Συνολικά 15 υπουργοί Οικονομικών και Οικονομίας έστειλαν επιστολή στην πρόεδρο της Επιτροπής την περασμένη εβδομάδα, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης προσπάθειας να δημοσιεύσει η Επιτροπή την πολυαναμενόμενη οδηγία για τη φορολόγηση του καπνού (TTD). Επικαλούμενοι ανησυχίες για την υγεία, δήλωσαν ότι το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο είναι ξεπερασμένο.
Οι κανόνες επικαιροποιήθηκαν για τελευταία φορά το 2011, αλλά από τότε, νέα προϊόντα νικοτίνης έχουν κατακλύσει την αγορά. Μια αναθεώρηση για να συμπεριληφθούν νέα προϊόντα καπνού και νικοτίνης, όπως τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και ο θερμαινόμενος καπνός, εισήχθη στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου το 2022.
Ωστόσο, στα μέσα του 2025, η πρόταση δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί, προς μεγάλη ανησυχία των εμπειρογνωμόνων στον τομέα της υγείας.
«Βλέπουμε ότι επειδή τα προϊόντα αυτά δεν φορολογούνται σωστά στην ΕΕ – ορισμένες χώρες δεν τα φορολογούν ή επιβάλλουν ελάχιστους φόρους – έγιναν πολύ προσιτά και όχι μόνο στους ενήλικες, αλλά και στα παιδιά. Και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η αναθεώρηση της οδηγίας είναι επείγουσα τώρα», δήλωσε η Λίλια Ολεφίρ, διευθύντρια της Smoke Free Partnership.
Μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι η έκθεση των παιδιών και των εφήβων στη νικοτίνη που περιέχεται σε λύσεις ατμίσματος μπορεί να οδηγήσει σε μακροπρόθεσμες αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη του εγκεφάλου, καθώς και σε εθισμό σύμφωνα με το euornews.gr.com και Lauren Walker & Maria Psara
Πρόσκληση για δράση
Η δυναμική για ανάληψη δράσης αυξάνεται. Τον Μάρτιο του 2025, μια επιστολή 12 υπουργών υγείας κάλεσε την Επιτροπή να επανεξετάσει όλη τη νομοθεσία που σχετίζεται με το κάπνισμα, συμπεριλαμβανομένης της φορολογίας
Την περασμένη εβδομάδα, 15 υπουργοί Οικονομικών και Οικονομίας έστειλαν επιστολή στην πρόεδρο της Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, καλώντας την να «λάβει τα απαραίτητα μέτρα για την επικαιροποίηση της οδηγίας». Σε απάντηση, ο Επίτροπος Χούκστρα, αρμόδιος για τη φορολογία, εξέφρασε την πρόθεσή του να προχωρήσει στην επικαιροποίηση των κανόνων.
Οι κυριότερες αλλαγές στην τελευταία πρόταση της Επιτροπής είναι γνωστές. Η νέα οδηγία θα αυξήσει σημαντικά τον ελάχιστο ειδικό φόρο κατανάλωσης στα τσιγάρα, τα στριφτά τσιγάρα και τα πούρα. Θα εισάγει επίσης για πρώτη φορά ελάχιστο ειδικό φόρο κατανάλωσης στα νέα προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων του θερμαινόμενου καπνού, των ηλεκτρονικών τσιγάρων και των σακουλιών νικοτίνης.
«Αυτοί οι φόροι είναι θεμελιώδεις επειδή οδηγούν σε υψηλότερες τιμές, πράγμα που σημαίνει ότι τα προϊόντα είναι λιγότερο προσιτά και λιγότερο προσιτά», δήλωσε η Ολεφίρ. «Αυτή τη στιγμή, οι άνθρωποι μπορούν να αγοράσουν αναλώσιμα ατμίσματος για περίπου οκτώ ευρώ και τα σακουλάκια νικοτίνης είναι επίσης αρκετά προσιτά».
