Η δημοκρατία είναι το πολίτευμα όπου η εξουσία πηγάζει από τον λαό, ασκείται από τον λαό και υπηρετεί τα συμφέροντα του λαού.
Η ετυμολογία της λέξεως βρίσκεται στα συνθετικά «δήμος» (το σύνολο ή η συνέλευση των ανθρώπων που έχουν πολιτικά δικαιώματα) και «κράτος» (δύναμη, εξουσία, κυριαρχία). Ο όρος επινοήθηκε κατά τον πέμπτο αιώνα π.Χ., στην κλασική Ελλάδα, και χρησιμοποιήθηκε κατ’ αντιδιαστολή με τη μοναρχία, την αριστοκρατία και την ολιγαρχία, με τον Κλεισθένη να είναι ο ιδρυτής της πρώτης δημοκρατίας κατά το 508-507 π.Χ. μετά το τέλος της τυραννίας του Πεισίστρατου, και τον Περικλή να συνεχίζει την παράδοση κατά τον χρυσό αιώνα των Αθηνών. Σήμερα, στην καθομιλουμένη, χρησιμοποιείται συνήθως κατ’ αντιδιαστολή με τον όρο δικτατορία.
Είναι πιθανό ο όρος «δημοκρατία» να επινοήθηκε από τους δυσφημιστές της που απέρριπταν την πιθανότητα μίας, ούτως ειπείν, «δημαρχίας». Οποιαδήποτε κι αν ήταν η αρχική απόχρωση, ο όρος υιοθετήθηκε από τους Αθηναίους δημοκρατικούς ώστε να δηλώνει «το πολίτευμα εκείνο στο οποίο η εξουσία βρίσκεται στα χέρια της συνέλευσης των εχόντων πολιτικών δικαιώματα». Η λέξη παρουσιάζεται στον Ηρόδοτο, αλλά ίσως δεν χρησιμοποιήθηκε πριν το 440-430 π.Χ. Δεν είναι σίγουρο ότι η λέξη χρησιμοποιήθηκε από τη στιγμή της γέννησης της δημοκρατίας, αλλά από το 460 π.Χ. γνωρίζουμε την ύπαρξη του ονόματος «Δημοκράτης», που προφανώς δόθηκε από τους γονείς στο παιδί τους ως ένδειξη δημοκρατικής νομιμότητας.
Μπορούμε να δούμε ότι ο ορισμός της δημοκρατίας, όπως δίνεται πιο πάνω, έχει τρία μέρη:
Η εξουσία πηγάζει από τον λαό. Αυτό σημαίνει, κι αν πάρουμε σαν δεδομένο ότι η λειτουργία του πολιτεύματος θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την ύπαρξη κυβέρνησης, ότι για να είναι η κυβέρνηση δημοκρατική θα πρέπει να είναι δημοφιλής, ή τουλάχιστον να τυχαίνει της αποδοχής των πολιτών. Ή αλλιώς αντλεί τη νομιμότητα της από το λαό.
Η εξουσία ασκείται από τον λαό. Αυτό σημαίνει ότι για να είναι ένα πολίτευμα δημοκρατικό θα πρέπει με κάποιους τρόπους να εξασφαλίζει τη συμμετοχή των πολιτών στις πολιτικές διαδικασίες, τις διαδικασίες διακυβέρνησης και λήψης αποφάσεων. Για παράδειγμα, πέρα των εκλογών ανάδειξης των οργάνων της πολιτείας, αυτό μπορεί να σημαίνει τη διενέργεια δημοψηφισμάτων.
Η εξουσία εξυπηρετεί τα συμφέροντα του λαού. Αυτό σημαίνει ότι τα όργανα της πολιτείας που είναι φορείς εξουσίας (κυβέρνηση, βουλή κ.ο.κ.) πρέπει να υπηρετούν και να προασπίζουν τα συμφέροντα του συνόλου της κοινωνίας, και όχι π.χ. κάποιου εκτός της κοινωνίας ή π.χ. κάποιων μόνο τμημάτων της. Για παράδειγμα, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι πρέπει να επιδιώκουν την ευρύτερη δυνατή συναίνεση. Επίσης σημαίνει ότι ταυτόχρονα με την αρχή της πλειοψηφίας πρέπει να υπάρχουν μηχανισμοί που προασπίζουν τα συμφέροντα της μειοψηφίας.
