Η στρατηγική του Ισραήλ στο Λίβανο: κλιμάκωση, προπαγάνδα, εξέγερση

Το πρωί της 8ης Μαΐου, ισραηλινά πολεμικά αεροσκάφη πραγματοποίησαν ευρείας κλίμακας αεροπορική επίθεση στην περιοχή Ναμπατίε στο νότιο Λίβανο. Οι βίαιες επιδρομές έλαβαν χώρα σε δύο κύματα, με στόχο κοιλάδες, υψώματα και δάση που εκτείνονται μεταξύ των πόλεων Κφαρ Τιμπνίτ, Ναμπατίε αλ-Φάουκα και Κφαρ Ρεμάν.

Όπως αναφέρει το the cradle, μια εβδομάδα νωρίτερα, στη συνεδρίασή του στις 2 Μαΐου, το Ανώτατο Συμβούλιο Άμυνας του Λιβάνου – με επικεφαλής τον Πρόεδρο Ζοζέφ Αούν και υπό την παρουσία του Πρωθυπουργού Ναουάφ Σαλάμ – είχε συγκληθεί για να συζητήσει επείγοντα εθνικά ζητήματα. Μεταξύ αυτών ήταν οι επικείμενες δημοτικές εκλογές στη χώρα, οι εξελίξεις στη Συρία και τα πρόσφατα περιστατικά εκτόξευσης ρουκετών από το Λίβανο προς το Ισραήλ. Δεν υπήρχε καμία αναφορά στην κατοχή του νότιου Λιβάνου από τον εχθρό ή στις αδιάκοπες επιθέσεις του εναντίον της χώρας.

Μετά τη συνεδρίαση, το συμβούλιο εξέδωσε μια συμβολική προειδοποίηση προς τους μαχητές της Χαμάς στο Λίβανο και εξέτασε δικαστικές υποθέσεις που αφορούσαν κρατούμενους της οργάνωσης. Ωστόσο, σε μια αξιοσημείωτη παράλειψη, το συμβούλιο δεν αναφέρθηκε στις περισσότερες από 3.000 καταγεγραμμένες παραβιάσεις της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός της 27ης Νοεμβρίου 2024 από το Ισραήλ.

Αυτές οι παραβιάσεις – που κυμαίνονται από αεροπορικές επιδρομές με επανδρωμένα και μη επανδρωμένα αεροσκάφη έως πυροβολισμούς από πυροβόλα όπλα, επιθέσεις με πολυβόλα, εισβολές σε ξηρά και ισοπέδωση με μπουλντόζες – έχουν στοιχίσει τη ζωή σε 152 Λιβανέζους. Ωστόσο, το ίδιο το όργανο που έχει αναλάβει την προστασία της εθνικής κυριαρχίας δεν έχει εκφράσει καμία καταδίκη ούτε έχει λάβει κανένα μέτρο. Η σιωπή δεν είναι απλώς διπλωματική – είναι στρατηγική συνενοχή.

Στρατιωτική πίεση, πολιτικός συντονισμός

Η συνεχιζόμενη επιθετικότητα του κράτους κατοχής στο Λίβανο δεν είναι μεμονωμένη, αλλά αποτελεί μέρος μιας συντονισμένης περιφερειακής στρατηγικής που ενσωματώνει τη διπλωματική πίεση των ΗΠΑ, τις ισραηλινές στρατιωτικές επιθέσεις και τους πολιτικούς παράγοντες του Λιβάνου που είναι εχθρικοί προς την αντίσταση. Αυτές οι τρεις οδοί λειτουργούν ως ένα συντονισμένο μηχανισμό πίεσης με έναν στόχο: την εξουδετέρωση της Χεζμπολάχ.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι στρατιωτικοί στόχοι του Τελ Αβίβ είναι σαφείς. Επιδιώκει να εξοντώσει συγκεκριμένους πράκτορες της Χεζμπολάχ, να καταστρέψει στρατιωτικές υποδομές που πρόσφατα προστέθηκαν στον κατάλογο των στόχων της και να εμποδίσει την οργάνωση να ανασυγκροτήσει το οπλοστάσιό της μετά την κατάπαυση του πυρός.

