φορές σχεδόν λέξη προς λέξη). Ο MAGA και ο Πούτιν υποστηρίζουν τον επιθετικό εθνικισμό και την εχθρότητα απέναντι στις φιλελεύθερες αξίες. Και οι δύο συνεχίζουν ατελείωτα για την κυριαρχία και τον ρόλο των ισχυρών ηγετών και των ισχυρών εθνών στη διαμόρφωση του μέλλοντος. Είτε βρίσκεστε στο Κρεμλίνο είτε στο Λευκό Οίκο, οι οπαδοί της παγκοσμιοποίησης είναι ο εχθρός.

Ενώ η κυβέρνηση Μπάιντεν προφανώς επιθυμούσε αλλαγή καθεστώτος στη Ρωσία -ακόμα κι αν αυτό δεν εκφράστηκε ποτέ ως επίσημος στόχος πολιτικής- η κυβέρνηση Τραμπ επιθυμεί αλλαγή καθεστώτος στην Ευρώπη. Η Ευρώπη δεν είναι πλέον σύμμαχος, αλλά εχθρός, και παρόλο που η Ρωσία μπορεί να μην είναι (ακόμη) πλήρης σύμμαχος των ΗΠΑ, σίγουρα σήμερα δεν είναι αντίπαλος. Το καθεστώς του Πούτιν έχει στενότερη ιδεολογική συγγένεια με την τρέχουσα κυβέρνηση των ΗΠΑ από ό,τι θα έχουν ποτέ οι Ευρωπαίοι.

Αν υπάρχει ελπίδα για τον υπερατλαντικό κόσμο, αυτή έγκειται στο γεγονός ότι οι ΗΠΑ δεν είναι ομοιόμορφες. Σε αντίθεση με ό,τι ισχυρίζεται, ο Τραμπ δεν έχει εντολή να κάνει αυτό που κάνει. Αλλά με την αμερικανική κοινωνία τόσο πολωμένη, η πολιτική της τροχιά δεν είναι εύκολο να προβλεφθεί. Ακόμα κι αν είναι ακόμα δυνατή μια μερική επιστροφή στην παλιά τάξη πραγμάτων, οι δυνάμεις που οδηγούν την αντιδραστική αντεπανάσταση θα υπάρχουν για τα επόμενα χρόνια.

Ο κόσμος πρέπει να λάβει υπόψη του και να διαμορφώσει τις πολιτικές του ανάλογα. Οι Ευρωπαίοι μπορούν να ελπίζουν για το καλύτερο, αλλά πρέπει να προετοιμαστούν για το χειρότερο. Αυτό που κάποτε φαινόταν αδύνατο -μια Αμερική τσαρλατάνων- έχει γίνει πολύ πιθανό.

Πηγή: Pagenews.gr