Χρέος: Το δραματικό μήνυμα Τσίπρα και ο κυνικός Σόιμπλε

 Το Σάββατο, για μία ακόμη φορά, ο Πρωθυπουργός , από το Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, είπε εμφατικά ότι «τώρα είναι η κρίσιμη ώρα για να συζητηθεί το χρέος» και μάλιστα τόνισε ότι «η τακτική της καθυστέρησης μπορεί να οδηγήσει σε τραγωδία ολόκληρη την Ευρώπη».

O πρωθυπουργός τόνισε ότι όλο και περισσότεροι συμφωνούν ότι το ελληνικό χρέος πρέπει να ρυθμιστεί όχι μόνο ηθικά απέναντι στην Ελλάδα, αλλά και για το συμφέρον της Ευρώπης».

«Ο χρόνος επίλυσης ενός προβλήματος είναι εξίσου σημαντικός και με το περιεχόμενο της λύσης» τόνισε και εξήγησε: «Μας λένε καλοπροαίρετα μήπως βάζετε ψηλά τον πήχη και μας ζητούν να περιμένουμε τις γερμανικές εκλογές. Η βιασύνη μας δεν έχει να κάνει με την «εσωτερική κουζίνα», αλλά γιατί ο χρόνος είναι κρίσιμο ζήτημα».

Την ώρα που δήλωνε αυτά ο Α. Τσίπρας, ο Β. Σόιμπλε το… βιολί του. Και μάλιστα πιο κυνικός από ποτέ ξεκαθάρισε ότι καμία συζήτηση για το χρέος δεν θα γίνει πριν το 2018!

Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Stuttgarter Nachrichten ο γερμανός υπουργός Οικονομικών δήλωσε δεν θα υπάρξει συζήτηση για το χρέος πριν από την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος το 2018. Όπως επισήμανε, «αν μιλήσουμε τώρα για ελάφρυνση χρέους, αυτό θα εξασθενήσει τη μεταρρυθμιστική διάθεση της Ελλάδας. Το πρόβλημα δεν είναι άλλωστε το χρέος, αλλά η αδυναμία της διοίκησης και η έλλειψη ανταγωνιστικότητας. Εκεί πρέπει να γίνει η αρχή».

Αναγνώρισε μεν κάποια πρόοδο στην Ελλάδα, τόνισε ωστόσο την ανάγκη να μην παρεκκλίνει η Ελλάδα από τον δρόμο των μεταρρυθμίσεων. «Οι Έλληνες σημειώνουν επίσης προόδους – ωστόσο δεν θα πρέπει να πιστέψουν ότι μπορούν να σταματήσουν να εφαρμόζουν τις υπεσχημένες μεταρρυθμίσεις», τόνισε. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών χαρακτήρισε «παρεξήγηση» την άποψη ότι είναι αβέβαιη η συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα δανεισμού επειδή δεν είναι βιώσιμο το χρέος.

Η συμφωνία του Μαΐου προέβλεπε ότι ως το τέλος του έτους, εφόσον η Ελλάδα συνεχίσει να εφαρμόζει το πρόγραμμα, οι πιστωτές θα συμφωνήσουν για μέτρα που θα καταστήσουν βιώσιμο το χρέος, ώστε το Ταμείο να μπορέσει να εγκρίνει ένα νέο πρόγραμμα χρηματοδότησης της χώρας, για το οποίο παραμένει σε εκκρεμότητα σχετική αίτηση της Αθήνας.

Ο μεγάλος «πονοκέφαλος» και αυτής της διαπραγμάτευσης είναι η στάση της γερμανικής πλευράς, καθώς ο Β. Σόιμπλε σε επανειλημμένες δημόσιες παρεμβάσεις του επιχείρησε να μπλοκάρει τις αποφάσεις για το χρέος ως τις γερμανικές εκλογές.

Από την πλευρά του Ταμείου, καθίσταται σαφές με συνεχείς δηλώσεις της Κρ. Λαγκάρντ, αλλά και του Π. Τόμσεν, ότι οι κανόνες του καταστατικού του οργανισμού δεν πρόκειται να αλλάξουν ειδικά για την Ελλάδα, δηλαδή να χρηματοδοτηθεί η χώρα χωρίς να κρίνεται βιώσιμο το χρέος.

Το μπαλάκι στα κράτη-μέλη

Την ίδια ώρα ο Ευρωπαίος Επίτροπος Μοσκοβισί ρίχνει το μπαλάκι στα κράτη-μέλη για το ελληνικό χρέος, απαντώντας στην ανοικτή επιστολή 36 μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που κάλεσαν να υπάρξει το ταχύτερο ελάφρυνση του δημόσιου χρέους της Ελλάδας.

O Μοσκοβισί υπενθύμισε πως σε αντάλλαγμα για την τήρηση των δεσμεύσεων για την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που ζητούνταν από την Αθήνα, το Eurogroup είχε δεσμευθεί τον Μάιο να συζητήσει μέσα στο φθινόπωρο την εφαρμογή μιας σειράς μέτρων για την ελάφρυνση του δημόσιου χρέους της Ελλάδας.

«Θα ήθελα να επισημάνω ότι τα κράτη μέλη της ευρωζώνης, οι μόνοι πιστωτές βάσει των προγραμμάτων στήριξης, είναι αρμόδια για την λήψη της σχετικής απόφασης», ανέφερε ο επίτροπος. «Σε εκείνα επαφίεται να αναλάβουν τις ευθύνες τους στο πλαίσιο αυτής της πολιτικής συμφωνίας», επέμεινε ο Μοσκοβισί.

«Αναμένω επομένως να αρχίσουν αυτή τη διαδικασία μέσα στο (τρέχον) φθινόπωρο. Η μπάλα είναι ξεκάθαρα στη δική τους περιοχή», συμπλήρωσε ο Μοσκοβισί, διαβεβαιώνοντας ότι η Κομισιόν «θα υποστηρίξει αυτή την καίρια διαδικασία για την Ελλάδα και την ευρωζώνη».

Όμως οι εκκλήσεις από διάφορες πλευρές περί ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους συναντούν την αδιαλλαξία της γερμανικής κυβέρνησης, που δεν μοιάζει διατεθειμένη να συναινέσει στην προώθηση μέτρων για αυτό ενόψει των εκλογών του 2017.

Το πιο αμφιλεγόμενο ζήτημα εντός των προσεχών μηνών θα είναι και πάλι η ελάφρυνση του χρέους. Η Ελλάδα συνεχίζει να ζητάει περισσότερα. Το ΔΝΤ δημοσίευσε ένα έγγραφο που επιχειρηματολογεί ότι η ελάφρυνση που απαιτείται για την αποκατάσταση της διαχειρισιμότητας του χρέους πηγαίνει πολύ πιο πέρα από αυτό που είναι υπό εξέταση αυτή τη στιγμή και θα πρέπει να οικοδομηθεί σε ρεαλιστικές παραδοχές σχετικά με την ικανότητα της χώρας να δημιουργεί βιώσιμα πλεονάσματα και τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη.

Με άλλα λόγια, το ΔΝΤ θα χρειαστεί περισσότερα από τους Ευρωπαίους εταίρους στην ελάφρυνση του χρέους για να συνεχίσει να συμμετέχει στο πρόγραμμα -γεγονός που θεωρείται βασικό για τη γερμανική πλευρά. Η περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους μπροστά από γερμανικές εκλογές φαίνεται, όμως, δύσκολη.

Η ΕΚΤ απαιτεί το ελληνικό χρέος να είναι διαχειρίσιμο για τη συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE). Υποθέτουμε ότι η ΕΚΤ θα είναι τόσο αυστηρή όσο και το ΔΝΤ στην αξιολόγηση της διαχειρισιμότητας του χρέους της Ελλάδας.

Αν είναι έτσι, η συμμετοχή των ελληνικών περιουσιακών στοιχείων στο πρόγραμμα της ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ φαίνεται απίθανη στο εγγύς μέλλον. Βεβαίως, η έλλειψη ενός «καρότου» θα μπορούσε να καθυστερήσει την εφαρμογή των μέτρων της δεύτερης αξιολόγησης ως στις αρχές του επόμενου έτους.

Προς το παρόν όμως, αυτό δεν είναι ένα πιεστικό ζήτημα, δεδομένων των λήξεων του ελληνικού χρέους και της τρέχουσας ταμειακής θέσης της κυβέρνησης.