Η Αγία Σοφία ή Αγια-Σοφιά γνωστή και ως ναός της Αγίας του Θεού Σοφίας ή απλά, η Μεγάλη Εκκλησία, είναι πρώην χριστιανικός ναός και νυν μουσείο που βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη.
Από το 537 (ο ομώνυμος ναός του 360 που είχε ανεγερθεί στο ίδιο σημείο, απαλλοτριώθηκε προς θεμελίωση του υπάρχοντος) μέχρι το 1453 λειτουργούσε ως ορθόδοξος καθεδρικός ναός της πόλης, με εξαίρεση την περίοδο 1204–1261, κατά την οποία ήταν ρωμαιοκαθολικός ναός. Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης μετατράπηκε σε ισλαμικό τέμενος, ενώ το 1934 μετατράπηκε σε μουσειακό χώρο (Ayasofya Müzesi).
Στο σημείο όπου ανεγέρθηκε η Αγία Σοφία υπήρχε ομώνυμος ναός κτισμένος επί Κωνσταντίνου Α΄ και Κωνσταντίνου Β΄, ο οποίος, όμως, κάηκε κατά τη Στάση του Νίκα (532 μ.Χ.). Ανήκει στις κορυφαίες δημιουργίες της βυζαντινής ναοδομίας, όντας πρωτοποριακού σχεδιασμού και αρχιτεκτονικής συνθέσεως, και υπήρξε σύμβολο της πόλης, τόσο κατά τη βυζαντινή όσο και κατά την οθωμανική περίοδο. Το παρόν κτήριο ξεκίνησε να ανεγείρεται το 532 και εγκαινιάσθηκε στις 27 Δεκεμβρίου του 537, επί βασιλείας του Ιουστινιανού Α΄, από τους μηχανικούς Ανθέμιο από τις Τράλλεις (σημ. Αϊδίνιο) και Ισίδωρο από τη Μίλητο. Στο ίδιο σημείο, επί του πρώτου λόφου της Κωνσταντινούπολης και σε μικρή απόσταση από το Μέγα Παλάτιον και τον Ιππόδρομο της πόλης, είχαν χτιστεί παλαιότερα δύο ακόμα ναοί που καταστράφηκαν, επίσης, από πυρκαγιά.
Το οικοδόμημα ακολουθεί τον αρχιτεκτονικό ρυθμό της τρουλαίας βασιλικής και συνδυάζει στοιχεία της πρώιμης βυζαντινής ναοδομίας, σε πολύ μεγάλη κλίμακα.
Αρχιτεκτονικές επιρροές της Αγίας Σοφίας εντοπίζονται σε αρκετούς μεταγενέστερους ορθόδοξους ναούς αλλά και σε οθωμανικά τζαμιά, όπως στο τέμενος του Σουλεϊμάν και στο Σουλταναχμέτ τζαμί.
Εκτός από τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό της, η Αγία Σοφία ξεχωρίζει επίσης για τον πλούσιο εσωτερικό διάκοσμό της, που ωστόσο υπέστη σοβαρές καταστροφές κυρίως από τους Τούρκους κατακτητές κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής κυριαρχίας.
Αγία Σοφία με μια ματιά
Βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη.
Αρχιτέκτονες ήταν οι Ισίδωρος ο Μιλήσιος και Ανθέμιος ο Τραλλιανός.
Από το 1935 είναι μουσείο.
Αγία Σοφία σχετικές ειδήσεις:
Μεβλούτ Τσαβούσογλου: «Η Αγιά Σοφία είναι ζήτημα κυριαρχικού δικαιώματος της Τουρκίας»
Τσαβούσογλου για Αγιά Σοφία: Στην αντίδραση της Ελλάδας για την μετατροπή της Αγιάς Σοφιάς από μουσείο σε τζαμί αναφέρθηκε σε δηλώσεις του ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών.
«Δεν αποδέχεστε ότι η Κωνσταντινούπολη είναι στα χέρια μουσουλμάνων»
Ερντογάν δηλώσεις: Ο Τούρκος πρόεδρος παρευρέθηκε σε εκδήλωση για το άνοιγμα ενός νέο κτιρίου γραφείων της τουρκικής Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών στην Κωνσταντινούπολη και προχώρησε σε νέες δηλώσεις.
Αυτό είναι το μόνο σημείο στην Αγιά Σοφιά που δεν κάλυψαν με χαλιά οι Τούρκοι - Τι συμβαίνει
Αγιά Σοφιά εσωτερικό: Ο Ερντογάν αγνοώντας τη διεθνή κοινότητα, τη μετέτρεψε στις 24 Ιουλίου, επίσημα, σε τζαμί και φρόντισε να κάνει πολλές αλλαγές στο εσωτερικό της, εκτός από αυτό το σημείο.
Νίκος Φίλης: Το νομοσχέδιο για την ιδιωτική εκπαίδευση πλήττει όλους τους μαθητές
Νίκος Φίλης: Για το άνοιγμα των σχολείων αλλά και για το καινούριο νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας αναφορικά με τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια, μίλησε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, ασκώντας δριμεία κριτική στην κ. Κεραμέως ότι αποφασίζει μόνη της με μόνο στήριγμά της τους ιδιοκτήτες των σχολείων.
Ο Ερντογάν εκμεταλλεύεται την Αγία Σοφία για πολιτικούς σκοπούς, λέει Αυστριακή υπουργός
Αυστριακή υπουργός κατά Ερντογάν: "Η απόφαση αυτή της μετατροπής σε τζαμί δείχνει ότι εδώ δεν βρίσκεται στο προσκήνιο η θρησκεία αλλά μία διχαστική πολιτική ιδεολογία", τονίζει η Σουζάνε Ράαμπ.
Ελπιδοφόρος για Αγιά Σοφιά - «Αυτή είναι μια οδυνηρή κατάσταση για μας που ανακηρύξαμε την ημέρα σε ημέρα πένθους»
Ελπιδοφόρος Αγιά Σοφιά: Ο Αρχιεπίσκοπος είπε ότι προσβασιμότητα σε ένα τζαμί είναι μια πάγια πρακτική που δεν συνιστά κάποια ιδιαίτερη κίνηση καλής θέλησης.