Blue Star Patmos: Το χρονικό μιας παρ’ ολίγον ναυτικής τραγωδίας

«Τον έβγαλε έξω η στροφή πριν μπει στο φιορδ του λιμανιού», λένε οι συνάδελφοι του καπετάνιου του Blue Star «Patmos» που προσάραξε ξημερώματα Τετάρτης σε ξέρα, στην είσοδο του λιμανιού της Ιου, με 205 επιβάτες και 87 άτομα πλήρωμα. Ευτυχώς χωρίς θύματα και χωρίς τραυματισμούς. «Τώρα, αν αυτό οφείλεται σε λάθος εκτίμησή του, πρόβλημα στο πλοίο ή αν κάποιο σκάφος που έβγαινε από το λιμάνι τον έκλεισε, μένει να φανεί από την προανάκριση και το “μαύρο” κουτί του πλοίου», συμπληρώνουν. Και ενώ τα ερωτήματα για το τι έφταιξε και παραλίγο να έχουμε μια ναυτική τραγωδία παραμένουν επί του παρόντος αναπάντητα, το σίγουρο είναι πως το πλοίο έχει υποστεί εκτεταμένη ζημία και οι πρώτες πληροφορίες μιλούν για ρήγμα μήκους ογδόντα μέτρων. Εάν μάλιστα έχουν υποστεί ζημίες και οι άξονες των προπελών, κάποιοι μιλούν ακόμα και για ολική απώλεια ή CTL (Constructive Total Loss) του πλοίου.

Στα βραχώδη αβαθή

Το 145 μέτρων μήκους Blue Star «Patmos», ένα καινούργιο καράβι που ναυπηγήθηκε το 2012, βρίσκεται από χθες καθισμένο πάνω στα βραχώδη αβαθή του ανατολικού κάβου της εισόδου του λιμανιού της Ιου. Πολλοί πιστεύουν, πάντως, πως εάν δεν υπήρχαν τα βράχια πάνω στα οποία έχει «ακουμπήσει», το πλοίο θα βρισκόταν ήδη στον βυθό. «Και κατά πάσα βεβαιότητα θα είχαμε θρηνήσει και θύματα» αναφέρουν πηγές της ακτοπλοΐας.

Ολα συνέβησαν περί τη 01.30 ώρα μετά τα μεσάνυχτα της Τρίτης. Το Blue Star «Patmos» ερχόμενο από τη Νάξο και έχοντας την Ιο στα αριστερά του, λίγα λεπτά πριν προσεγγίσει το λιμάνι του νησιού και ενώ πραγματοποιούσε την αριστερή στροφή προς τα ανατολικά για να εισέλθει στο «φιορδ» του λιμανιού, όπως το λένε πολλοί καπεταναίοι της ακτοπλοΐας, βρέθηκε πολύ πιο ανατολικά από ό,τι έπρεπε. Αποτέλεσμα να προσκρούσει με ταχύτητα περί τα 17 ναυτικά μίλια στον ανατολικό κάβο. «Εκεί έχει μεγάλη και τρανή ξέρα. Το ξέρουμε όλοι και κρατιόμαστε μακριά», αναφέρει χαρακτηριστικά συνάδελφός του με ενδελεχή γνώση του συγκεκριμένου λιμανιού. Με δεδομένο πως ο καπετάνιος του «Patmos» έμπειρος είναι και γνωρίζει το λιμάνι πολύ καλά, πιθανολογείται πως ή το πλοίο δεν «άκουσε» στους χειρισμούς ή πως κάποια λάθος εκτίμηση για κάποιο λόγο έγινε. Αυτά όμως θα διευκρινιστούν μόνον όταν γίνει η επεξεργασία των στοιχειών του Voice Data Recorder (VDR), του «μαύρου» κουτιού δηλαδή του πλοίου. Η επεξεργασία αυτή μπορεί να χρειαστεί πολύ χρόνο, καθώς δεν έχει γίνει γνωστό εάν θα απαιτηθεί η συνδρομή ξένου εξειδικευμένου κέντρου. Για την ώρα, η προσπάθεια εστιάζεται στο να διαπιστωθεί κατά πόσον το πλοίο μπορεί να αποκολληθεί, να επιπλεύσει αυτόνομα και να μετακινηθεί με ίδια μέσα προς ναυπηγοεπισκευαστική μονάδα, ή χρειάζεται ρυμούλκηση. Στην περιοχή βρίσκονται ήδη δύο ρυμουλκά, αλλά και μέσα αντιμετώπισης ενδεχόμενης ρύπανσης.

