Frontex προς Ελλάδα: Συστάσεις και διακοπή χρηματοδότησης εάν συνεχιστούν οι απωθήσεις μεταναστών

Η Ελλάδα θα μπορούσε να χάσει τη χρηματοδότηση από τον Frontex καθώς η συνοριακή υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ερευνά 12 υποθέσεις πιθανών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μεταναστών στα σύνορά της, τον υψηλότερο αριθμό ταυτόχρονων ερευνών σε όλη την Ε.Ε., όπως αναφέρει η ευρωπαϊκή ιστοσελίδα Politico. Παράλληλα σημειώνει πως ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης διόρισε πρόσφατα τον πρώην ακροδεξιό φοιτητή Μάκη Βορίδη επικεφαλής του υπουργείου Μετανάστευσης και ο ίδιος έχει εντείνει την αντιμεταναστευτική ρητορική.

Η πλειονότητα των ανοιχτών υποθέσεων σχετίζεται με πιθανές αναγκαστικές απομακρύνσεις χιλιάδων μεταναστών από Έλληνες αξιωματούχους τόσο στην ξηρά όσο και στη θάλασσα, μια πρακτική γνωστή ως «απωθήσεις» που είναι παράνομη σύμφωνα με τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και το διεθνές δίκαιο.

Η Frontex είπε ότι θα κάνει συγκεκριμένες συστάσεις στην Ελλάδα με πιθανές επιπτώσεις εάν αγνοηθούν.

«Ο εκτελεστικός διευθυντής της Frontex είπε ότι αναμένει να εφαρμοστούν όλες αυτές οι συστάσεις. Διαφορετικά, θα εξετάσει το ενδεχόμενο μείωσης ή περικοπής της χρηματοδότησης », δήλωσε ο Κρις Μπορόβσκι, εκπρόσωπος της υπηρεσίας συνόρων της ΕΕ, της γνωστής Frontex. Η συγχρηματοδότηση αυτή αφορά σε έναν αριθμό πλοίων της ελληνικής ακτοφυλακής.

Αξιωματούχοι της ελληνικής ακτοφυλακής και της ελληνικής κυβέρνησης δεν απάντησαν σε σχετική ερώτηση.

Τον Ιανουάριο του 2025, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκρινε τις ελληνικές αρχές ένοχες για συστηματικές απωθήσεις μεταναστών και για παραβίαση της νομοθεσίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η ΕΕ είχε προηγουμένως καλέσει την Ελλάδα να διερευνήσει καταγγελίες για εγκατάλειψη μεταναστών στη θάλασσα και απελάσεις.

«Τώρα βάζουμε τα θεμελιώδη δικαιώματα στο επίκεντρο αυτών των διαπραγματεύσεων. Στο παρελθόν, αυτή η συζήτηση γινόταν προς το τέλος των διαπραγματεύσεων, επομένως ήταν ένα δευτερεύον ζήτημα, αλλά τώρα είναι πραγματικά ο πυρήνας αυτών των διαπραγματεύσεων», δήλωσε ο Μπαρόβσκι.

Το 2023, εκατοντάδες μετανάστες πιστεύεται ότι πέθαναν στη θάλασσα (στο ναυάγιο της Πύλου) όταν ένα αλιευτικό σκάφος βυθίστηκε στα ανοικτά των ακτών της νότιας χερσονήσου της Ελλάδας ενώ προσπαθούσε να φτάσει στην Ευρώπη από τη Λιβύη. Ο Συνήγορος του Πολίτη Ανδρέας Ποττάκης ξεκίνησε μια ανεξάρτητη έρευνα για το ναυάγιο, αφού η Ελληνική Ακτοφυλακή αρνήθηκε ρητά να διεξαγάγει τη δική της έρευνα παρά τις πιέσεις της Frontex. Η ανεξάρτητη έρευνα συνέστησε πειθαρχική δίωξη σε οκτώ λιμενικούς που εμπλέκονται στο περιστατικό.

Στη συνέχεια, ο υπεύθυνος θεμελιωδών δικαιωμάτων της Frontex, Jonas Grimheden, συνέστησε την προσωρινή αναστολή των δραστηριοτήτων του οργανισμού στην Ελλάδα.

Η ελληνική κυβέρνηση αρνήθηκε τις κατηγορίες.

«Πρέπει πραγματικά να συνεργαστούμε για να συνεχίσουμε να βελτιώνουμε τη συνεργασία μας με τρόπους που είναι αποτελεσματικοί», είπε ο Μπορόβσκι. «Υπάρχουν αυτές οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, προστατεύοντας τα σύνορα αλλά και προστατεύοντας τις αξίες μας, προστατεύοντας τα θεμελιώδη δικαιώματα, σεβόμενοι την αξιοπρέπεια των ανθρώπων με τους οποίους έχουμε να κάνουμε».

Η μετανάστευση παραμένει ένα άκρως αμφιλεγόμενο πολιτικό ζήτημα στην Ευρώπη. Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης διόρισε πρόσφατα τον πρώην ακροδεξιό φοιτητή Μάκη Βορίδη επικεφαλής του υπουργείου Μετανάστευσης και ο ίδιος έχει εντείνει την αντιμεταναστευτική ρητορική. Σε μια συνάντηση του Ευρωπαίου ηγετών τον Μάρτιο, ο Μητσοτάκης είπε ότι η Ελλάδα θα ηγηθεί των προσπαθειών της ΕΕ για την ενίσχυση των επιστροφών μεταναστών.

Τα προκαταρκτικά στοιχεία της Frontex αποκαλύπτουν σημαντική πτώση στις παράτυπες συνοριακές διελεύσεις το 2024, το χαμηλότερο επίπεδο από το 2021.

«Οι προσπάθειες και η παρουσία της Ευρώπης είναι απαραίτητες και κάθε είδους ταχεία απόσυρση θα έθετε σε κίνδυνο τις επιχειρήσεις διάσωσης στην περιοχή. Είναι μια πολύ περίπλοκη και δύσκολη απόφαση. Υπάρχουν άλλοι τρόποι αντιμετώπισης αυτού του θέματος, και ένας από αυτούς είναι η μείωση της χρηματοδότησης», πρόσθεσε ο Μπορόβσκι.

Πηγή: Politico