Eurogroup σε διπλό ταμπλό: Ψάχνοντας το “win-win” σε δασμούς και αμυντικές δαπάνες

Διμέτωπο πόλεμο για εμπορικούς δασμούς και αμυντικές δαπάνες δίνει πλέον η Ελλάδα. Η ατζέντα αρχικά έγραφε «άμυνα», αλλά η σκιά ενός παγκόσμιου εμπορικού πολέμου έπεσε βαριά. Έτσι το Eurogroup που διεξάγεται σήμερα (11/4) (και το Ecofin αύριο) στη Βαρσοβία, ενώ προοριζόταν να ξεδιαλύνει τον γρίφο του πώς οι αμυντικές δαπάνες θα «ξεφεύγουν» από τους αυστηρούς δημοσιονομικούς κανόνες, επισκιάστηκε από έναν νέο «καυτό» πρωταγωνιστή: τους εμπορικούς δασμούς Τραμπ που απειλούν να τινάξουν στον αέρα τις διατλαντικές σχέσεις -και όχι μόνον.

Στο πρώτο Eurogroup όπου την Ελλάδα εκπροσωπεί ως νέος υπουργός Εθνικής Οικονομίας, ο Κυριάκος Πιερρακάκης θα παίξει «σε διπλό ταμπλό», και για δασμούς και για άμυνα, με την Ευρώπη να προσπαθεί να κρατήσει ισορροπίες και την Ελλάδα να ζητά λύση “win-win”, όπως πρότεινε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, κερδίζοντας μάλιστα στο θέμα αυτό και δημόσια την στήριξη του Ντόναλντ Τραμπ για την προσέγγιση της χώρας μας.

Η ελληνική πρόταση Το στίγμα των ελληνικών θέσεων με τις οποίες θα προσέλθει στις συνεδριάσεις Eurogroup και Ecofin (σήμερα και αύριο, αντίστοιχα) έδωσε από χθες στη Βουλή ο Κυριάκος Πιερρακάκης: απέναντι στη διεθνή αβεβαιότητα και τον κίνδυνο ύφεσης, η ελληνική πλευρά αντιπροτείνει «ευρωπαϊκή ενότητα, ελεύθερο Εμπόριο και “win-win”. Δηλαδή, όπως εξήγησε:

– ενότητα και ευθυγράμμιση με την ΕΕ: «Στεκόμαστε-συντασσόμαστε θεσμικά αλλά και πολιτικά με τις αποφάσεις των Ευρωπαίων εταίρων μας» δήλωσε, υπονοώντας πως το χειρότερο θα ήταν να τρέχει κάθε χώρα των 27 να διαπραγματευτεί με τη δική της ατζέντα απέναντι στον Τραμπ (πχ για τα τυριά ή το κρασί κλπ).

– πίστη στο ελεύθερο εμπόριο: ο υπουργός επικαλέστηκε ιστορικά παραδείγματα, από την κατάργηση των δασμών στο καλαμπόκι στη Βρετανία τον 19ο αιώνα που ευνόησε τη μεσαία τάξη, μέχρι τον καταστροφικό νόμο Smoot-Hawley των ΗΠΑ το 1930 που οδήγησε σε παγκόσμιους δασμούς 60% και βάθυνε τη Μεγάλη Ύφεση.

– φειδώ στη χρήση των δασμών: ακριβώς λόγω αυτής της ιστορικής εμπειρίας, η προσφυγή στο «εργαλείο» των δασμών πρέπει να γίνεται με εξαιρετική προσοχή. «Καλύτερα να χτίζεις δεσμούς, παρά να βάζεις δασμούς», όπως τόνισε.

– λύση “win-win”: επαναλαμβάνοντας τη θέση του Πρωθυπουργού, ο κ. Πιερρακάκης υπογράμμισε την ανάγκη για μια αμοιβαία επωφελή λύση με τις ΗΠΑ.