Για την προσάραξη του πλοίου, το Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού, Ερευνας και Διάσωσης (ΕΚΣΕΔ) του Λιμενικού Σώματος ενημερώθηκε πάντως άμεσα τις πρώτες πρωινές ώρες χθες από τον ίδιο τον πλοίαρχο του Patmos. Το πλοίο εκτελούσε το προγραμματισμένο δρομολόγιο από Πειραιά προς Σύρο, Πάρο, Νάξο, Ιο, Σαντορίνη, Ανάφη.

Από το ΕΚΣΕΔ ενημερώθηκαν τα λιμεναρχεία της περιοχής για παροχή βοήθειας, ενώ στην περιοχή έσπευσαν σχεδόν άμεσα έξι αλιευτικά, τρία τουριστικά και άλλα τρία ταχύπλοα σκάφη, καθώς και περιπολικό σκάφος. Αυτά όμως δεν μπόρεσαν να βοηθήσουν αποτελεσματικά στην αποβίβαση των επιβατών. Ετσι λίγο μετά προσέγγισε το Patmos το ταχύπλοο καταμαράν Super Jet της Seajets που βρισκόταν στο λιμάνι και μπορούσε με μεγαλύτερη σταθερότητα και ασφάλεια να παραλάβει τους επιβάτες του «Patmos».

Μετεπιβίβαση

Οι κατατρομαγμένοι, σύμφωνα με μαρτυρίες, 206 επιβάτες του «Patmos» και 44 μέλη από το πλήρωμα μετεπιβιβάστηκαν τελικά περί τις 3 η ώρα τα ξημερώματα στο Super Jet και κάποιοι στο τουριστικό «Βασίλειος» και μεταφέρθηκαν με ασφάλεια στο λιμάνι της Ιου. Τα υπόλοιπα μέλη του πληρώματος παραμένουν ακόμα στο πλοίο.

«Ολοι κουνιόμασταν σαν να γινόταν σεισμός»

«Ο θόρυβος ήταν τρομακτικός. Ολοι κουνιόμασταν έντονα και ήταν σαν να γινόταν ισχυρός σεισμός. Αντικείμενα έπεφταν στις καμπίνες και μόλις βγήκαμε στους διαδρόμους είχε ήδη αρχίσει να επικρατεί πανικός. Κατευθυνθήκαμε όλοι στο πίσω μέρος του πλοίου, όπου είδαμε ξεκάθαρα πως είχαμε πέσει στα βράχια. Λίγο μετά άρχισαν να ηχούν και οι σειρήνες και τότε όλοι, πολλά παιδιά αλλά και ηλικιωμένοι, άρχισαν να τρέχουν πανικόβλητοι να πάρουν σωσίβια».

Τα λόγια αυτά ανήκουν στην Αμερικανίδα Angela Tucciarone, η οποία μαζί με τον σύζυγό της βρισκόταν στο Blue Star «Patmos» όταν αυτό προσάραξε στα αβαθή της εισόδου του λιμανιού της Ιου. «Περάσαμε μια πραγματικά εφιαλτική ώρα και, όταν έφτασαν πρώτες κάποιες μικρές ψαρόβαρκες, ορισμένοι επιχείρησαν να βγουν με αυτές στη στεριά. Αλλά ήταν δύσκολο ειδικά για τους μεγαλύτερους να μπουν αφού η θάλασσα ήταν φουσκωμένη», συνεχίζει να διηγείται η Angela στην «Κ».

