Τουρκία και Ισραήλ γίνονται «θανάσιμοι αντίπαλοι» στη Συρία

Επί πολλές εβδομάδες, αξιωματούχοι του τουρκικού στρατού ταξίδευαν σε αεροπορικές βάσεις σε όλη τη Συρία και επεξεργάζονταν σχέδια για τον εξοπλισμό τουλάχιστον ορισμένων από αυτές με συστήματα αεράμυνας και μάχιμα μη επανδρωμένα αεροσκάφη.

Οι προετοιμασίες για την κατάληψη της αεροπορικής βάσης Τ4 κοντά στην Παλμύρα λέγεται ότι βρίσκονταν σε εξέλιξη. Τότε, αργά στις 2 Απριλίου, το Ισραήλ επιτέθηκε. Ισραηλινά αεροσκάφη βομβάρδισαν τον διάδρομο προσγείωσης και τα συστήματα ραντάρ της Τ4.

Χτύπησαν επίσης τουλάχιστον δύο ακόμη βάσεις και άλλους στρατιωτικούς στόχους στη Συρία. Ο Economist γράφει πως αυτό ήταν ένα ξεκάθαρο μήνυμα του Ισραήλ προς την Τουρκία σχετικά με την δραστηριότητά της στη Συρία. Αλλωστε, ο ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Γκίντεον Σάαρ έχει δηλώσει πως η Συρία κινδυνεύει να γίνει τουρκικό προτεκτοράτο, ενώ ο υπουργός Αμυνας Ισραελ Κατς το έκανε ακόμη πιο σαφές: «Οι ηγέτες της Συρίας θα πληρώσουν βαρύ τίμημα αν επιτρέψουν σε εχθρικές προς το Ισραήλ δυνάμεις να εισέλθουν στη χώρα και να θέσουν σε κίνδυνο τα συμφέροντα ασφαλείας του εβραϊκού κράτους».

Το Ισραήλ ανησυχεί για το μέγεθος της εμπλοκής της Τουρκίας στη Συρία, συμπεριλαμβανομένων των σχεδίων της να δημιουργήσει στρατιωτικές βάσεις και να προμηθεύσει με όπλα τον νεοσύστατο στρατό της νέας κυβέρνησης. Η Τουρκία φοβάται ότι το Ισραήλ θέλει να δει τη Συρία να καταρρέει ή και να διαλύεται. Ο ένας κατηγορεί τον άλλον ότι προετοιμάζεται να διεξαγάγει πόλεμο μέσω πληρεξουσίων, γράφει ο Economist.

Το Ισραήλ φαίνεται αποφασισμένο να κρατήσει τη Συρία αδύναμη και διχασμένη. Οι διαδοχικές ισραηλινές επιθέσεις στην υποδομή του παλιού στρατού της Συρίας έχουν καταστρέψει πολλά από τα γερασμένα, σοβιετικής κατασκευής αεροσκάφη του καθεστώτος Ασαντ.

«Εχουν αφαιρέσει κάθε εκατοστό στρατιωτικής ικανότητας που θεώρησαν ως πιθανή πρόκληση για τα ισραηλινά συμφέροντα ασφαλείας», λέει στον Economist ο Αλπέρ Τσοσκούν, τούρκος πρώην διπλωμάτης και τώρα μέλος του Carnegie Endowment for International Peace. Ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει επίσης επικαλεστεί τα δικαιώματα της μειονότητας των Δρούζων της Συρίας, για να απαιτήσει την αποστρατιωτικοποίηση του νότιου τμήματος της χώρας.

Οι ισραηλινοί αξιωματούχοι δεν έχουν καμία εμπιστοσύνη στον μεταβατικό πρόεδρο της Συρίας, Αχμέντ αλ Σάρα, τον οποίο ο Κατς περιγράφει ως «τζιχαντιστή τρομοκράτη της σχολής της Αλ Κάιντα». Ο Σάρα έχει ορκιστεί ότι θα αποτρέψει το να γίνει η χώρα του κόμβος ξένων ριζοσπαστικών ομάδων, όπως ήταν επί Ασαντ. Ωστόσο, οι ισραηλινοί αξιωματούχοι φοβούνται ότι ο νέος ηγέτης της Συρίας, που υποστηρίζεται από τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έναν μακροχρόνιο υποστηρικτή της Χαμάς, μπορεί σύντομα να μετατρέψει τη Συρία σε πεδίο δράσης της οργάνωσης.