– πραγματική «Ενιαία Αγορά»: πέραν από την εξωτερική διαπραγμάτευση, η Αθήνα ζητά άρση στα εσωτερικά εμπόδια της ΕΕ που, σύμφωνα με τις εκθέσεις Ντράγκι και Λέττα, υπερβαίνουν σε κόστος και εκείνα του Τραμπ! Ο Κ. Πιερρακάκης ανέφερε ανησυχητικά στοιχεία για «εσωτερικούς δασμούς» 45% στη μεταποίηση και 110% στις υπηρεσίες εντός της ΕΕ, καλώντας σε άρση αυτών των εμποδίων.

– εξωστρέφεια και νέες αγορές: ο υπουργός προτείνει «φυγή προς τα μπρος» για την Ελλάδα που, αν και έχει αυξήσει σημαντικά τις εξαγωγές της (προσεγγίζοντας το 43% του ΑΕΠ έναντι 51% του μέσου όρου της ΕΕ), πρέπει να στραφεί πιο συστηματικά σε νέες αγορές, όπως η Ινδία και η Μέση Ανατολή.

Παζάρι 90 ημερών Το πώς θα διαμορφωθεί πάντως αυτό το “win-win” μένει να φανεί στις κρίσιμες διαπραγματεύσεις που ξεκινούν τώρα στην Ευρώπη και θα κορυφωθούν στην Ουάσιγκτον, αμέσως μετά το Πάσχα.

Το Eurogroup καλείται έτσι να προετοιμάσει το έδαφος για τη «μεγάλη μάχη» που η ΕΕ θέλει να δώσει στην έδρα του αντιπάλου: στην Ουάσιγκτον, κατά τη διάρκεια των Εαρινών Συνόδων της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (21-26 Απριλίου). Εκεί, στα τετ-α-τετ και τις επίσημες συναντήσεις, θα παιχτεί το κυρίως παιχνίδι.

Ως τότε η παρτίδα παραμένει ανοιχτή: η Ευρωπαϊκή Ένωση, παρότι έτοιμη να ενεργοποιήσει τα δικά της αντίμετρα με ισχυρή στήριξη από τα κράτη-μέλη, επέλεξε την οδό της διπλωματίας. «Θέλουμε να δώσουμε μια ευκαιρία στις διαπραγματεύσεις» δήλωσε χθες η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ανακοινώνοντας «ανακωχή» 90 ημερών. Τα ευρωπαϊκά αντίμετρα μπαίνουν προσωρινά στο συρτάρι, αλλά η προειδοποίηση είναι σαφής: «Αν οι διαπραγματεύσεις δεν είναι ικανοποιητικές, τα αντίμετρά μας θα ενεργοποιηθούν. Η προπαρασκευαστική δουλειά για περαιτέρω αντίμετρα συνεχίζεται. Όλες οι επιλογές παραμένουν στο τραπέζι».

Πολεμικό «παζάρι» με πολύ παρασκήνιο Πριν την ανακοίνωση του προέδρου Τραμπ για τους δασμούς που άλλαξε δραματικά το σκηνικό, ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών προετοιμάζονταν για να δώσει σήμερα και αύριο την άλλη μεγάλη μάχη, για τη «ρήτρα διαφυγής» των αμυντικών δαπανών – θέμα που «καίει» ιδιαίτερα χώρες όπως την Πολωνία (όπου και φιλοξενείται η σύνοδος) και την Ελλάδα, καθώς είναι αυτές που ήδη σπάνε το φράγμα του 3% του ΑΕΠ στις δαπάνες για την άμυνά τους.

Το «μεγάλο παζάρι» για τις αμυντικές δαπάνες συνεχίζεται, έστω και αν περνά προσωρινά σε δεύτερο πλάνο. Και η συζήτηση για το πώς ακριβώς θα λειτουργήσει η πολυπόθητη «ρήτρα διαφυγής» από τους υπολογισμούς του ελλείμματος ενδέχεται να διαρκέσει ίσως και μέχρι τον Ιούνιο.

