Πώς ο θάνατος του Πάπα Φρασκίσκου επηρεάζει την Ελλάδα

Ο θάνατος του Πάπα Φραγκίσκου, σε μια Ευρώπη που αντιμετωπίζει δημογραφική κόπωση, θρησκευτική ρευστότητα και ηθικοπολιτική ανασυγκρότηση, έχει επιπτώσεις που ξεπερνούν τη Ρώμη. Η Ελλάδα, ως ιστορικό κέντρο της Ορθοδοξίας και ως δυτικός θεσμικός παίκτης, δεν μπορεί να παραμείνει αμέτοχη στην εξέλιξη της παπικής διαδοχής.

Ο εκλιπών Φραγκίσκος δεν ήταν απλώς ένας Ποντίφικας με κοινωνική ευαισθησία. Αποτελούσε γέφυρα μεταξύ του καθολικού και του ορθόδοξου κόσμου, και η παρουσία του είχε θετική επίδραση σε ζητήματα που αφορούν άμεσα ή έμμεσα την Ελλάδα. Σήμερα, η εκλογή του διαδόχου του φέρνει στο προσκήνιο νέες προκλήσεις, ερωτήματα και έναν ανεπαίσθητο γεωπολιτικό παλμό, που διαπερνά ακόμα και τις πιο κρυφές γωνιές της ελληνικής δημόσιας σφαίρας.

Καθολικοί στην Εκκλησία

Η Καθολική Εκκλησία στην Ελλάδα έχει αρκετές δεκάδες χιλιάδες πιστούς, οι οποίοι είναι οργανωμένοι σε ιστορικά συμπαγείς κοινότητες, κυρίως στις Κυκλάδες (όπως η Τήνος και η Σύρος), στην Κέρκυρα, στα Δωδεκάνησα, καθώς και σε περιοχές όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη. Η κοινότητα ενισχύεται επίσης από μετανάστες από τις Φιλιππίνες και την Πολωνία. Οι Έλληνες Καθολικοί αναγνωρίζουν τον διπλό τους ρόλο: ως πολίτες ενός ορθόδοξου κράτους και ως μέλη μιας παγκόσμιας εκκλησίας με κέντρο τη Ρώμη.

Διαθρησκειακές προσεγγίσεις

Ο Φραγκίσκος υπήρξε ένας Πάπας με πρωτοφανή θεσμική εγγύτητα προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, συμμετέχοντας σε κοινές παρεμβάσεις, συναντήσεις και ομολογιακά βήματα. Η Ελλάδα, ως Ορθόδοξη χώρα με θεσμικές σχέσεις με το Πατριαρχείο, βρέθηκε συχνά στο επίκεντρο αυτού του θεολογικού και διπλωματικού χάρτη.

Η εκλογή ενός διαδόχου με παραδοσιακές ή “σκληρές” εκκλησιολογικές θέσεις θα μπορούσε να αποδυναμώσει την οικουμενική προοπτική, επηρεάζοντας αρνητικά τον διάλογο μεταξύ της Ορθόδοξης και της Καθολικής Εκκλησίας. Η Αθήνα, που προσεκτικά επιδιώκει να προβάλλει μια εικόνα διαθρησκειακού πολιτισμού, δεν μπορεί να αγνοήσει τέτοιες εξελίξεις.

Η Ελλάδα δεν αποτελεί μια σημαντική δύναμη στον καθολικό κόσμο, καθώς δεν διαθέτει μια μεγάλη καθολική κοινότητα και δεν έχει ιστορικά αναγνωριστεί ως θεσμικός σύμμαχος της Ρώμης. Ωστόσο, σε μια εποχή θρησκευτικών μεταβολών και νέων γεωπολιτικών ισορροπιών, η Ελλάδα αναδεικνύεται σε στρατηγικό παίκτη τόσο γεωπολιτικά όσο και διαθρησκειακά.

Το Κονκλάβιο που θα εκλέξει τον νέο Πάπα δεν βασίζεται σε πληθυσμιακές αναλογίες κατά την ψηφοφορία του. Αντίθετα, παρακολουθεί την παγκόσμια κατάσταση της Εκκλησίας και επιλέγει ηγεσίες με γνώμονα την ικανότητά τους να ανταποκριθούν σε υπαρξιακά και γεωπολιτικά ζητήματα.

Σε αυτή τη συγκυρία, η Ελλάδα αποκτά πολιτισμική σημασία ως γέφυρα:

Ανάμεσα στον ορθόδοξο και τον καθολικό κόσμο, χάρη στην εγγύτητά της με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, τις ιστορικές κοινότητες και τις πολιτισμικές ανταλλαγές. Ανάμεσα στον χριστιανικό και τον ισλαμικό χώρο, μέσω της συνύπαρξης και της γειτνίασης με τα Βαλκάνια, τη Μικρά Ασία και τη Μέση Ανατολή. Ανάμεσα στην Ευρώπη που αναζητά πνευματική ταυτότητα και στην Ανατολή που διεκδικεί θρησκευτική παρουσία στον δημόσιο χώρο. Η Ελλάδα διαθέτει συμβολικά και θεσμικά κεφάλαια: το Άγιο Όρος ως κοιτίδα μοναστικής αυθεντίας, το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως ως παγκόσμιο θεσμό, τη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα ως αστικά κέντρα πολυθρησκευτικής συνύπαρξης, και τα νησιά του Αιγαίου ως σύγχρονους διαύλους προσφυγικής ετερότητας.

Πηγή: Pagenews.gr