Ορισμένες χώρες της ΕΕ έχουν εν τω μεταξύ λάβει τα δικά τους μέτρα για να στοχεύσουν αυτά τα προϊόντα. Το Βέλγιο, για παράδειγμα, έγινε το πρώτο στην Ευρώπη που απαγόρευσε την πώληση ατμών μιας χρήσης το 2025.
Ο υπουργός Υγείας της χώρας δήλωσε ότι οι φθηνοί ατμοί μετατράπηκαν σε απειλή για την υγεία, καθώς αποτελούν έναν εύκολο τρόπο για τους εφήβους να παρασυρθούν στο κάπνισμα και να εθιστούν στη νικοτίνη.
Εξέταση της πρότασης
Ο Χούκστρα δήλωσε στους ευρωβουλευτές ότι ελπίζει ότι η νέα φορολογική πρόταση θα εγκριθεί μέχρι το καλοκαίρι. Ωστόσο, η πρόταση απαιτεί ομοφωνία, η οποία φαίνεται να απέχει πολύ. Συγκεντρώνει υποστήριξη μεταξύ των πλουσιότερων χωρών, όπου οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης στα προϊόντα καπνού και νικοτίνης είναι ήδη σχετικά υψηλοί. Λόγω των διαφορών στους συντελεστές αυτούς, υποφέρουν από την αύξηση του λαθρεμπορίου και του διασυνοριακού εμπορίου.
Εν τω μεταξύ, χώρες όπως η Ιταλία, η Ελλάδα και η Ρουμανία, οι οποίες έχουν χαμηλότερα επίπεδα φορολογίας, αντιτίθενται σε οποιαδήποτε αλλαγή στους ισχύοντες κανόνες. Έχουν επίσης πραγματοποιήσει σημαντικές επενδύσεις στον τομέα του καπνού.
Οι οργανώσεις που εκπροσωπούν τους κλάδους που θα επηρεαστούν από την αναθεωρημένη οδηγία έχουν επίσης επικρίνει την τρέχουσα πρόταση. Ο Ντάστιν Νταλμαν, πρόεδρος της Ανεξάρτητης Ευρωπαϊκής Συμμαχίας Vape, υποστήριξε ότι η εισαγωγή φόρων δεν θα βοηθήσει στην προστασία των νέων. Υποστήριξε ότι, αντίθετα, θα πρέπει να αυξηθούν τα πρόστιμα που επιβάλλονται σε όσους πωλούν σε ανηλίκους.
«Σε αυτή την περίπτωση, ο φόρος θα κάνει τα προϊόντα πιο ελκυστικά για τους εμπόρους της μαύρης αγοράς και αυτού του είδους οι άνθρωποι και οι επιχειρήσεις δεν ενδιαφέρονται για την προστασία των ανηλίκων», δήλωσε. «Στα κράτη μέλη όπου ισχύουν υψηλοί φόροι, αυτό τροφοδοτεί τη μαύρη αγορά. Οι ανήλικοι δεν προστατεύονται καλύτερα εδώ από ό,τι σε άλλες χώρες». Ωστόσο, εάν οι δομές και οι συντελεστές εναρμονιστούν σε όλες τις περιφέρειες, αυτό θα μπορούσε να μειώσει τα κίνητρα για το παράνομο εμπόριο.
Ο Ντάλμαν υποστήριξε επίσης ότι η φορολόγηση των ηλεκτρονικών τσιγάρων αποτελεί “λάθος μήνυμα”, υποστηρίζοντας ότι τα προϊόντα αυτά «βοηθούν τους καπνιστές να απαλλαγούν από τον εθισμό τους στα τσιγάρα». Ωστόσο, επιστημονικά, υπάρχει κάποια ασάφεια όσον αφορά την πεποίθηση ότι η μετάβαση από τα τσιγάρα στο άτμισμα βοηθά τους καπνιστές να σταματήσουν το κάπνισμα.
Το σχόλιο σας