Το Ισραήλ και η Τουρκία διαφωνούν επίσης για τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να κυβερνάται η Συρία, σημειώνει ο Economist. Ισραηλινοί αξιωματούχοι πρότειναν ανοιχτά ένα ομοσπονδιακό μοντέλο για τη χώρα, σύμφωνα με το οποίο διαφορετικές μειονότητες, συμπεριλαμβανομένων των Κούρδων και των Αλαουιτών (μουσουλμανική αίρεση από την οποία προέρχονται οι Ασαντ), θα απολάμβαναν εκτεταμένης αυτονομίας.

Υποστηρίζουν ότι οι πρόσφατες σφαγές εκατοντάδων Αλαουιτών αμάχων από ένοπλες ομάδες πιστές στη νέα ηγεσία της Συρίας δείχνουν ότι ο Αλ Σάρα δεν μπορεί να είναι αξιόπιστος. Ο σύρος ηγέτης και οι τούρκοι σύμμαχοί του, όμως, έχουν στο μυαλό τους ένα εντελώς διαφορετικό σύστημα: μια ισχυρή κεντρική κυβέρνηση με επικεφαλής έναν πρόεδρο με σαρωτικές εκτελεστικές εξουσίες.

Στις 13 Μαρτίου ο Αλ Σάρα υπέγραψε ένα νέο Σύνταγμα, βασισμένο ακριβώς σε ένα τέτοιο μοντέλο, γράφει ο Economist. Μερικές ημέρες νωρίτερα, οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), η κουρδική πολιτοφυλακή που κατέχει μεγάλο μέρος της βορειοανατολικής Συρίας, συμφώνησε να ενταχθεί στην προσωρινή κυβέρνηση.

Ο Ερντογάν κατηγόρησε το Ισραήλ ότι υποκινεί τις εθνοτικές και θρησκευτικές μειονότητες της Συρίας για να αποσταθεροποιήσει τη χώρα, η οποία αναδύεται από έναν από τους πιο θανατηφόρους πολέμους αυτού του αιώνα. Αυτό που τον ανησυχεί περισσότερο, όμως, είναι η σχέση του Ισραήλ με τους Κούρδους.

Η Τουρκία υποπτεύεται ότι το Ισραήλ χρησιμοποιεί τις SDF για να υπονομεύσει την τουρκική επιρροή στη Συρία και να υποκινήσει την κουρδική αντίσταση μέσα στην ίδια την Τουρκία. Η Τουρκία βλέπει τις SDF ως προέκταση του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK), το οποίο η Τουρκία και οι περισσότερες δυτικές χώρες χαρακτηρίζουν ως τρομοκρατική οργάνωση.

Επί πολλές εβδομάδες, αξιωματούχοι του τουρκικού στρατού ταξίδευαν σε αεροπορικές βάσεις σε όλη τη Συρία και επεξεργάζονταν σχέδια για τον εξοπλισμό τουλάχιστον ορισμένων από αυτές με συστήματα αεράμυνας και μάχιμα μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Οι προετοιμασίες για την κατάληψη της αεροπορικής βάσης Τ4 κοντά στην Παλμύρα λέγεται ότι βρίσκονταν σε εξέλιξη.

Τότε, αργά στις 2 Απριλίου, το Ισραήλ επιτέθηκε. Ισραηλινά αεροσκάφη βομβάρδισαν τον διάδρομο προσγείωσης και τα συστήματα ραντάρ της Τ4. Χτύπησαν επίσης τουλάχιστον δύο ακόμη βάσεις και άλλους στρατιωτικούς στόχους στη Συρία. Ο Economist γράφει πως αυτό ήταν ένα ξεκάθαρο μήνυμα του Ισραήλ προς την Τουρκία σχετικά με την δραστηριότητά της στη Συρία.

Αλλωστε, ο ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Γκίντεον Σάαρ έχει δηλώσει πως η Συρία κινδυνεύει να γίνει τουρκικό προτεκτοράτο, ενώ ο υπουργός Αμυνας Ισραελ Κατς το έκανε ακόμη πιο σαφές: «Οι ηγέτες της Συρίας θα πληρώσουν βαρύ τίμημα αν επιτρέψουν σε εχθρικές προς το Ισραήλ δυνάμεις να εισέλθουν στη χώρα και να θέσουν σε κίνδυνο τα συμφέροντα ασφαλείας του εβραϊκού κράτους».

