Τα Ανώγεια είναι ορεινή κωμόπολη του πρώην νομού Ρεθύμνης, στην κεντρική Κρήτη, και έδρα του δήμου Ανωγείων.
Τα Ανώγεια πρωτοκατοικήθηκαν πριν το 1182, οπότε μοιράστηκε η Κρήτη στα δώδεκα φεουδαρχικες οικογενειες του Βυζαντίου και παραχωρήθηκαν ως φέουδο στην οικογένεια των Φωκάδων- αργότερα Καλλέργηδων. Τότε απέκτησαν και την ονομασία “Βασιλικά Ανώγεια”, καθώς ανήκαν στους βασιλικούς άρχοντες. Έτσι, διαφαίνεται ότι τα Ανώγεια, υπήρχαν και κατά την Β’ βυζαντινή περίοδο, πριν τη Βενετοκρατία.
Κατά τη Βενετοκρατία, τα Ανώγεια δεν αναφέρονται ως κέντρο Επαναστατών, όπως άλλα μέρη της Κρήτης. Το 1648, κυριεύτηκαν από τους Τούρκους αλλά στους κάτοικούς του παραχωρήθηκαν ειδικά προνόμια. Κατά την Τουρκοκρατία, τα Ανώγεια ήσαν βακουφικό (μοναστηριακό) χωριό, αφιερωμένο στα τζαμιά της Βαλιδέ Σουλτάνας και παράλληλα αποτέλεσε μείζον επαναστατικό κέντρο.
Το Μάιο του 1822, στη θέση Σκλαβόκαμπος Μαλεβιζίου, οι Ανωγειανοί νίκησαν τους Τούρκους, με αρχηγό τους το Βασίλη Σμπώκο. Το γεγονός όμως αυτό, στάθηκε αφορμή και στις 14 Ιουλίου του 1822, ο Σερίφ Πασάς που βρήκε το χωριό ερημωμένο, με τους κατοίκους του να πολεμούν στη Μεσσαρά, το υπέβαλε σε λεηλασία και πυρπόληση.
Λίγο πριν από την επανάσταση του 1866, τελέστηκε στα Ανώγεια η συνέλευση για την εκλογή αντιπροσώπων των οπλαρχηγών της Ανατολικής Κρήτης. Το ίδιο έτος, τρεις Ανωγειανοί άνηκαν στους πεσόντες του ολοκαυτώματος του Αρκαδίου, με το οποίο ηρωικά αποκρούστηκε η απόπειρα κατάληψής του από τον Σερίζ πασά. Σήμερα οι κάτοικοι των Ανωγείων, θεωρούν ως πυρπολητή της Μονής Αρκαδίου, τον Εμμανουήλ Σκουλά και όχι τον Κωνσταντίνο Γιαμπουδάκη, στον οποίο έχει ευρέως έκτοτε αποδοθεί η πράξη.[εκκρεμεί παραπομπή]
Το 1867 ο Ομέρ πασάς κατέλαβε τ’ Ανώγεια και το Νοέμβριο του ίδιου έτους ο Ρεσίζ πασάς προέβη στην πυρπόλησή τους, δεύτερη φορά στην ιστορία του χωριού και 45 μόλις χρόνια μετά από την πρώτη. Οι κάτοικοι των Ανωγείων έλαβαν μέρος στην επανάσταση του 1897 καθώς και στους υπόλοιπους απελευθερωτικούς αγώνες. Η μεγάλη όμως και παγκοσμίου σημασίας δράση των κατοίκων συνέβη κατά τη Μάχη της Κρήτης και την Εθνική Αντίσταση.
Το 1941 ιδρύθηκε στα Ανώγεια, η Επιτροπή Απελευθερωτικής Δράσης. Τα Ανώγεια ήταν ο πυρήνας της Αντίστασης στην Κρήτη και κατά την απαγωγή του στρατηγού Κράιπε στα Ανώγεια ανέλαβαν να τον φυγαδεύσουν στην Αφρική. Γεγονός το οποίο στάθηκε δυσμενής αφορμή και στις 13 Αυγούστου 1944, ο διοικητής του φρουρίου Κρήτης, Χ. Μίλλερ διέταξε την ισοπέδωση των Ανωγείων και την εκτέλεση κάθε άρρενος Ανωγειανού που θα βρεθεί σε απόσταση 1 χλμ. Έτσι, στις 13 Αυγούστου του 1944, τρία τάγματα Γερμανών περικύκλωσαν τα Ανώγεια και έβαλαν φρουρές στα γύρω υψώματα. Συνέλαβαν 80 υπερήλικες και τους έστειλαν στο Ηράκλειο, ενώ εκτέλεσαν 9 άνδρες. Ανατίναξαν τα σπίτια με δυναμίτη, άναψαν φωτιά και 800 περίπου σπίτια μετατράπηκαν σε χαλάσματα, ενώ κάηκαν και 6 γυναίκες. Οι εναπομείναντες άνδρες διέφυγαν στον Ψηλορείτη για να σωθούν.
