Ε.Ε.: Νέος στόχος για πλήρη απεξάρτηση από τη ρωσική πυρηνική ενέργεια

Εχοντας δρομολογήσει την απεξάρτησή της από τους υδρογονάνθρακες της Ρωσίας, η Ε.Ε. εξετάζει τη δυνατότητα να διακόψει κάθε ενεργειακό δεσμό με τον ενεργειακά πλούσιο γείτονά της συμπεριλαμβανομένης και της πυρηνικής ενέργειάς της. Πρόκειται, ωστόσο, για εξαιρετικά δύσκολο αν όχι ανέφικτο εγχείρημα για το εγγύς μέλλον και όχι μόνον, επειδή η Ρωσία αντιπροσωπεύει το 55% του παγκόσμιου εμπλουτισμού ουρανίου. Ο σχετικός προβληματισμός έρχεται σε μια συγκυρία στην οποία έχει ανανεωθεί το ενδιαφέρον τόσο της Ε.Ε. όσο και πολλών άλλων χωρών για την πυρηνική ενέργεια ως μορφή καθαρής ενέργειας.

Μέσα στην εβδομάδα η Κομισιόν αναμένεται να παρουσιάσει τα σχέδιά της για τον πλήρη τερματισμό όλων των εισαγωγών ορυκτών καυσίμων από τη Ρωσία, αλλά αναβάλλει προς το παρόν αντίστοιχες προτάσεις για την πυρηνική ενέργεια. Σύμφωνα με πηγές της Κομισιόν που μίλησαν στους Financial Times σε καθεστώς ανωνυμίας, για την Ε.Ε. ο στόχος της ιδανικά θα ήταν να έχει ώς το 2030 διασφαλίσει πως ο ευρωπαϊκός τομέας πυρηνικής ενέργειας δεν θα εισάγει τίποτε από τη Ρωσία.

Η ίδια η Κομισιόν, όμως, σε έγγραφο εργασίας που έδωσε στη δημοσιότητα την Παρασκευή προειδοποιεί πως για να μπορέσει η Ε.Ε. να διασφαλίσει δική της εγχώρια εφοδιαστική αλυσίδα πυρηνικής ενέργειας θα χρειαστούν επενδύσεις 241 δισ. ευρώ. Το εγχείρημα είναι, άλλωστε, εξαιρετικά δύσκολο και επειδή η Ε.Ε. εξαρτάται από τη Ρωσία για το 20% με 25% του ουρανίου που χρησιμοποιεί, είτε του φυσικού που προέρχεται από εξόρυξη είτε του εμπλουτισμένου. Σε ό,τι αφορά τους αντιδραστήρες που βρίσκονται σε ευρωπαϊκές χώρες, ανέρχονται συνολικά σε 101, εκ των οποίων οι 19 είναι σοβιετικού σχεδιασμού. Ετσι οι αντιδραστήρες της Ε.Ε. συχνά αγοράζουν ανταλλακτικά από τη Ρωσία, ενώ για τη συντήρησή τους και την ανανέωσή τους είναι αναγκαία η ρωσική τεχνογνωσία στον κλάδο.

Μέσα στην εβδομάδα η Κομισιόν αναμένεται να παρουσιάσει τα σχέδιά της για τον πλήρη τερματισμό όλων των εισαγωγών ορυκτών καυσίμων από τη Ρωσία.

Η στροφή στην πυρηνική ενέργεια έχει εξετασθεί από την αρχή του πολέμου στην Ουκρανία και ως μέσον για την ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία. Τον Απρίλιο του 2023 οι χώρες του G7 συμφώνησαν να αναπτύξουν τις πυρηνικές τους εγκαταστάσεις προκειμένου να απεξαρτηθούν από τα ορυκτά καύσιμα της Ρωσίας. Ετσι τα σχέδια της Ε.Ε. συμπίπτουν χρονικά και με αντίστοιχα που εξετάζουν άλλες οικονομίες του δυτικού κόσμου, ενώ κάποιες χώρες τα έχουν ήδη δρομολογήσει.

