Δημοκρατία

Δημοκρατία
Η δημοκρατία είναι το πολίτευμα όπου η εξουσία πηγάζει από τον λαό, ασκείται από τον λαό και υπηρετεί τα συμφέροντα του λαού.

Η ετυμολογία της λέξεως βρίσκεται στα συνθετικά «δήμος» (το σύνολο ή η συνέλευση των ανθρώπων που έχουν πολιτικά δικαιώματα) και «κράτος» (δύναμη, εξουσία, κυριαρχία). Ο όρος επινοήθηκε κατά τον πέμπτο αιώνα π.Χ., στην κλασική Ελλάδα, και χρησιμοποιήθηκε κατ’ αντιδιαστολή με τη μοναρχία, την αριστοκρατία και την ολιγαρχία, με τον Κλεισθένη να είναι ο ιδρυτής της πρώτης δημοκρατίας κατά το 508-507 π.Χ. μετά το τέλος της τυραννίας του Πεισίστρατου, και τον Περικλή να συνεχίζει την παράδοση κατά τον χρυσό αιώνα των Αθηνών. Σήμερα, στην καθομιλουμένη, χρησιμοποιείται συνήθως κατ’ αντιδιαστολή με τον όρο δικτατορία.

Είναι πιθανό ο όρος «δημοκρατία» να επινοήθηκε από τους δυσφημιστές της που απέρριπταν την πιθανότητα μίας, ούτως ειπείν, «δημαρχίας». Οποιαδήποτε κι αν ήταν η αρχική απόχρωση, ο όρος υιοθετήθηκε από τους Αθηναίους δημοκρατικούς ώστε να δηλώνει «το πολίτευμα εκείνο στο οποίο η εξουσία βρίσκεται στα χέρια της συνέλευσης των εχόντων πολιτικών δικαιώματα». Η λέξη παρουσιάζεται στον Ηρόδοτο, αλλά ίσως δεν χρησιμοποιήθηκε πριν το 440-430 π.Χ. Δεν είναι σίγουρο ότι η λέξη χρησιμοποιήθηκε από τη στιγμή της γέννησης της δημοκρατίας, αλλά από το 460 π.Χ. γνωρίζουμε την ύπαρξη του ονόματος «Δημοκράτης», που προφανώς δόθηκε από τους γονείς στο παιδί τους ως ένδειξη δημοκρατικής νομιμότητας.

Μπορούμε να δούμε ότι ο ορισμός της δημοκρατίας, όπως δίνεται πιο πάνω, έχει τρία μέρη:

  • Η εξουσία πηγάζει από τον λαό. Αυτό σημαίνει, κι αν πάρουμε σαν δεδομένο ότι η λειτουργία του πολιτεύματος θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την ύπαρξη κυβέρνησης, ότι για να είναι η κυβέρνηση δημοκρατική θα πρέπει να είναι δημοφιλής, ή τουλάχιστον να τυχαίνει της αποδοχής των πολιτών. Ή αλλιώς αντλεί τη νομιμότητα της από το λαό.
  • Η εξουσία ασκείται από τον λαό. Αυτό σημαίνει ότι για να είναι ένα πολίτευμα δημοκρατικό θα πρέπει με κάποιους τρόπους να εξασφαλίζει τη συμμετοχή των πολιτών στις πολιτικές διαδικασίες, τις διαδικασίες διακυβέρνησης και λήψης αποφάσεων. Για παράδειγμα, πέρα των εκλογών ανάδειξης των οργάνων της πολιτείας, αυτό μπορεί να σημαίνει τη διενέργεια δημοψηφισμάτων.
  • Η εξουσία εξυπηρετεί τα συμφέροντα του λαού. Αυτό σημαίνει ότι τα όργανα της πολιτείας που είναι φορείς εξουσίας (κυβέρνηση, βουλή κ.ο.κ.) πρέπει να υπηρετούν και να προασπίζουν τα συμφέροντα του συνόλου της κοινωνίας, και όχι π.χ. κάποιου εκτός της κοινωνίας ή π.χ. κάποιων μόνο τμημάτων της. Για παράδειγμα, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι πρέπει να επιδιώκουν την ευρύτερη δυνατή συναίνεση. Επίσης σημαίνει ότι ταυτόχρονα με την αρχή της πλειοψηφίας πρέπει να υπάρχουν μηχανισμοί που προασπίζουν τα συμφέροντα της μειοψηφίας.

