Δημοψήφισμα για την ιταλική υπηκοότητα: Η «ιταλικότητα», η Μελόνι και χιλιάδες νέοι χωρίς δικαίωμα ψήφου

Ανατράφηκε και μορφώθηκε στην Ιταλία, αποφοίτησε από απαιτητικό επιστημονικό λύκειο και ήταν ενεργή στην μαθητική πολιτική. Ο πατέρας της, αρχικά εργάτης στη γεωργία και κατόπιν στην οικοδομή, κατάφερε μετά από χρόνια να αποκτήσει την ιταλική υπηκοότητα — μαζί με τις δύο μικρότερες κόρες του που γεννήθηκαν στην Ιταλία. Η Ντιμάσι όμως, επειδή ήταν ήδη 18 χρονών όταν ορκίστηκαν, αποκλείστηκε από τη διαδικασία και έπρεπε να ξεκινήσει από την αρχή ως ενήλικη. Η απαίτηση; Τεκμηριωμένα εισοδήματα €8.200 ετησίως για τρία συνεχόμενα έτη. «Αποκλείστηκα από τη μεταβίβαση της υπηκοότητας», λέει.

«Έπρεπε να ξεκινήσω από το μηδέν». Σήμερα, στα 28 της, κάνει διδακτορικό στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια, αλλά παραμένει αλλοδαπή και χωρίς δικαίωμα ψήφου. «Ένιωσα τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος χωρίς υπηκοότητα, χωρίς δικαιώματα – ή όπως είπε η Χάνα Άρεντ, χωρίς το “δικαίωμα να έχεις δικαιώματα”».

Η περίπτωση της Ντιμάσι δεν είναι μοναδική. Από τα 59 εκατομμύρια του πληθυσμού της Ιταλίας, περίπου 5,4 εκατομμύρια είναι νόμιμοι αλλοδαποί – πολλοί από αυτούς γεννημένοι στην Ιταλία, εκπαιδευμένοι εκεί, αλλά χωρίς υπηκοότητα. Η Ιταλία ετοιμάζεται να ψηφίσει σε δημοψήφισμα που προτείνει να μειωθεί ο απαιτούμενος χρόνος παραμονής για υπηκοότητα από τα 10 στα 5 χρόνια για μη Ευρωπαίους – φέρνοντάς την στο ίδιο επίπεδο με τη Γερμανία και τη Γαλλία. Αυτό θα επέτρεπε σε έως και 2,5 εκατομμύρια νόμιμους κατοίκους να υποβάλουν αίτηση για υπηκοότητα – αν και η διαδικασία θα εξακολουθούσε να διαρκεί χρόνια.

Όμως η κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι, με έντονη ρητορική περί «ιταλικής ταυτότητας μέσω καταγωγής», αντιτίθεται. Τα κόμματα της συμπολίτευσης καλούν τους πολίτες να απέχουν από την κάλπη, ώστε να μην ξεπεραστεί το όριο συμμετοχής του 50%, καθιστώντας το αποτέλεσμα μη δεσμευτικό. Οι υποστηρικτές του δημοψηφίσματος – από μετανάστες μέχρι νέους γονείς και φοιτητές – βλέπουν τη μεταρρύθμιση ως αναγκαία για το μέλλον της Ιταλίας. Σε μια χώρα όπου σχεδόν το 25% του πληθυσμού είναι άνω των 65, η ένταξη νεαρών μεταναστών είναι κρίσιμη. Η Ιταλία έχει γεννήσει 1,4 εκατομμύρια παιδιά μεταναστών από το 2002. Πολλά από αυτά δεν έχουν υπηκοότητα, παρότι ζουν, μορφώνονται και εργάζονται στην Ιταλία.

Η συζήτηση φούντωσε μετά τους Ολυμπιακούς του Παρισιού, όταν η Ιταλίδα-Νιγηριανής καταγωγής αθλήτρια Πάολα Έγκονού χάρισε χρυσό μετάλλιο στη χώρα της. Το γκράφιτι προς τιμήν της βανδαλίστηκε, σβήνοντας τη λέξη «Ιταλικότητα». Η συμβολική επίθεση προκάλεσε εθνική αγανάκτηση. Η κυβέρνηση από τη μία υπόσχεται νομοσχέδια και από την άλλη τα αποσύρει υπό την πίεση ακροδεξιών εταίρων. Έτσι, η ελπίδα μεταφέρθηκε στον δρόμο του δημοψηφίσματος. Ο βουλευτής Ρικάρντο Μάτζι του κόμματος Più Europa λέει: «Η ιθαγένεια δεν πρέπει να βασίζεται στο πού γεννήθηκες ή ποιοι είναι οι γονείς σου, αλλά στο πού ζεις, εργάζεσαι, φορολογείσαι και συμμετέχεις».

Η διαδικασία απόκτησης υπηκοότητας για μη Ευρωπαίους απαιτεί τουλάχιστον 15 χρόνια: νόμιμη παραμονή, 10 χρόνια αδιάλειπτης διαμονής, 3 χρόνια για έγκριση αίτησης, και μετά μέχρι 6 μήνες για τον όρκο. Αυτό αφήνει πολλούς νέους — όπως η Ντιμάσι και η Ινδή φοιτήτρια Ντιπίκα Σάλχαν — χωρίς δικαιώματα, παρότι γνωρίζουν μόνο την Ιταλία ως πατρίδα. Η Σάλχαν, που τελικά πολιτογραφήθηκε στα 25 της, λέει: «Χρειαζόμαστε διαδικασίες πιο δίκαιες για οικογένειες με παιδιά». Ο δήμαρχος της Μπολόνια, Ματέο Λεπόρε, δηλώνει: «Χιλιάδες ενήλικες εργάζονται και πληρώνουν φόρους χωρίς πολιτική εκπροσώπηση. Είναι απαράδεκτο για μια δημοκρατική κοινωνία».

Ακόμα κι αν το δημοψήφισμα αποτύχει, η πίεση δεν θα εκλείψει. Όπως λέει ο καθηγητής Δημογραφίας Φραντσέσκο Μπίλαρι: «Οι μετανάστες είναι ο μόνος τρόπος να διατηρηθεί ο πληθυσμός. Η υπηκοότητα είναι το κλειδί για την ένταξη».

Πίσω από τον σιδηροδρομικό σταθμό της Μπολόνια, το σχολικό συγκρότημα Istituto Comprensivo 5 φιλοξενεί 1.200 μαθητές. Το 40% είναι αλλοδαποί και το 20% παιδιά μεταναστών. Η υποδιευθύντρια Κριστίνα Νταλ’Όκα λέει: «Αυτά τα παιδιά νομίζουν πως είναι Ιταλοί — και έχουν δίκιο. Γεννήθηκαν, μεγάλωσαν και μορφώνονται εδώ. Το κράτος απλώς δεν το αναγνωρίζει».

Πηγή: pagenews.gr