Επιστροφή στην πυρηνική ενέργεια Ο Καναδάς, για παράδειγμα, έχει ήδη απαγορεύσει πλήρως τις εισαγωγές ρωσικού ουρανίου, ενώ η Βρετανία έχει επιβάλει δασμούς ύψους 35% στις εισαγωγές εμπλουτισμένου ουρανίου. Σε ό,τι αφορά τις ΗΠΑ, τον περασμένο μήνα ψήφισε νόμο για τον πλήρη τερματισμό των εισαγωγών ρωσικού ουρανίου το 2028. Οπως τονίζουν, όμως, αναλυτές του κλάδου, η κυριαρχία της Ρωσίας στον κλάδο αποτελεί μείζονα πρόκληση για αυτές τις φιλοδοξίες.

Μιλώντας στους FT, ο Ντμίτρι Γκορτσάκοφ, σύμβουλος επί θεμάτων πυρηνικής ενέργειας στη μη κυβερνητική οργάνωση Bellona, τόνισε πως «η ρωσική κρατική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας, η Rosatom, είναι από τις μεγαλύτερες εταιρείες σε όλους τους τομείς της πυρηνικής ενέργειας στις αγορές ανά τον κόσμο».

Το θέμα έχει, άλλωστε, προκαλέσει ήδη διχογνωμία στους κόλπους της Ε.Ε., με την Ουγγαρία και τη Σλοβακία να εκφράζουν φόβους πως αν τεθεί πραγματικά χρονοδιάγραμμα για απεξάρτηση από τη ρωσική πυρηνική ενέργεια, οι τιμές θα εκτοξευθούν και θα απειληθεί η ενεργειακή ασφάλεια των δύο χωρών. Η Ουγγαρία έχει αυξήσεις τις εισαγωγές ρωσικής πυρηνικής τεχνολογίας από το 2014 με στόχο την ανέγερση δύο νέων πυρηνικών μονάδων της Rosatom στην περιοχή Πακς, νότια της Βουδαπέστης.

Αυξάνονται οι επενδύσεις στην πυρηνική σύντηξη Στόχος της είναι να διπλασιάσει την παραγωγική δυνατότητα των τεσσάρων μονάδων που έχει στην περιοχή από τη δεκαετία του 1980. Οι δύο μονάδες θα μπορούν από κοινού να καλύψουν τα τρία τέταρτα των αναγκών της χώρας σε ηλεκτρική ενέργεια. Παρά τις πιέσεις της Ε.Ε., η Ουγγαρία δεν σκοπεύει να αντικαταστήσει τα ρωσικά πυρηνικά καύσιμα και εξαρτήματα και σύμφωνα με Ευρωπαίους αξιωματούχους, το θέμα είναι εξαιρετικά ευαίσθητο δεδομένης και της παραδοσιακά φιλικής σχέσης που διατηρεί η χώρα με τη Ρωσία.

Στο μεταξύ, η Ε.Ε. προσπαθεί από το 2022 να βρει εναλλακτικούς προμηθευτές ουρανίου και μεταξύ άλλων έχει στραφεί στο Καζακστάν, στον Καναδά και τον Νίγηρα. Δεδομένης της πολιτικής αστάθειας που επικρατεί στον Νίγηρα, έβδομη χώρα στον κόσμο σε παραγωγή ουρανίου, αξιωματούχοι της Ε.Ε. εκφράζουν ανησυχία για το πόσο ασφαλείς θα είναι οι εισαγωγές από τη χώρα αυτή και τον ανταγωνισμό που θα αντιμετωπίσει από άλλες χώρες. Ακόμη πιο δύσκολα είναι, άλλωστε, τα πράγματα σε ό,τι αφορά τη μετατροπή του ουρανίου σε φυσικό αέριο, μια διαδικασία επιζήμια για το περιβάλλον και με χαμηλά περιθώρια κέρδους που θέλουν να αποφύγουν οι χώρες της Ε.Ε. και ευχαρίστως την αναθέτουν σε άλλους.

Πηγή: Pagenews.gr