Κατά μία κατηγοριοποίηση η δημοκρατία μπορεί να είναι έμμεση, όπως είναι η αντιπροσωπευτική δημοκρατία αλλά και άμεση, όπως εκείνη της αρχαίας Αθήνας. Ιστορικά εμφανίστηκε πρώτα η δεύτερη και ακολούθησε, κατά την περίοδο του διαφωτισμού, η πρώτη. Η πρακτική του δημοψηφίσματος εμφυτεύει, έστω και σε περιορισμένο βαθμό, στοιχεία άμεσης στην έμμεση δημοκρατία. Μία προσπάθεια ριζικότερης ανάμειξης των δύο, σε φιλελεύθερο συνήθως πλαίσιο, αποκαλείται συμμετοχική δημοκρατία.
Αναλυτική ταξινόμηση
Άμεση δημοκρατία
Συμμετοχική δημοκρατία
Ηλεκτρονική δημοκρατία
Αντιπροσωπευτική δημοκρατία
Φιλελεύθερη δημοκρατία
Κοινοβουλευτική δημοκρατία
Βασιλευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία
Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία
Σύστημα Γουεστμίνστερ
Προεδρικό σύστημα
Προεδρική Δημοκρατία
Ημιπροεδρική Δημοκρατία
Λαϊκή δημοκρατία
Δημοκρατία με μια ματιά
Η δημοκρατία είναι πολίτευμα.
Η εξουσία στη δημοκρατία ασκείται από τον λαό.
Ξεκίνησε από την αρχαία Αθήνα.
Δημοκρατία σχετικές ειδήσεις:
Κορυφαίοι Ρεπουμπλικανοί απορρίπτουν την πρόταση Τραμπ για την αναβολή των εκλογών
Ντόναλντ Τραμπ εκλογές: Αίσθηση έχει προκαλέσει η πρόταση του Αμερικανού προέδρου για αλλαγή της ημερομηνίας των προεδρικών εκλογών που είναι προγραμματισμένες για τον Νοέμβριο του 2020, ενώ πτώση σημειώθηκε και στη Wall Street.
Νίκος Δένδιας: Το Barbaros παραβιάζει κατάφωρα την κυπριακή ΑΟΖ
Νίκος Δένδιας: Ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας αναφέρθηκε στις κινήσεις της Τουρκίας με το Barbaros τονίζοντας ότι είναι παραβίαση της κυπριακής ΑΟΖ.
Νίκος Δένδιας: Η Ελλάδα δεν συζητά ούτε υπό το κράτος απειλών ούτε προθεσμιών
Νίκος Δένδιας για Τουρκία: Ξεκάθαρο μήνυμα πως η Ελλάδα είναι ανοιχτή στον διάλογο με την Τουρκία, όμως δεν πρόκειται να μπει σε διάλογο επί παντός επιστητού και ότι δεν συζητά ούτε υπό το κράτος απειλών ούτε υπό το κράτος προθεσμιών, έστειλε ο υπουργός Εξωτερικών.
Τραγωδία στο Μάτι: «Να κληθούν και πολιτικά πρόσωπα για τις ηχογραφήσεις» λέει ο Κώστας Τσιάρας
Τραγωδία στο Μάτι: Ο υπουργός Δικαιοσύνης, Κώστας Τσιάρας δήλωσε ότι πρέπει να κληθούν και πολιτικά πρόσωπα για τις ηχογραφήσεις όσον αφορά τη φονική πυρκαγιά.
Le Figaro: Επίδειξη ισλαμικής δύναμης Ερντογάν - Η κοσμική χώρα του Κεμάλ Ατατούρκ, "πέρασε"
Le Figaro: Η κοσμική χώρα του Κεμάλ Ατατούρκ, που μετέτρεψε το τζαμί σε μουσείο το 1934, πέρασε», αναφέρει η γαλλική εφημερίδα, ενώ τονίζει ότι ο Ερντογάν με τον τρόπο αυτό αποσπά την προσοχή από την οικονομική κρίση.