Από το 1941 έως και το 1944, στον αγώνα κατά των Γερμανών κατακτητών, έχασαν τη ζωή τους συνολικά 104 Ανωγειανοί.
Το 1946, η πολιτεία τίμησε τα Ανώγεια με την απονομή του πολεμικού Σταυρού Α’ τάξεως, για τις καταστροφές με τις οποίες επλήγησαν καθώς και για τον ηρωισμό τους. Το επόμενο έτος, η κοινότητα, τιμής ένεκεν, αναγνωρίστηκε ως Δήμο Ανωγείων.
Πλησίον της περιοχής των Ανωγείων βρίσκεται το Ιδαίο άντρο όπου σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία γεννήθηκε ο Δίας , όπως και το σπήλαιο Σεντόνη καθώς και το οροπέδιο της Νίδας.
Ανώγεια με μια ματιά
Είναι κωμόπολη στην κεντρική Κρήτη.
Είναι η έδρα του ομώνυμου δήμου.
Είχε σημαντική προσφορά στους Εθνικοαπελευθερωτικούς Αγώνες.
Ανώγεια σχετικές ειδήσεις:
Διπλό φονικό στ' Ανώγεια: «Μίλησε» η βαλλιστική - Ποια σφαίρα σκότωσε τον Ξυλούρη
Διπλό φονικό στ' Ανώγεια: Ο θάνατος του Λευτέρη Καλομοίρη και του Γιώργου Ξυλούρη είχε συγκλονίσει το πανελλήνιο, ενώ απαντήθηκε ένα από τα βασικά ερωτήματα από τη βαλλιστική εξέταση.
Για πρώτη φορά οι κάτοικοι του Ανώγειου έχουν νερό στις βρύσες τους
Πρέβεζα: Μπορεί να ζούμε στο 2020 αλλά το χωριό Ανώγειο στην Κέρκυρα απέκτησε για πρώτη φορά σύνδεση με το δίκτυο υδροδότησης, και έτσι οι λιγοστοί κάτοικοί του ζουν πλέον σε μία άλλη πραγματικότητα.
Πυροβολισμοί στα Ζωνιανά: Οι αστυνομικές αρχές από την πρώτη στιγμή ξεκίνησαν τις έρευνες κάνοντας αυτοψία στις περιοχές όπου σημειώθηκαν οι δύο επεισοδιακές σκηνές ενώ πήραν και καταθέσεις τόσο από τους τραυματίες.
Συναγερμός στον Μυλοπόταμο - 55χρονος άντρας τραυματίστηκε με όπλο
Μυλοπόταμος τραυματισμός: Ο 55χρονος άντρας από τα Ζωνιανά, βρέθηκε αιμόφυρτος σε ορεινή περιοχή του Μυλοποτάμου και μεταφέρθηκε αρχικά στο Κέντρο Υγείας Ανωγείων.
Τέλος στη βεντέτα επιθυμούν άπαντες στα Ανώγεια - Αυτόπτες μάρτυρες και συγγενείς περιγράφουν τι συμβαίνει στη περιοχή
Διπλό φονικό Ανώγεια: Οι μαρτυρίες ανθρώπων του χωριού αλλά και συγγενών των εμπλεκόμενων οικογενειών φανερώνουν πως ουδείς πλέον επιθυμεί την διαιώνιση της βεντέτας, η οποία το μόνο που προκαλεί είναι βαρύ πένθος στη περιοχή.
Αδερφός Γιώργη Ξυλούρη: «Πονάμε και οι δύο οικογένειες για την τραγωδία»
Ανώγεια διπλό φονικό: Μοναδικό σθένος έδειξε σε δηλώσεις του ο αδερφός του Γιώργη Ξυλούρη, ενός από τους δύο νεκρούς στα Ανώγεια. Τόνισε ότι και οι δύο οικογένειες πονούν το ίδιο και ζητά ο αδερφός του να είναι το τελευταίο θύμα.