«Κάπου τότε ακούσαμε και τον καπετάνιο από τα μεγάφωνα να λέει ότι το πλοίο δεν διατρέχει κίνδυνο, αλλά θα πρέπει να μετεπιβιβαστούμε στο καταμαράν που είχε έρθει. Δεν ήταν εύκολο. Τα δύο πλοία ακόμα και δίπλα δίπλα είχαν μεγάλη απόσταση μεταξύ τους και το κύμα δεν διευκόλυνε καθόλου την κατάσταση. Οταν τελικά βγήκαμε στο λιμάνι της Ιου ήταν περί τις τρεις τα χαράματα και δεν είχαμε πού να πάμε μέχρι τις επτά και το πρωί, οπότε και μας πήρε άλλο καράβι. Κοιμηθήκαμε σχεδόν διακόσια άτομα στις καρέκλες στις καφετέριες. Προς τιμήν τους, οι νησιώτες ιδιόκτητες τους ξύπνησαν και άνοιξαν τα μαγαζιά κατά τις τέσσερις και έτσι μπορέσαμε να φάμε και να πιούμε κάτι», λέει η Angela με εμφανή την ένταση στη φωνή της ακόμα και δεκαοκτώ ώρες μετά το συμβάν.

Στην καμπίνα οι αποσκευές

Η Angela ταξιδεύει σήμερα Πέμπτη μαζί με τον άντρα τις για τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως μας είπε. Ομως πολλά πράγματά της είναι ακόμα στην καμπίνα του Blue Star «Patmos», μας εξηγεί, όπως και οι αποσκευές πολλών ακόμα επιβατών. Και βέβαια στο Blue Star «Patmos» είναι ακόμα εγκλωβισμένα τα αυτοκίνητα και τα φορτηγά που μετέφερε.

Η Angela, όπως κάνει σχεδόν κάθε Αμερικανός όταν βρίσκεται στο εξωτερικό ενώπιον τέτοιων καταστάσεων, από την πρώτη στιγμή του ατυχήματος επικοινώνησε με τη γραμμή εκτάκτων αναγκών της αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα, από την οποία ενημερωνόταν συνεχώς για το περιστατικό.

Σε επικοινωνία της «Κ» με τη λειτουργό των Blue Star Ferries, Attica Group, οι εκπρόσωποι της δήλωσαν αδυναμία να δώσουν περισσότερες λεπτομέρειες για το συμβάν, αφού ακόμα δεν έχουν λάβει ενημέρωση από τους δύτες και τον νηογνώμονα, αλλά και εξαιτίας της εν εξελίξει προανάκρισης.

Η ακτοπλοϊκή Blue Star Ferries, μία από τις μεγαλύτερες και ασφαλέστερες, με βάση και το μηδενικό ιστορικό σοβαρών ατυχημάτων, με ανακοίνωσή της το πρωί της Τετάρτης ενημέρωσε για το περιστατικό όλους τους αρμοδίους, αλλά και το επιβατικό κοινό. Οπως επίσης ανέφερε χαρακτηριστικά, «όλοι οι επιβάτες είναι καλά στην υγεία τους αλλά για προληπτικούς λόγους το πλήρωμα του πλοίου προχώρησε σε εκκένωση του πλοίου και όλοι οι επιβάτες προωθήθηκαν στο λιμάνι της Ιου με πλωτά μέσα». Η εταιρεία δεσμεύθηκε να ενημερώσει το κοινό για οποιαδήποτε περαιτέρω εξέλιξη με νέα ανακοίνωση.

Ο «αγώνας δρόμου» για το δρομολόγιο, οι απρόβλεπτοι παράγοντες και το λάθος

Η παρ’ ολίγον ναυτική τραγωδία στην Ιο και η αδιαμφισβήτητα τεράστια οικονομική ζημία που έχει υποστεί το πλοίο, η οποία αναμένεται πάντως να καλυφθεί από την ασφαλιστική του εταιρεία, επαναφέρουν μετ’ επιτάσεως στο προσκήνιο σειρά ερωτημάτων. Από τα κυριότερα είναι αυτό της δυνατότητας πλήρους διασφάλισης ακόμα και από απρόβλεπτους παράγοντες ή και ανθρώπινο λάθος, το κατά πόσον οι υποδομές στα λιμάνια είναι επαρκείς, το εάν η ναυσιπλοΐα εποπτεύεται επαρκώς (ειδικά καθώς στην περίπτωση του Blue Star «Patmos» εικοτολογείται πως από το λιμάνι της Ιου εξερχόταν άλλο ιδιωτικό σκάφος και ο ελιγμός προς αποφυγήν του οδήγησε στο ατύχημα) και, βέβαια, το κατά πόσον τηρούνται τα όρια ταχύτητας κατά τον κατάπλου και τον απόπλου των πλοίων. Οσον αφορά το τελευταίο, οι περισσότεροι Ελληνες γνωρίζουν τις μάλλον υψηλές ταχύτητες με τις οποίες πολλά ακτοπλοϊκά, ειδικά τα ταχύπλοα, μπαίνουν στα λιμάνια.

