Θα μείνει άθικτη η ρωσική οικονομία από τον εμπορικό πόλεμο Τραμπ;

Η Ρωσία υπό την ηγεσία του Βλαντίμιρ Πούτιν αντιμετωπίζει μια ολοένα και πιο περίπλοκη πρόκληση: την ανάγκη να διατηρήσει μια πολεμική οικονομία εν μέσω παγκόσμιας οικονομικής πίεσης και αστάθειας στις τιμές του πετρελαίου. Αν και έχει αποφύγει τους δασμούς της «Ημέρας Απελευθέρωσης», παραμένει ευάλωτη στον εμπορικό πόλεμο που κήρυξε η κυβέρνηση Τραμπ, με το πετρέλαιο να αποτελεί τον κεντρικό άξονα αυτού του πολέμου, σύμφωνα με ανάλυση της Wall Street Journal.

Οικονομικές επιβαρύνσεις

Ο τομέας της ενέργειας αποτελεί την κινητήρια δύναμη της ρωσικής οικονομίας, αλλά ταυτόχρονα και την κύρια πηγή της ευαλωτότητάς της. Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο συνεισφέρουν περίπου το ένα τρίτο των κρατικών εσόδων.

Οι πρόσφατες εξελίξεις στις διεθνείς αγορές, με τις τιμές του πετρελαίου Urals να κυμαίνονται κάτω από τα 55 δολάρια το βαρέλι, έχουν προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες στο Κρεμλίνο. Ο προϋπολογισμός του τρέχοντος έτους είχε βασιστεί στην εκτίμηση ότι η τιμή θα φτάσει περίπου τα 70 δολάρια.

Οι αναλυτές προειδοποιούν ότι αν οι τιμές παραμείνουν σε χαμηλά επίπεδα, το έλλειμμα του ρωσικού προϋπολογισμού μπορεί σχεδόν να διπλασιαστεί, οδηγώντας την οικονομία σε «σκληρή προσγείωση».

Οικονομία σε σταυροδρόμι

Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη. Η ρωσική οικονομία είχε αρχίσει να επιβραδύνεται προτού καν σημειωθεί η τελευταία πτώση των τιμών. Ταυτόχρονα, η Μόσχα διαπραγματεύεται με την Ουάσιγκτον για μια πιθανή εκεχειρία στην Ουκρανία. Σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές, η ρωσική πλευρά επιλέγει να προχωρά αργά στις συνομιλίες, ελπίζοντας ότι τα στρατιωτικά κέρδη θα της προσφέρουν καλύτερες διαπραγματευτικές θέσεις.

«Αν οι τιμές παραμείνουν χαμηλές, θα αισθανθούν την πίεση — και ήδη αρχίζουν να την αισθάνονται», δήλωσε η Ελίνα Ριμπάκοβα, ανώτερη ερευνήτρια στο Peterson Institute for International Economics στην Ουάσιγκτον. «Αν αυτή η κατάσταση συνεχιστεί, θα βρεθούν μπροστά σε ένα δίλημμα: όπλα ή βούτυρο».

Η πετρελαική εξάρτηση

Η Ρωσία έχει αποδείξει ιστορικά την ευαλωτότητά της στις διακυμάνσεις των τιμών του πετρελαίου. Η πτώση της δεκαετίας του ’80 συνέβαλε στη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, ενώ η ανάκαμψη στα τέλη της δεκαετίας του ’90 υποστήριξε την πολιτική άνοδο του Πούτιν.

Η ενέργεια έχει πολλαπλασιαστική επίδραση στην ευρύτερη οικονομία, πέρα από τον κρατικό προϋπολογισμό. Τομείς όπως ο χάλυβας και η κατασκευή εξαρτώνται από τη δραστηριότητα της πετρελαϊκής βιομηχανίας. Σύμφωνα με τον Σεργκέι Βακουλένκο, πρώην στέλεχος της ρωσικής ενεργειακής βιομηχανίας και νυν συνεργάτη του Carnegie Russia Eurasia Center, για κάθε πτώση 1 δολαρίου στην τιμή του πετρελαίου, η ρωσική οικονομία χάνει περίπου 25 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. «Αυτό επηρεάζει τα έσοδα και γενικά την οικονομία, η οποία μένει χωρίς ρευστό», δήλωσε.

Η Ουάσιγκτον έχει επιλέξει να αξιοποιήσει την αύξηση της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου ως γεωπολιτικό εργαλείο και μέσο πίεσης. Ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ στην Ουκρανία, Κιθ Κέλογκ, είχε αναφέρει ότι η τιμή των 45 δολαρίων ανά βαρέλι θα μπορούσε να είναι αρκετή για να αναγκάσει το Κρεμλίνο να υποχωρήσει και να τερματίσει τη σύρραξη.

Παρόλο που η Ρωσία δεν περιλαμβάνεται στους τελευταίους δασμούς που επιβλήθηκαν από τις ΗΠΑ, ο συνδυασμός κυρώσεων και εμπορικών εντάσεων έχει περιορίσει τις επιλογές της. Η Ρωσία έχει επιβιώσει από πιο σοβαρές πτώσεις τιμών στο παρελθόν, όπως κατά την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008–2009 και την πανδημία COVID-19. Η κυβέρνηση μπορεί να συνεχίσει να δανείζεται από εγχώριες τράπεζες και να μειώνει μη στρατιωτικές δαπάνες, όπως αυτές για υποδομές, εκπαίδευση ή υγειονομική περίθαλψη.

Η οικονομική στήριξη από την Κίνα και η στρατιωτική συνεργασία με τη Βόρεια Κορέα προσφέρουν προσωρινή ανακούφιση, αλλά δεν εξαλείφουν τον μακροπρόθεσμο κίνδυνο.

Απειλείται ο κοινωνικός δεσμός

Κατά τη διάρκεια τριών ετών πολέμου, η ρωσική κυβέρνηση προσπαθεί να διατηρήσει τη στήριξη του λαού, ενισχύοντας τα εισοδήματα και δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας. Ωστόσο, μια σοβαρή οικονομική ύφεση θα μπορούσε να απειλήσει αυτό το εύθραυστο κοινωνικό συμβόλαιο. Η διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, Ελβίρα Ναμπιούλινα, εξέφρασε πρόσφατα την ανησυχία της, δηλώνοντας: «Η συνέχιση του εμπορικού πολέμου μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της παγκόσμιας οικονομίας και της ζήτησης για τους ενεργειακούς μας πόρους. Υπάρχουν σοβαροί κίνδυνοι σε αυτό το πλαίσιο».

Το Κρεμλίνο δηλώνει ότι καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να περιορίσει τις επιπτώσεις της κρίσης. Μέχρι τώρα, η κυβέρνηση αντλεί ρευστότητα από τις εγχώριες τράπεζες και μειώνει τις μη στρατιωτικές δαπάνες. Ωστόσο, το ερώτημα παραμένει: Πόσο ακόμη μπορεί να διατηρηθεί αυτή η στρατηγική χωρίς να διαταραχθούν οι θεμελιώδεις βάσεις του ρωσικού κράτους;

Καθώς η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί, είναι πλέον προφανές ότι η παγκόσμια οικονομική πολιτική επηρεάζει όχι μόνο τις αγορές, αλλά και την ίδια τη φύση του πολέμου και της ειρήνης.

Πηγή: Pagenews.gr