Κατά μία κατηγοριοποίηση η δημοκρατία μπορεί να είναι έμμεση, όπως είναι η αντιπροσωπευτική δημοκρατία αλλά και άμεση, όπως εκείνη της αρχαίας Αθήνας. Ιστορικά εμφανίστηκε πρώτα η δεύτερη και ακολούθησε, κατά την περίοδο του διαφωτισμού, η πρώτη. Η πρακτική του δημοψηφίσματος εμφυτεύει, έστω και σε περιορισμένο βαθμό, στοιχεία άμεσης στην έμμεση δημοκρατία. Μία προσπάθεια ριζικότερης ανάμειξης των δύο, σε φιλελεύθερο συνήθως πλαίσιο, αποκαλείται συμμετοχική δημοκρατία.

Αναλυτική ταξινόμηση

  • Άμεση δημοκρατία
  • Συμμετοχική δημοκρατία
  • Ηλεκτρονική δημοκρατία
  • Αντιπροσωπευτική δημοκρατία
  • Φιλελεύθερη δημοκρατία
  • Κοινοβουλευτική δημοκρατία
  • Βασιλευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία
  • Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία
  • Σύστημα Γουεστμίνστερ
  • Προεδρικό σύστημα
  • Προεδρική Δημοκρατία
  • Ημιπροεδρική Δημοκρατία
  • Λαϊκή δημοκρατία

Δημοκρατία σχετικές ειδήσεις:

  • Χέρι-χέρι με τον Κυριάκο Βελόπουλο

    Χέρι-χέρι με τον Κυριάκο Βελόπουλο

    Το νομοσχέδιο για τις διαδηλώσεις πέρασε με τις ψήφους της Νέας Δημοκρατίας του ΚΙΝΑΛ και της Ελληνικής Λύσης. Ο Σπύρος Γκουτζάνης από το blog του στο pagenews.gr τονίζει ότι η Κυριάκος Βελόπουλος δεν άλλαξε τις απόψεις του αυτός ήταν πάντα. Η μεγάλη έκπληξη έρχεται από το ΚΙΝΑΛ που θέλει να θεωρεί τον εαυτό του εκφραστή του προοδευτικού χώρου.

    Σπύρος Γκουτζάνης
  • Σπύρος Γκουτζάνης
  • Χέρι-χέρι με τον Κυριάκο Βελόπουλο
  • Νομοσχέδιο διαδηλώσεις: Υπερψηφίστηκε με 187 «Ναι» – Πολιτικοί «τριγμοί» στο ΚΙΝΑΛ

    Υπερψηφίστηκε με 187 «Ναι» το νομοσχέδιο για τις διαδηλώσεις - Πολιτικοί «τριγμοί» στο ΚΙΝΑΛ

    Νομοσχέδιο διαδηλώσεις: Όπως αναμενόταν το νομοσχέδιο για τις διαδηλώσεις υπερψηφίστηκε. Όμως, η υπερψήφισή του προκαλεί τριγμούς στο ΚΙΝΑΛ που συντάχθηκε με τη ΝΔ και είδε τους Γιώργο Παπανδρέου και Καστανίδη να μην το ψηφίζουν.

    Νομοσχέδιο διαδηλώσεις: Υπερψηφίστηκε με 187 «Ναι» – Πολιτικοί «τριγμοί» στο ΚΙΝΑΛ
  • Ζοζέπ Μπορέλογλου

    Ζοζέπ Μπορέλογλου

    Ο Λάμπρος Καλαρρύτης στο νέο του blog στο pagenews.gr γράφει για την επίσκεψη του Ζοζέπ Μπορέλ στον Έβρο και σχολιάζει τη στάση του Ύπατου Εκπροσώπου της ΕΕ για το ζήτημα Ελλάδας - Κύπρου και Τουρκίας.