Όπως δήλωσε ρητά τον περασμένο μήνα ο Αβίχαϊ Αντράι, αραβόφωνος εκπρόσωπος του στρατού κατοχής, στο X: «Ο ισραηλινός στρατός εντείνει τις προσπάθειές του για την αποσύνθεση των υποδομών της Χεζμπολάχ και την αποτροπή της ανασυγκρότησης των στρατιωτικών δυνατοτήτων της οργάνωσης».

Τα κριτήρια για την επιλογή των στόχων ποικίλλουν ανάλογα με τη γεωγραφική περιοχή. Νότια του ποταμού Λιτάνι, τα κριτήρια φαίνονται πιο χαλαρά. Βόρεια του Λιτάνι και πιο κοντά στη Βηρυτό, το όριο είναι υψηλότερο. Ισραηλινές πηγές αναγνωρίζουν ανοιχτά αυτή την κλίμακα – οι επιθέσεις στην πρωτεύουσα, όπως ισχυρίζονται, προορίζονται για «ασυνήθιστες» απειλές.

Δεν πρόκειται απλώς για τακτικές επιλογές – είναι μια προσεκτικά υπολογισμένη στρατηγική για να διατηρηθεί η πίεση χωρίς να υπονομευθούν οι τοπικοί σύμμαχοι του Ισραήλ ή να προκληθεί ευρύτερη περιφερειακή σύγκρουση.

Διαμόρφωση της αντίληψης, δημιουργία συναίνεσης

Πέρα από τους υπολογισμούς στο πεδίο της μάχης, το Τελ Αβίβ διεξάγει έναν ψυχολογικό πόλεμο που στοχεύει τόσο το λιβανικό όσο και το ισραηλινό κοινό. Ο δεύτερος στόχος του είναι να αναδιαμορφώσει τη συνείδηση του κοινού – να πείσει τον λιβανικό λαό, και ιδίως τη βάση υποστήριξης της Χεζμπολάχ, ότι η αντίσταση είναι μάταιη και αυτοκαταστροφική.

Ο στόχος είναι η αποτροπή μέσω της αντίληψης. Με την κλιμάκωση των επιθέσεων και τις δημόσιες απειλές, το Ισραήλ θέλει να παρουσιάσει τη Χεζμπολάχ ως εκτεθειμένη, ευάλωτη και υπό συνεχή παρακολούθηση. Ο τελικός στόχος είναι η εσωτερική αποτροπή, όπου η Χεζμπολάχ θα απέχει από δράση όχι από φόβο αντιποίνων, αλλά από την πεποίθηση ότι είναι μόνιμα κατώτερη.

Το κράτος κατοχής εργάζεται ταυτόχρονα για να στερήσει τη Χεζμπολάχ από την πολιτική και κοινωνική της νομιμότητα. Η αφήγησή του αναστρέφει την αιτιότητα: οι προσπάθειες ανασυγκρότησης της Χεζμπολάχ, επιμένει το Ισραήλ, το αναγκάζουν να χτυπήσει προληπτικά. Αυτή η αντιστροφή της ευθύνης αναδιαμορφώνει τον επιτιθέμενο σε υπερασπιστή και την αντίσταση σε υποκινητή.

Αυτό το μήνυμα απευθύνεται επίσης στο λιβανικό κράτος. Κατέχοντας στρατηγικές θέσεις στα σύνορα και επιβάλλοντας μονομερή έλεγχο, το Ισραήλ ασκεί πίεση στη λιβανική κυβέρνηση να αντιμετωπίσει τη Χεζμπολάχ ή να αποδεχτεί τις συνεχείς και κλιμακούμενες παραβιάσεις. Ο στόχος είναι να διαρρηχθεί η εσωτερική ενότητα και να απομονωθεί πολιτικά η αντίσταση.

Σε επίπεδο πολιτών, οι συνεχείς βομβαρδισμοί πόλεων και κωμοπόλεων – που ενισχύονται από την κάλυψη των μέσων ενημέρωσης – στοχεύουν να σπείρουν τον φόβο, να διαβρώσουν την κοινωνική συνοχή και να εξαντλήσουν τον πληθυσμό. Η στρατηγική είναι η ψυχολογική εξάντληση, όχι μόνο η φυσική καταστροφή.

