Είναι οι κύριοι φορείς εκπαίδευσης των στελεχών εμπορικού ναυτικού στην Ελλάδα και διακρίνονται σε Σχολές Πλοιάρχων και Σχολές Μηχανικών. Οι Α.Ε.Ν στο σύνολό τους είναι έντεκα και λειτουργούν σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας όπως παρουσιάζονται κατωτέρω:
- Ασπρόπυργος – ΑΕΝ Ασπροπύργου – Πλοιάρχων/Μηχανικών
- Νέα Μηχανιώνα – ΑΕΝ Μακεδονίας – Πλοιάρχων/Μηχανικών
- Πρέβεζα – ΑΕΝ Ηπείρου – Πλοιάρχων
- Κύμη – ΑΕΝ Κύμης – Πλοιάρχων
- Αργοστόλι – ΑΕΝ Ιονίων Νήσων – Πλοιάρχων
- Χίος – ΑΕΝ Χίου – Μηχανικών
- Ύδρα -ΑΕΝ Ύδρας – Πλοιάρχων
- Οινούσσες – ΑΕΝ Οινουσσών – Πλοιάρχων
- Σύρος – ΑΕΝ Σύρου – Πλοιάρχων
- Χανιά – ΑΕΝ Κρήτης – Πλοιάρχων/Μηχανικών
- Κάλυμνος – ΑΕΝ Καλύμνου – Πλοιάρχων
Προϋποθέσεις εισαγωγής στις Ακαδημίες
- Πανελλήνιες εξετάσεις, Κάτοχος Απολυτηρίου Γενικού Λυκείου εσωτερικού ή εξωτερικού, ή Ναυτικού Λυκείου ή Β’ Κύκλου Σπουδών ΤΕΕ / ΕΠΑΛ
- Να έχει την Ελληνική Ιθαγένεια.
- Να μην έχει συμπληρώσει το 27ο έτος της ηλικίας του.
- Να είναι υγιής και να γνωρίζει κολύμβηση (Στην κολύμβηση άπαντες εξετάζονται σε κολυμβητήρια κοντά στις σχολές).
- Να μην έχει τιμωρηθεί με στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων και να μην έχει καταδικαστεί για κακούργημα ή σε φυλάκιση ανώτερη του εξαμήνου καθ’ υποτροπή ή μεγαλύτερη του εξαμήνου για λαθρεμπόριο ή λαθρεμπόριο ναρκωτικών ή για παράβαση του νόμου περί προστασίας του Εθνικού Νομίσματος ή για αδίκημα αναφερόμενο στην επί του πλοίου υπηρεσία και να μην έχει στερηθεί οριστικά το δικαίωμα να ασκεί το ναυτικό επάγγελμα.
Οι κάτοχοι διπλώματος Πλοιάρχου/Μηχανικού Γ’ Τάξεως Εμπορικού Ναυτικού μπορούν με 24μηνη υπηρεσία να πάρουν το δίπλωμα του Υποπλοιάρχου/Β’ Μηχανικού και έπειτα με 24 μήνες υπηρεσία επί πλοίου σαν Υποπλοίαρχοι/Β’ Μηχανικοί έχουν το δικαίωμα να πάρουν το δίπλωμα του Πλοιάρχου Α’ Τάξεως (Καπετάνιου)/Α’ Μηχανικού. Εκτός όμως από τον δρόμο της θάλασσας μια σειρά από επαγγέλματα σχετικά με αυτή ανοίγει και στην στεριά. Οι απόφοιτοι των σχολών μπορούν να γίνουν Αξιωματικοί στο Λιμενικό Σώμα μπαίνοντας έπειτα από εξετάσεις και διαγωνισμό στις σχολές Αξιωματικών του Λ.Σ. και να αποφοιτήσουν από εκεί με το βαθμό του Σημαιοφόρου.
Παρόλα αυτά όμως τα επαγγέλματα και οι τομείς που μπορεί να ασχοληθεί κάποιος απόφοιτος ποικίλλουν ανάλογα με τις γνώσεις και την εμπειρία του. Κάποια από τα επαγγέλματα αυτά είναι οι ναυτιλιακές εταιρίες, ναυπηγήσεις, επισκευές, εφοδιασμοί, πρακτορεύσεις, νηογνώμονες, ασφαλίσεις και άλλα.