Η δημοκρατία είναι το πολίτευμα όπου η εξουσία πηγάζει από τον λαό, ασκείται από τον λαό και υπηρετεί τα συμφέροντα του λαού.
Η ετυμολογία της λέξεως βρίσκεται στα συνθετικά «δήμος» (το σύνολο ή η συνέλευση των ανθρώπων που έχουν πολιτικά δικαιώματα) και «κράτος» (δύναμη, εξουσία, κυριαρχία). Ο όρος επινοήθηκε κατά τον πέμπτο αιώνα π.Χ., στην κλασική Ελλάδα, και χρησιμοποιήθηκε κατ’ αντιδιαστολή με τη μοναρχία, την αριστοκρατία και την ολιγαρχία, με τον Κλεισθένη να είναι ο ιδρυτής της πρώτης δημοκρατίας κατά το 508-507 π.Χ. μετά το τέλος της τυραννίας του Πεισίστρατου, και τον Περικλή να συνεχίζει την παράδοση κατά τον χρυσό αιώνα των Αθηνών. Σήμερα, στην καθομιλουμένη, χρησιμοποιείται συνήθως κατ’ αντιδιαστολή με τον όρο δικτατορία.
Είναι πιθανό ο όρος «δημοκρατία» να επινοήθηκε από τους δυσφημιστές της που απέρριπταν την πιθανότητα μίας, ούτως ειπείν, «δημαρχίας». Οποιαδήποτε κι αν ήταν η αρχική απόχρωση, ο όρος υιοθετήθηκε από τους Αθηναίους δημοκρατικούς ώστε να δηλώνει «το πολίτευμα εκείνο στο οποίο η εξουσία βρίσκεται στα χέρια της συνέλευσης των εχόντων πολιτικών δικαιώματα». Η λέξη παρουσιάζεται στον Ηρόδοτο, αλλά ίσως δεν χρησιμοποιήθηκε πριν το 440-430 π.Χ. Δεν είναι σίγουρο ότι η λέξη χρησιμοποιήθηκε από τη στιγμή της γέννησης της δημοκρατίας, αλλά από το 460 π.Χ. γνωρίζουμε την ύπαρξη του ονόματος «Δημοκράτης», που προφανώς δόθηκε από τους γονείς στο παιδί τους ως ένδειξη δημοκρατικής νομιμότητας.
Μπορούμε να δούμε ότι ο ορισμός της δημοκρατίας, όπως δίνεται πιο πάνω, έχει τρία μέρη:
Η εξουσία πηγάζει από τον λαό. Αυτό σημαίνει, κι αν πάρουμε σαν δεδομένο ότι η λειτουργία του πολιτεύματος θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την ύπαρξη κυβέρνησης, ότι για να είναι η κυβέρνηση δημοκρατική θα πρέπει να είναι δημοφιλής, ή τουλάχιστον να τυχαίνει της αποδοχής των πολιτών. Ή αλλιώς αντλεί τη νομιμότητα της από το λαό.
Η εξουσία ασκείται από τον λαό. Αυτό σημαίνει ότι για να είναι ένα πολίτευμα δημοκρατικό θα πρέπει με κάποιους τρόπους να εξασφαλίζει τη συμμετοχή των πολιτών στις πολιτικές διαδικασίες, τις διαδικασίες διακυβέρνησης και λήψης αποφάσεων. Για παράδειγμα, πέρα των εκλογών ανάδειξης των οργάνων της πολιτείας, αυτό μπορεί να σημαίνει τη διενέργεια δημοψηφισμάτων.
Η εξουσία εξυπηρετεί τα συμφέροντα του λαού. Αυτό σημαίνει ότι τα όργανα της πολιτείας που είναι φορείς εξουσίας (κυβέρνηση, βουλή κ.ο.κ.) πρέπει να υπηρετούν και να προασπίζουν τα συμφέροντα του συνόλου της κοινωνίας, και όχι π.χ. κάποιου εκτός της κοινωνίας ή π.χ. κάποιων μόνο τμημάτων της. Για παράδειγμα, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι πρέπει να επιδιώκουν την ευρύτερη δυνατή συναίνεση. Επίσης σημαίνει ότι ταυτόχρονα με την αρχή της πλειοψηφίας πρέπει να υπάρχουν μηχανισμοί που προασπίζουν τα συμφέροντα της μειοψηφίας.
Κατά μία κατηγοριοποίηση η δημοκρατία μπορεί να είναι έμμεση, όπως είναι η αντιπροσωπευτική δημοκρατία αλλά και άμεση, όπως εκείνη της αρχαίας Αθήνας. Ιστορικά εμφανίστηκε πρώτα η δεύτερη και ακολούθησε, κατά την περίοδο του διαφωτισμού, η πρώτη. Η πρακτική του δημοψηφίσματος εμφυτεύει, έστω και σε περιορισμένο βαθμό, στοιχεία άμεσης στην έμμεση δημοκρατία. Μία προσπάθεια ριζικότερης ανάμειξης των δύο, σε φιλελεύθερο συνήθως πλαίσιο, αποκαλείται συμμετοχική δημοκρατία.