Στο «εσωτερικό» μέτωπο, το Ισραήλ εφαρμόζει αυτό που η βιβλιογραφία για την εθνική ασφάλεια αποκαλεί «διαχείριση της ανθεκτικότητας». Ο στρατός παρουσιάζεται θεατρικά – με άρματα Merkava και ελίτ μονάδες τοποθετημένες στους νότιους λόφους – για να καθησυχάσει τους εποίκους του βορρά και να διατηρήσει το ηθικό. Αυτή η επίδειξη εξυπηρετεί διττό σκοπό: την επέκταση του προστατευτικού περιβλήματος του Ισραήλ και την άσκηση αποτροπής.

Αντλώντας από την έννοια της «υπαρξιακής ασφάλειας» της Σχολής της Κοπεγχάγης, ο υπουργός Άμυνας του κράτους κατοχής, Ισραήλ Κατς, προχωράει ακόμη περισσότερο, συνδέοντας την ηρεμία στη Γαλιλαία με την ειρήνη στη Βηρυτό. Αυτή η υπαρξιακή πλαισίωση παράγει ένα φαινόμενο «συγκέντρωσης γύρω από τη σημαία» – καταστέλλοντας τη διαφωνία και εδραιώνοντας την εσωτερική ενότητα πίσω από τη συνεχιζόμενη επιθετικότητα.

Μέσα από αυτό το μείγμα φυσικής διαβεβαίωσης, στρατιωτικής επίδειξης και υπαρξιακής ρητορικής, το Ισραήλ διαχειρίζεται το εσωτερικό περιβάλλον αντίληψης, παρουσιάζοντας τη στρατιωτική δράση ως απαραίτητη για την αποκατάσταση της ομαλότητας στο βορρά και δικαιολογώντας τις εισβολές στη Λιβανό ως «αναπόφευκτο αμυντικό πόλεμο».

Η πολιτικοποίηση του Λιβάνου

Η σκληρή δύναμη του Ισραήλ δεν περιορίζεται στις βόμβες και τις αεροπορικές επιδρομές. Τροφοδοτεί ένα ευρύτερο τριμερές σύστημα πίεσης – αμερικανικό, ισραηλινό και τοπικό – που έχει σχεδιαστεί για να διαλύσει τη βάση υποστήριξης της Χεζμπολάχ σε στρατιωτικό, πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο.

Οι επιθέσεις υπηρετούν διττό σκοπό: την ενίσχυση της διαπραγματευτικής θέσης των ΗΠΑ και την ενδυνάμωση των λιβανικών φατριών που ευθυγραμμίζονται με τη Δύση. Τα στελέχη του δεξιού κόμματος των Λιβανικών Δυνάμεων (LF) είναι ιδιαίτερα επικριτικά, κατηγορώντας τη Χεζμπολάχ για τις επιθέσεις του Ισραήλ αντί να καταδικάσουν το Τελ Αβίβ.

Μετά την επίθεση της 27ης Απριλίου στα νότια προάστια της Βηρυτού, ο επικεφαλής των μέσων ενημέρωσης των LF, Τσαρλς Τζαμπούρ, κατηγόρησε τη Χεζμπολάχ ότι βύθισε τον Λίβανο σε μια ατέρμονη κρίση, χωρίς να κάνει καμία αναφορά στην ισραηλινή επιθετικότητα.

Δεν πρόκειται για πολιτικό σχόλιο, αλλά για μέρος ενός ρητορικού πολέμου. Οι επανειλημμένες δηλώσεις του ηγέτη των LF, Σαμίρ Γκεαγκέα, μετά τις ισραηλινές επιθέσεις ενισχύουν το στρατηγικό μήνυμα του Τελ Αβίβ: ότι ο αφοπλισμός της Χεζμπολάχ δεν είναι μόνο απαραίτητος, αλλά και επείγων, ότι η ειρήνη δεν εξαρτάται από την αυτοσυγκράτηση του Ισραήλ, αλλά από την παράδοση της αντίστασης, ότι η ισραηλινή επιθετικότητα είναι «δικαιολογημένη» επειδή ο Λίβανος παραμένει οπλισμένος.