Σύμφωνα με εγνωσμένου κύρους καπετάνιους και πλοηγούς με τους οποίους επικοινώνησε η «Κ», ισχύει ο εκάστοτε Γενικός Κανονισμός Λιμένων, που προβλέπει πως οι ταχύτητες δεν πρέπει να ξεπερνούν τους πέντε κόμβους εντός των ορίων του λιμανιού. Εκτός εάν υπάρχει άλλος κανόνας από το συγκεκριμένο λιμάνι. Οι ίδιες πηγές όμως θεωρούν αυτό το όριο ξεπερασμένο από την τεχνολογία και την αξιοπλοΐα των νεότερων πλοίων, ενώ παράλληλα υπογραμμίζουν πως πολλά από τα ακτοπλοϊκά δεν «ακούν» στο πηδάλιο με τόσο μικρές ταχύτητες. Επιπλέον, τα όρια του λιμανιού είναι συνήθως πολύ μικρά, όπως στην περίπτωση της Ιου, όπου το σημείο πρόσκρουσης βρίσκεται εκτός τυπικών ορίων λιμανιού παρά το γεγονός πως ο φυσικός λιμένας, ο κόλπος, ξεκινά ακριβώς εκεί.

Αδιαμφισβήτητα το θέμα για μια χώρα όπως η Ελλάδα με 16.000 χιλιόμετρα ακτογραμμής είναι κρίσιμο αφού συμβαίνουν ατυχήματα ακόμα και από απόνερα πλοίων σε ακτές. Την ίδια ώρα, ο αυξημένος θαλάσσιος τουρισμός και τα χιλιάδες σκάφη αναψυχής δέχονται «πίεση» από τις ρότες των ακτοπλοϊκών. Ομως τα ακτοπλοϊκά, με τη σειρά τους, καλούνται από τη νομοθεσία, αλλά και το επιβατηγό κοινό να τηρούν με ευλάβεια τα ωράρια των δρομολογίων τους. Ακόμη και έτσι όμως, γεγονός παραμένει ότι οι ελληνικές θάλασσες είναι από τις ασφαλέστερες παγκοσμίως, σύμφωνα με μεγάλους διεθνείς ασφαλιστικούς οργανισμούς.

Τι ακριβώς συνέβη με το Blue Star «Patmos» θα χρειαστεί πάντως ακόμα χρόνος για να γίνει γνωστό. Στο πλοίο έχει μεταβεί κλιμάκιο του νηογνώμονά του, προκειμένου να εκτιμήσει επακριβώς τις ζημιές που έχει υποστεί, ενώ προανάκριση για το περιστατικό διενεργείται από το λιμεναρχείο Ιου. Εν τω μεταξύ, εκεί επιχειρεί από χθες κλιμάκιο αποτελούμενο από επαγγελματίες δύτες, καθώς και στελέχη του Κλάδου Ελέγχου Επιθεώρησης Πλοίων του Αρχηγείου Λιμενικού Σώματος και της Ελληνικής Ακτοφυλακής. Αλλά η δουλειά των δυτών είναι πολύ δύσκολη, καθώς η ορατότητα του νερού, σύμφωνα με το Λιμενικό, ήταν καθ’ όλη τη διάρκεια της Τετάρτης πολύ περιορισμένη, λόγω ρευμάτων και άλλων τοπικών παραμέτρων.

ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Διαβάστε επίσης: Blue Star Patmos: Βίντεο και φωτογραφίες από την προσάραξη στην Ίο

Blue Star Patmos: Μεγάλη ζημιά στο πλοίο – Δεν μπορεί να ρυμουλκηθεί