Αναλυτική ταξινόμηση
Άμεση δημοκρατία
Συμμετοχική δημοκρατία
Ηλεκτρονική δημοκρατία
Αντιπροσωπευτική δημοκρατία
Φιλελεύθερη δημοκρατία
Κοινοβουλευτική δημοκρατία
Βασιλευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία
Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία
Σύστημα Γουεστμίνστερ
Προεδρικό σύστημα
Προεδρική Δημοκρατία
Ημιπροεδρική Δημοκρατία
Λαϊκή δημοκρατία
Δημοκρατία με μια ματιά
Η δημοκρατία είναι πολίτευμα.
Η εξουσία στη δημοκρατία ασκείται από τον λαό.
Ξεκίνησε από την αρχαία Αθήνα.
Δημοκρατία σχετικές ειδήσεις:
Μπάιντεν μετά το ντιμπέιτ: Οι Αμερικανοί δεν θα ανεχθούν να παραμείνει ο Τραμπ στην προεδρία αν ηττηθεί
Μπάιντεν ντιμπέιτ: Ο υποψήφιος των Δημοκρατικών για την προεδρία των ΗΠΑ, προέτρεψε τους Αμερικανούς να τον ψηφίσουν μαζικά, ώστε να μηδενιστεί η πιθανότητα να θελήσει ο Τραμπ να παραμείνει στον Λευκό Οίκο, αν χάσει τις εκλογές.
Σακελλαροπούλου στο Athens Democracy Forum: «Να οραματιστούμε ξανά τη δημοκρατία»
Σακελλαροπούλου Athens Democracy Forum: Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας καλωσόρισε τους συμμετέχοντες στην ψηφιακή εκδήλωση, ενώ ανέφερε, ανάμεσα σε άλλα, ότι «μία δημοκρατία που δεν είναι φιλελεύθερη αποτελεί αντίφαση. Δεν μπορεί να είναι δημοκρατία, εάν δεν σέβεται τις ελευθερίες και τα ατομικά δικαιώματα».
Κατερίνα Σακελλαροπούλου: «Οι δικαστές πρέπει να είναι ανεξάρτητοι και αμερόληπτοι»
Κατερίνα Σακελλαροπούλου: «Το διακύβευμα για έναν δικαστή είναι να παραμένει ανεξάρτητος, να διατηρεί την αμεροληψία του, ανεξάρτητα από τις προσωπικές, πολιτικές, φιλοσοφικές, θρησκευτικές του απόψεις», τόνισε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας μιλώντας στους εκπροσώπους της Διεθνούς Ένωσης Ανωτάτων Διοικητικών Δικαστηρίων.
Η Ρωσία καλεί Αζερμπαϊτζάν και Αρμενία να σταματήσουν τις εχθροπραξίες
Ρωσία: Η Ρωσία κάλεσε σήμερα Αζερμπαϊτζάν και Αρμενία να δείξουν τη μέγιστη αυτοσυγκράτηση αναφορικά με την κατάσταση που επικρατεί στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Την παρέμβαση της ΕΕ για να σταματήσουν οι επιθέσεις του Αζερμπαϊτζάν ζητάει ο Νίκος Ανδρουλάκης
Αρμενία: Ο Ευρωβουλευτής τονίζει, ότι η επίθεση που ξεκίνησε τα ξημερώματα της Κυριακής είναι μία πολύ ανησυχητική εξέλιξη και βάζει σε κίνδυνο τη σταθερότητα και την ειρήνη σε όλη την ευρύτερη περιοχή.
Τσίπρας στον Πέτσα: Ματαιώστε τη διαφημιστική καμπάνια των 2 εκατομμυρίων ευρώ στα ΜΜΕ
Τσίπρας Πέτσας: Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ χρησιμοποίησε σκληρές εκφράσεις κατά της κυβέρνησης. «Πάρτε το πίσω. Είναι ντροπή για τη δημοκρατία», είπε χαρακτηριστικά.
Βίντεο ντοκουμέντο - Αστυνομικοί απειλούν μαθητές που κάνουν κατάληψη
Σχολεία καταλήψεις: Βίντεο που δείχνει αστυνομικούς να τρομοκρατούν μαθητές και να τους απειλούν με φυλάκιση μαζί με «ποινικούς κρατούμενους», έδωσε στη δημοσιότητα ο Χρήστος Σπίρτζης. Οι ερωτήσεις προς τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη.