Φάρμακα κατά της παχυσαρκίας – Η τεράστια αγορά των $130 δισ. – Τα νέα «όπλα» των βιομηχανιών

Η σεμαγλουτίδη, το φάρμακο της Novo Nordisk A/S που μειώνει την όρεξη και διατίθεται στην αγορά με τα εμπορικά ονόματα Ozempic και Wegovy, αναμένεται να γίνει η πιο επιτυχημένη φαρμακευτική σειρά παγκοσμίως την επόμενη χρονιά.

Έχοντας ήδη αναδείξει έναν νέο κλάδο που ενδέχεται να αγγίξει τα 130 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2030, η σεμαγλουτίδη έχει προκαλέσει φρενίτιδα στην αγορά – μεγαλύτερη από οποιοδήποτε νέο φάρμακο μετά το Viagra. Ωστόσο, για να διατηρήσει την πρωτοπορία της στην ταχέως αναπτυσσόμενη αγορά της παχυσαρκίας, η Novo Nordisk πρέπει να αποδείξει μέχρι τον Δεκέμβριο ότι διαθέτει κάτι… ακόμη καλύτερο.

Ο μεγαλύτερος ανταγωνιστής της, η αμερικανική φαρμακευτική Eli Lilly, έχει ήδη λανσάρει το Zepbound (γνωστό και ως Mounjaro), το οποίο καταγράφει υψηλότερα ποσοστά απώλειας βάρους σε σχέση με το Wegovy. Παράλληλα, νέες εταιρείες εισέρχονται στην αγορά με επόμενης γενιάς φάρμακα, όπως ενέσιμα σκευάσματα με αυξημένη αποτελεσματικότητα και χάπια που είναι πιο εύκολα στη χρήση. Σύμφωνα με το Bloomberg μάλιστα, η σεμαγλουτίδη θα αντιμετωπίζει πιέσεις τιμολόγησης στις ΗΠΑ από το επόμενο έτος.

Το στοίχημα του CagriSema

Για να παραμείνει στην κορυφή, η Novo Nordisk στρέφεται σε μια νέα ένωση, την καγριλιντίδη. Πρόκειται για ένα συνθετικό ανάλογο της αμυλίνης, μιας ορμόνης που παράγεται φυσικά από το πάγκρεας και χρησιμοποιείται κυρίως στην έρευνα για την παχυσαρκία και τον διαβήτη. Η αμυλίνη βοηθά στη ρύθμιση της όρεξης και επιβραδύνει την κένωση του στομάχου, δίνοντας στους ασθενείς αίσθημα πληρότητας για μεγαλύτερα διαστήματα.

Το συνδυαστικό φάρμακο CagriSema, που προέρχεται από την ένωση καγριλιντίδης και σεμαγλουτίδης, εξετάζεται για τη δυνατότητά του να προσφέρει μεγαλύτερη απώλεια βάρους με λιγότερες παρενέργειες. Η Novo Nordisk εκτιμά ότι ο συνδυασμός αυτός θα είναι πιο ισχυρός από τα μεμονωμένα συστατικά, προβλέποντας ότι μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς να χάσουν τουλάχιστον το 25% του σωματικού τους βάρους. Εάν όλα αυτά επιβεβαιωθούν και στην πράξη, αναμένεται να καταστεί η πιο αποτελεσματική θεραπεία μέχρι σήμερα. Το CagriSema διερευνάται επίσης ως θεραπεία για τον διαβήτη τύπου 2.

Επιστήμονες επιβεβαίωσαν για πρώτη φορά την ικανότητα της αμυλίνης να μειώνει την πρόσληψη τροφής το 1991, όπως αναφέρει ο καθηγητής Τόμας Λουτζ από το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης, ο οποίος ερευνά την ορμόνη σε ποντίκια και αρουραίους εδώ και πολλά χρόνια. «Αν το θέσουμε απλά, όταν τρώμε ένα γεύμα νιώθουμε κορεσμό και ευχαρίστηση, ενώ αν φάμε υπερβολικά, μπορεί να νιώσουμε δυσφορία,» σημειώνει ο Λουτζ. «Το ερώτημα είναι: είναι οι ίδιες διεργασίες απλώς υπερενεργοποιημένες μετά από ένα μεγάλο γεύμα, ή ενεργοποιούμε διαφορετικούς μηχανισμούς;»

Οι έρευνες υποδεικνύουν ότι αμυλίνη και GLP-1 ενδέχεται να δρουν σε διαφορετικούς πρωτεύοντες στόχους στον εγκέφαλο, κάτι που θα μπορούσε να εξηγεί γιατί η αμυλίνη προκαλεί λιγότερη ναυτία. Το πρώτο φάρμακο αμυλίνης κυκλοφόρησε πριν από περίπου 20 χρόνια, αλλά λόγω της περίπλοκης χρήσης του δεν βρήκε μεγάλη απήχηση. Στον ακαδημαϊκό χώρο, η αμυλίνη μέχρι πρόσφατα είχε παραγκωνιστεί από το GLP-1, όπως εξηγεί ο Λουτζ.

Τώρα, όμως το ενδιαφέρον αυξάνεται. Ο Μάρτιν Χόλστ Λάνγτζ, υπεύθυνος ανάπτυξης της Novo Nordisk, περιέγραψε την αμυλίνη ως το «κρυφό πάθος» του, αναφέροντας ότι είναι αισιόδοξος για τα αποτελέσματα των κλινικών μελετών.

Το CagriSema βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των φαρμακευτικών εξελίξεων για την απώλεια βάρους. Με τον ερχομό των τριμηνιαίων αποτελεσμάτων της Novo Nordisk στις 6 Νοεμβρίου, κάποιοι επενδυτές ανησυχούν για τα χαμηλότερα του αναμενόμενου ποσοστά συνταγογραφήσεων του Wegovy, και για την έκβαση μιας μεγάλης μελέτης του CagriSema που αναμένεται τον Δεκέμβριο. Σύμφωνα με την αναλύτρια Τζο Γουάλτον της UBS, ενδεχόμενη αποτυχία του CagriSema να ξεπεράσει τον ανταγωνισμό θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντική μείωση της χρηματιστηριακής αξίας της Novo.

Αν και η Novo Nordisk βρίσκεται υπό πίεση για να διατηρήσει τη θέση της σε μια αγορά που κατακλύζεται από νέα φάρμακα, το CagriSema θα μπορούσε να δώσει στην εταιρεία ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, καθώς τα φάρμακα πολλαπλών υποδοχέων, όπως το Zepbound της Eli Lilly, δείχνουν πως οι ασθενείς χάνουν περισσότερο βάρος με παρόμοιες παρενέργειες. Τα αποτελέσματα από τις συγκριτικές μελέτες μεταξύ του Zepbound και του Wegovy αναμένονται μέχρι το τέλος του έτους.

Δύσκολη διαδικασία παραγωγής

Παρά τα θετικά δεδομένα, η επιτυχία του CagriSema θα εξαρτηθεί και από την παραγωγή του, που ενδέχεται να είναι πιο περίπλοκη από τα ήδη επιτυχημένα Ozempic και Wegovy. Η εταιρεία σχεδιάζει μια ειδική σύριγγα διπλού θαλάμου, καθώς τα δραστικά συστατικά του CagriSema πρέπει να παραμείνουν χωριστά μέχρι τη στιγμή της ένεσης.

Παρά τις προκλήσεις στην παραγωγή, οι προσπάθειες της Novo Nordisk για καινοτόμες λύσεις υποδεικνύουν ότι η εταιρεία είναι αποφασισμένη να ανταποκριθεί στην αυξημένη ζήτηση. Οι επόμενες εξελίξεις στον τομέα αναμένεται να στραφούν προς φάρμακα σε μορφή χαπιού, κάτι που εξετάζει και η Eli Lilly.