Αυτή η ρητορική αγνοεί τα πιο βασικά γεγονότα: η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός δεν περιέχει καμία ρήτρα αφοπλισμού. Ωστόσο, αυτή η φαντασίωση επαναλαμβάνεται μέχρι αηδίας για να δημιουργηθεί δημόσια συναίνεση για τις απαιτήσεις του εξωτερικού και να απονομιμοποιηθεί οποιαδήποτε υποδομή εθνικής άμυνας εκτός του ελέγχου του κράτους.

Μια εκστρατεία χωρίς σύνορα

Η επιχειρησιακή στρατηγική του Ισραήλ στο Λίβανο βασίζεται σε τέσσερις πυλώνες: σταθερή κλιμάκωση για να δοκιμάσει τις αντιδράσεις, υβριδική χρήση στρατιωτικών και πληροφοριακών εργαλείων, πολιτική κάλυψη από τις ΗΠΑ και παράλυση ή συνενοχή του λιβανικού κράτους.

Το μοτίβο είναι σαφές. Οι αρχικές επιθέσεις στο νότο έχουν σταδιακά επεκταθεί στην κοιλάδα της Μπεκάα και στη συνέχεια στα προάστια της Βηρυτού. Δεδομένου του ιστορικού του Ισραήλ στη Συρία, είναι σαφές ότι δεν πρόκειται για όρια, αλλά για στάδια. Η δίψα του Τελ Αβίβ για κλιμάκωση δεν γνωρίζει γεωγραφικά όρια. Ο στόχος του είναι η άσκηση πίεσης χωρίς λογοδοσία, η εξαναγκαστική βία με το πρόσχημα της ασφάλειας.

Από την κατάπαυση του πυρός, οι ισραηλινές επιχειρήσεις βασίζονται στην αεροπορική υπεροχή και στους ακριβείς στόχους. Μη επανδρωμένα αεροσκάφη και μαχητικά αεροσκάφη πραγματοποιούν καθημερινές επιδρομές σε ολόκληρο το λιβανικό έδαφος. Οι περισσότεροι στόχοι επιλέγονται μέσω του εκτεταμένου μηχανισμού πληροφοριών του Ισραήλ – υποκλοπή σημάτων, παρακολούθηση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και βάσεις δεδομένων της Shin Bet. Η επίθεση της 1ης Απριλίου στη Βηρυτό, για παράδειγμα, βασίστηκε σε φερόμενες πληροφορίες για επικείμενη επίθεση.

Αυτό που ενθαρρύνει αυτή την κλιμάκωση δεν είναι μόνο οι πληροφορίες – είναι η αδράνεια των Λιβανέζων. Όταν το Ισραήλ αισθάνεται παράλυση στη Βηρυτό, χτυπάει πιο σκληρά. Η εξάρτηση του υπουργού Άμυνας από το «κύρος» του στρατού και η αναβολή της ευθύνης από τον πρωθυπουργό σε πραγματικό χρόνο είναι συμπτώματα ενός στρατηγικού κενού, το οποίο ενθαρρύνει το κράτος κατοχής. Οι πολιτικοί παράγοντες του Λιβάνου που είναι εχθρικοί προς τη Χεζμπολάχ εκμεταλλεύονται κάθε επίθεση για να προωθήσουν την ατζέντα τους. Οι ισραηλινές ρουκέτες γίνονται τόσο εξωτερική απειλή όσο και εσωτερικό μέσο πίεσης.

Ωστόσο, μια στρατηγική έχει αποδείξει σταθερά την αποτρεπτική της αξία: το ενωμένο μέτωπο του στρατού, του λαού και της αντίστασης.

Η Χεζμπολάχ παραμένει επιχειρησιακά έτοιμη. Η πλειοψηφία των Λιβανέζων εξακολουθεί να υποστηρίζει την υπεράσπιση της κυριαρχίας. Το μόνο που λείπει είναι το κράτος να ξεφύγει από την παράλυση και να υιοθετήσει αυτή τη φόρμουλα – όχι ως πολιτική ρητορική, αλλά ως εθνική δογματική αρχή ικανή να προστατεύσει τον Λίβανο από την επόμενη φάση της επιβαλλόμενης κηδεμονίας.

Πηγή: Pagenews.gr