Τα «σκοτεινά» σημεία για τη ρήτρα διαφυγής παραμένουν πολλά και η διαπραγμάτευση αναμένεται σκληρή:

– Τι θα εξαιρείται: αρκεί η εξαίρεση για αγορές νέων όπλων και επενδύσεις στην αμυντική βιομηχανία; Η Ελλάδα (λόγω Τουρκίας), όπως η Πολωνία και οι Βαλτικές χώρες που αποτελούν το «ανατολικό μέτωπο» της Ευρώπης, πιέζουν να συμπεριληφθεί και η μισθοδοσία του στρατεύματος, αναγνωρίζοντας το αυξημένο κόστος διατήρησης ισχυρών ενόπλων δυνάμεων.

– Πότε θα εφαρμοστεί: η Αθήνα, μαζί με την Κομισιόν, επιθυμεί η εξαίρεση να ισχύσει άμεσα, ακόμη και εντός του 2025, για να δημιουργηθεί ζωτικός δημοσιονομικός χώρος από φέτος -και όχι από το 2026.

– Πώς θα υπολογίζεται: η ρήτρα εστιάζει όχι στο πόσα δίνει, αλλά στο «πόσα παραπάνω» ξοδεύει κάθε χώρα για την άμυνα. Ως βάση σύγκρισης φαίνεται να κλειδώνει το 2021, η χρονιά δηλαδή πριν την εισβολή στην Ουκρανία. Αυτό όμως αδικεί χώρες σαν την Ελλάδα, που ήδη δαπανούσαν πολλά παραπάνω από άλλες (που δεν κάλυπταν ούτε το 2% του ΑΕΠ που όφειλαν λόγω συμμετοχής τους στο ΝΑΤΟ) και οι οποίες τώρα «καίγονται» να καλύψουν με επιπλέον δαπάνες το χαμένο έδαφος, με κίνδυνο να εμφανίσουν τεράστιες αυξήσεις αλλά από πολύ πιο χαμηλή βάση.

“Win-Win” και στις αμυντικές δαπάνες Σε αυτό το σύνθετο περιβάλλον, η ελληνική πλευρά επιδιώκει να δοθεί μια ισορροπημένη και «έξυπνη» λύση. Γνωρίζοντας ότι η σύγκριση της σημερινής δαπάνης με την ήδη υψηλή ελληνική δαπάνη του 2021 θα περιόριζε το όφελος από τη ρήτρα διαφυγής για τη χώρα μας, η Αθήνα, σύμφωνα με πληροφορίες, προτείνει μια διαφοροποιημένη προσέγγιση.

Η ιδέα είναι να μην χρησιμοποιηθεί αυστηρά ένας «εθνικός» δείκτης του 2021 για όλους, αλλά ίσως ένας πανευρωπαϊκός μέσος όρος ή μια άλλη κοινή βάση υπολογισμού. Έτσι, η σύγκριση για την Ελλάδα θα γινόταν με ένα θεωρητικά χαμηλότερο επίπεδο δαπανών, μεγιστοποιώντας το ποσό που θα εξαιρείται από το έλλειμμα.

Στόχος είναι, αυτός ο δημοσιονομικός χώρος που θα απελευθερωνόταν, να μην καταλήγει απαραίτητα ολόκληρος σε νέες αμυντικές δαπάνες (αν και μέρος του σίγουρα θα καλύψει τέτοιες ανάγκες) αλλά να μπορούσε να χρηματοδοτήσει άλλες προτεραιότητες για τους πολίτες και την κοινωνία, όπως επενδύσεις στην Παιδεία, ενίσχυση των νοσοκομείων, ή ακόμη και ένα φιλόδοξο σχέδιο ανάταξης των ελληνικών σιδηροδρόμων.

Πηγή: Pagenews.gr