Η αγανάκτηση επιστρέφει για να μείνει

Όλα δείχνουν ότι υπάρχει μια νέα κοινωνική και πολιτική αγανάκτηση. Τα στοιχεία που απαιτούν μια τέτοια πολιτική αντίδραση είναι ήδη διαθέσιμα. Το ερώτημα είναι πώς θα εκφραστούν αυτήν την πορεία προς τις εθνικές εκλογές και ποιες δυνάμεις θα επωφεληθούν πραγματικά από αυτή τη νέα, αναδυόμενη τάση. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που επιβεβαιώνει αυτή την τάση είναι τα ευρήματα της πρόσφατης έρευνας της Metron Analysis για το κανάλι Mega. Σε αυτή την έρευνα, όπως και σε πολλές άλλες δημοσκοπήσεις, οι περισσότεροι παρακολουθούν προσεκτικά τις προθέσεις ψήφου και τις εκτιμήσεις, καθώς και τη φθορά της κυβέρνησης, δηλαδή το επίπεδο ικανοποίησης ή δυσαρέσκειας που εκφράζουν οι πολίτες για τις κυβερνητικές πολιτικές. Ωστόσο, στην εν λόγω μέτρηση αναδείχθηκαν και ορισμένα πιο ενδιάμεσα ή κρυφά ποιοτικά στοιχεία που φωτίζουν τα πιο ενδιαφέροντα ζητήματα της σημερινής κοινωνικής δυναμικής. Για παράδειγμα, αυτό που πολλοί αναλυτές θεωρούν ως την πρώτη ύλη μιας νέας πολιτικής αγανάκτησης είναι είναι το γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα των ερωτωμένων και για την εν λόγω έρευνα αλλά και για άλλες μετρήσεις θεωρούν πως η πορεία της χώρας δεν κρίνεται θετικά σε αυτή τουλάχιστον τη φάση. Αυτό όμως από μόνο του δεν θα αρκούσε για να συζητήσουμε για μια νέα κοινωνική τάση την οποία προσπαθούμε να περιγράψουμε.

Η φθορά της κυβερνητικής πλειοψηφίας

Η αγανάκτηση αποτελεί ένα πολιτικό χαρακτηριστικό που προκύπτει από τη συνύπαρξη πολλών παραγόντων. Η φθορά της κυβέρνησης, η έλλειψη δημοφιλίας του πρωθυπουργού και η αδυναμία της αντιπολίτευσης να εκφράσει τη κοινωνική δυσαρέσκεια είναι μερικά από αυτά τα στοιχεία. Οι πολιτικοί επιστήμονες παρατηρούν ότι η κρίση του πολιτικού συστήματος παραμένει, παρά τις προσπάθειες ανάταξης της κυβέρνησης, όπως δείχνουν ορισμένα πρόσφατα ποιοτικά και γενικά δεδομένα. Ιδιαίτερα ενδιαφέροντα είναι τα ευρήματα της Metron Analysis σχετικά με τις απόψεις των ερωτηθέντων για την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου καταγράφεται πλειοψηφία αρνητικών γνώμες. Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι ότι, όταν ερωτώνται για το μέλλον της ΕΕ, το 20% των συμμετεχόντων δηλώνει ότι θα πρέπει να διαλυθεί.

Στο ερώτημα σχετικά με τον καταλληλότερο πρωθυπουργό για τη χώρα, το γεγονός ότι προτιμάται ο «Κανένας» και ακολουθεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης προσθέτει ένα ακόμα στοιχείο στην εξίσωση της νέας κοινωνικής και πολιτικής αγανάκτησης. Είναι αυτά αρκετά; Όχι. Ωστόσο, το ότι η πλειονότητα των ερωτηθέντων δηλώνει ότι αισθάνεται «εκτός των τειχών» στη σημερινή κοινωνία μπορεί να διαμορφώσει τις συνθήκες ώστε οι πολίτες να αντιδράσουν με νέες συμπεριφορές στον άξονα του συστημισμού και του αντισυστημισμού. Η επισφάλεια λειτουργεί ως δυναμικό αλλά και αντιδραστικό υλικό. Μοιάζει όμως αυτή η νέα εμβρυακή αγανάκτηση με εκείνη των ετών 2010-2012 ή 2015; Σύμφωνα με τους αναλυτές, μια τέτοια σύγκριση θα ήταν λανθασμένη. Η προηγούμενη αγανάκτηση ήταν κυρίως δημοσιονομική και οικονομική, ενώ υπήρχε και ένα πολιτικό υποκείμενο – ο ΣΥΡΙΖΑ – που λειτουργούσε ως υποδοχέας της δυσαρέσκειας. Επιπλέον, από ό,τι φαίνεται σε εκείνη τουλάχιστον τη φάση η κρίση του πολιτικού συστήματος αφορούσε στο ένα σκέλος της: την αποδόμηση του δικομματισμού αλλά ταυτόχρονα την ανάδυση ενός νέου διπολισμού με χαρακτηριστικό όμως την ανθεκτικότητα της συντηρητικής παράταξης.

Σήμερα, όλοι παρατηρούν ότι το πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον έχει αλλάξει ριζικά. Σε αυτό το νέο σκηνικό προστίθεται η αβεβαιότητα που προκαλεί η εκλογική άνοδος του Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς και η γεωπολιτική αστάθεια στην ευρύτερη περιοχή. Θέματα όπως οι επιπτώσεις και οι συνέπειες των πολυκρίσεων, συμπεριλαμβανομένης της πανδημίας, έχουν αφήσει το στίγμα τους στην κοινωνία. Αυτά τα νέα ποιοτικά χαρακτηριστικά μπορεί να μεταφραστούν σε μια πολιτική και κοινωνική αγανάκτηση, η οποία ενδεχομένως να οδηγήσει στη δημιουργία ενός νέου πολιτικού υποκειμένου.

Αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, το κόμμα που φαίνεται να κερδίζει έδαφος και να αναπτύσσεται ραγδαία είναι η Πλεύση Ελευθερίας υπό την ηγεσία της Ζωής Κωνσταντοπούλου. Είναι δυνατόν αυτή να επωφεληθεί από τη γενική κοινωνική και πολιτική δυσαρέσκεια; Αυτό είναι ένα ερώτημα που δεν μπορεί να απαντηθεί με σαφήνεια σήμερα και εξαρτάται από την εξέλιξη της δυσαρέσκειας στο μέλλον.

Πηγή: Pagenews.gr