    Λάμπρος Kαλαρρύτης
  • Λάμπρος Kαλαρρύτης
  • Ζοζέπ Μπορέλογλου
  • Στέιτ Ντιπάρτμεντ: Σαφείς οι θέσεις των ΗΠΑ για τις ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο

    Σαφείς οι θέσεις των ΗΠΑ για τις ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο

    Στέιτ Ντιπάρτμεντ: Υπό αυτό το πρίσμα, ο Αμερικανός αξιωματούχος επαναβεβαίωσε ότι η Ουάσιγκτον υποστηρίζει πλήρως το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να διεξάγει έρευνες για υδρογονάνθρακες εντός της ΑΟΖ της.

    Στέιτ Ντιπάρτμεντ: Σαφείς οι θέσεις των ΗΠΑ για τις ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο
  • Μιχάλης Χρυσοχοΐδης: Ο νόμος για τις συναθροίσεις δεν θα αποτελέσει νέο πεδίο ασκήσεων ανυπακοής

    Μιχάλης Χρυσοχοΐδης: Ο νόμος για τις συναθροίσεις δεν θα αποτελέσει νέο πεδίο ασκήσεων ανυπακοής

    Μιχάλης Χρυσοχοΐδης: Ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη ξεκαθάρισε ότι ο νόμος για τις συναθροίσεις δεν θα γίνει ένα νέο πεδίο ασκήσεων ανυπακοής.

    Μιχάλης Χρυσοχοΐδης: Ο νόμος για τις συναθροίσεις δεν θα αποτελέσει νέο πεδίο ασκήσεων ανυπακοής
  • Νομοσχέδιο για τις διαδηλώσεις: Απόψε η ψηφοφορία στη Βουλή

    Απόψε η ψηφοφορία για το νομοσχέδιο «Δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις»

    Νομοσχέδιο για τις διαδηλώσεις: Το έντονο ενδιαφέρον των βουλευτών - και από πλευράς αριθμού εγγεγραμμένων ομιλητών - συγκεντρώνει το νομοσχέδιο για τις "Δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις" το οποίο θα τεθεί σε ψηφοφορία απόψε.

    Νομοσχέδιο για τις διαδηλώσεις: Απόψε η ψηφοφορία στη Βουλή
  • Στέλιος Πέτσας ΑΝΤ1: Για τον ΣΥΡΙΖΑ  φταίει πάντα κάποιος άλλος

    Στέλιος Πέτσας: Για τον ΣΥΡΙΖΑ φταίει πάντα κάποιος άλλος

    Στέλιος Πέτσας ΑΝΤ1: Για μια πολύ βαθιά πληγή στη διάκριση των εξουσιών και στη Δημοκρατία μας έκανε λόγο ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας, σχολιάζοντας τις καταγγελίες Καλογρίτσα.

    Στέλιος Πέτσας ΑΝΤ1: Για τον ΣΥΡΙΖΑ φταίει πάντα κάποιος άλλος
  • Αλέξης Τσίπρας ΣΥΡΙΖΑ: Ενότητα στο εσωτερικό και σφοδρή επίθεση στην κυβέρνηση

    Ενότητα στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ και σφοδρή επίθεση στην κυβέρνηση

    Αλέξης Τσίπρας ΣΥΡΙΖΑ: Ο πρώην πρωθυπουργός και τα στελέχη του κόμματος έδειξαν ενότητα στις τοποθετήσεις τους και την ίδια ώρα ξεκίνησαν την αντεπίθεση στον επικοινωνιακό πόλεμο με την κυβέρνηση.

    Αλέξης Τσίπρας ΣΥΡΙΖΑ: Ενότητα στο εσωτερικό και σφοδρή επίθεση στην κυβέρνηση
  • Απεργία σήμερα: Πανελλαδική στάση εργασίας στο Δημόσιο – Κινητοποιήσεις και την Πέμπτη

    Πανελλαδική στάση εργασίας στο Δημόσιο σήμερα - Κινητοποιήσεις και την Πέμπτη

    Απεργία σήμερα: Στάση εργασίας θα πραγματοποιήσουν οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο σήμερα, Τετάρτη (8/7), ενώ υπάρχουν προγραμματισμένες κινητοποιήσεις και την Πέμπτη.

    Απεργία σήμερα: Πανελλαδική στάση εργασίας στο Δημόσιο – Κινητοποιήσεις και την Πέμπτη
ΣΕΛΙΔΑ 21 ΑΠΟ 47