Το Ισραήλ ανησυχεί για το μέγεθος της εμπλοκής της Τουρκίας στη Συρία, συμπεριλαμβανομένων των σχεδίων της να δημιουργήσει στρατιωτικές βάσεις και να προμηθεύσει με όπλα τον νεοσύστατο στρατό της νέας κυβέρνησης. Η Τουρκία φοβάται ότι το Ισραήλ θέλει να δει τη Συρία να καταρρέει ή και να διαλύεται. Ο ένας κατηγορεί τον άλλον ότι προετοιμάζεται να διεξαγάγει πόλεμο μέσω πληρεξουσίων, γράφει ο Economist.

Το Ισραήλ φαίνεται αποφασισμένο να κρατήσει τη Συρία αδύναμη και διχασμένη. Οι διαδοχικές ισραηλινές επιθέσεις στην υποδομή του παλιού στρατού της Συρίας έχουν καταστρέψει πολλά από τα γερασμένα, σοβιετικής κατασκευής αεροσκάφη του καθεστώτος Ασαντ.

«Εχουν αφαιρέσει κάθε εκατοστό στρατιωτικής ικανότητας που θεώρησαν ως πιθανή πρόκληση για τα ισραηλινά συμφέροντα ασφαλείας», λέει στον Economist ο Αλπέρ Τσοσκούν, τούρκος πρώην διπλωμάτης και τώρα μέλος του Carnegie Endowment for International Peace. Ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει επίσης επικαλεστεί τα δικαιώματα της μειονότητας των Δρούζων της Συρίας, για να απαιτήσει την αποστρατιωτικοποίηση του νότιου τμήματος της χώρας.

Από την συνάντηση του μεταβατικού προέδρου της Συρίας Αχμέντ Αλ Σάρα με τον τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν, τον περασμένο Φεβρουάριο.

Οι ισραηλινοί αξιωματούχοι δεν έχουν καμία εμπιστοσύνη στον μεταβατικό πρόεδρο της Συρίας, Αχμέντ αλ Σάρα, τον οποίο ο Κατς περιγράφει ως «τζιχαντιστή τρομοκράτη της σχολής της Αλ Κάιντα». Ο Σάρα έχει ορκιστεί ότι θα αποτρέψει το να γίνει η χώρα του κόμβος ξένων ριζοσπαστικών ομάδων, όπως ήταν επί Ασαντ. Ωστόσο, οι ισραηλινοί αξιωματούχοι φοβούνται ότι ο νέος ηγέτης της Συρίας, που υποστηρίζεται από τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έναν μακροχρόνιο υποστηρικτή της Χαμάς, μπορεί σύντομα να μετατρέψει τη Συρία σε πεδίο δράσης της οργάνωσης.

Το Ισραήλ και η Τουρκία διαφωνούν επίσης για τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να κυβερνάται η Συρία, σημειώνει ο Economist. Ισραηλινοί αξιωματούχοι πρότειναν ανοιχτά ένα ομοσπονδιακό μοντέλο για τη χώρα, σύμφωνα με το οποίο διαφορετικές μειονότητες, συμπεριλαμβανομένων των Κούρδων και των Αλαουιτών (μουσουλμανική αίρεση από την οποία προέρχονται οι Ασαντ), θα απολάμβαναν εκτεταμένης αυτονομίας. Υποστηρίζουν ότι οι πρόσφατες σφαγές εκατοντάδων Αλαουιτών αμάχων από ένοπλες ομάδες πιστές στη νέα ηγεσία της Συρίας δείχνουν ότι ο Αλ Σάρα δεν μπορεί να είναι αξιόπιστος.

Ο σύρος ηγέτης και οι τούρκοι σύμμαχοί του, όμως, έχουν στο μυαλό τους ένα εντελώς διαφορετικό σύστημα: μια ισχυρή κεντρική κυβέρνηση με επικεφαλής έναν πρόεδρο με σαρωτικές εκτελεστικές εξουσίες. Στις 13 Μαρτίου ο Αλ Σάρα υπέγραψε ένα νέο Σύνταγμα, βασισμένο ακριβώς σε ένα τέτοιο μοντέλο, γράφει ο Economist. Μερικές ημέρες νωρίτερα, οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), η κουρδική πολιτοφυλακή που κατέχει μεγάλο μέρος της βορειοανατολικής Συρίας, συμφώνησε να ενταχθεί στην προσωρινή κυβέρνηση.

Ο Ερντογάν κατηγόρησε το Ισραήλ ότι υποκινεί τις εθνοτικές και θρησκευτικές μειονότητες της Συρίας για να αποσταθεροποιήσει τη χώρα, η οποία αναδύεται από έναν από τους πιο θανατηφόρους πολέμους αυτού του αιώνα. Αυτό που τον ανησυχεί περισσότερο, όμως, είναι η σχέση του Ισραήλ με τους Κούρδους. Η Τουρκία υποπτεύεται ότι το Ισραήλ χρησιμοποιεί τις SDF για να υπονομεύσει την τουρκική επιρροή στη Συρία και να υποκινήσει την κουρδική αντίσταση μέσα στην ίδια την Τουρκία.

Η Τουρκία βλέπει τις SDF ως προέκταση του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK), το οποίο η Τουρκία και οι περισσότερες δυτικές χώρες χαρακτηρίζουν ως τρομοκρατική οργάνωση. Σύροι στρατιώτες στο Χαλέπι.

Το Ισραήλ δεν μετριάζει τις ανησυχίες της Τουρκίας με τις πράξεις και τη ρητορική του, επισημαίνει ο Economist. Πέρυσι, ο Γκίντεον Σάαρ αναφέρθηκε στις SDF και τους Κούρδους ως «φυσικούς συμμάχους» της χώρας του και κάλεσε τον κόσμο να τους προστατεύσει από την Τουρκία.

Ο φόβος μιας συμμαχίας μεταξύ του Ισραήλ και των Κούρδων ήταν ένας βασικός παράγοντας πίσω από την απόφαση της Τουρκίας πέρυσι να ξεκινήσει μυστικές συνομιλίες με τον φυλακισμένο ηγέτη του ΡΚΚ, Αμπντουλάχ Οτσαλάν. Τον περασμένο μήνα, το ΡΚΚ κήρυξε προσωρινή κατάπαυση του πυρός. «Η Τουρκία πιστεύει ότι το Ισραήλ θέλει να δημιουργήσει ένα κουρδικό κράτος στα σύνορά της», λέει στον Economist η Νταρίν Χαλίφα, του International Crisis Group, μιας δεξαμενής σκέψης με έδρα τις Βρυξέλλες.

«Οι Ισραηλινοί πιστεύουν ότι η Τουρκία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τη Συρία εναντίον τους με τον ίδιο τρόπο». Οι σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ, που έχουν ήδη δηλητηριαστεί από τον πόλεμο στη Γάζα, ενδέχεται να επιδεινωθούν, γράφει ο Εconomist. Ομως, μια πραγματική ένοπλη σύγκρουση μεταξύ του δεύτερου μεγαλύτερου στρατού του ΝΑΤΟ και του κύριου περιφερειακού συμμάχου της Αμερικής δεν είναι πιθανή. Καμία πλευρά δεν έχει όρεξη να πολεμήσει την άλλη. Η Τουρκία και το Ισραήλ προετοιμάζουν το έδαφος για αποτροπή και όχι για πόλεμο. Ο Ερντογάν θεωρεί τον Ντόναλντ Τραμπ παλιό φίλο και εκτιμά ότι, με αυτόν ως πρόεδρο, μπορεί να υπάρξει βελτίωση στις σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της ευκαιρίας να ξεμπλοκάρει ο Τραμπ την πώληση μαχητικών F-35 στην Τουρκία. Ελπίζει επίσης να βελτιώσει τις σχέσεις της Τουρκίας με την Ευρώπη, η οποία τον χρειάζεται για να βοηθήσει στη διατήρηση της ειρήνης στην Ουκρανία.

«Ο Ερντογάν είναι απίθανο να θέσει σε κίνδυνο όλα αυτά φλερτάροντας τον πόλεμο με το Ισραήλ», σημειώνει ο Economist. Επιπλέον, η Τουρκία και το Ισραήλ μπορεί ακόμη να βρουν κάποιο κοινό έδαφος στην περιοχή. Και οι δύο θέλουν να εμποδίσουν το Ιράν να αποκαταστήσει την ισχύ του στη Συρία. Και οι δύο θα χάσουν αν αποτύχει η νέα Συρία. «Η Συρία είναι μια μεγάλη χώρα σε βαθιά κρίση και ο Ερντογάν δεν θα έχει χρόνο να αμφισβητήσει το Ισραήλ», λέει στον Economist μια πηγή των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών.

«Και αν καταφέρει να σταθεροποιήσει αυτό που θα μπορούσε να εξελιχθεί σε ένα χαοτικό τζιχαντιστικό κράτος, αυτό είναι καλό και για το Ισραήλ».

Πηγή: Pagenews.gr