Δραπετσώνα

Δραπετσώνα
Η Δραπετσώνα είναι δημοτική ενότητα του Δήμου Κερατσινίου-Δραπετσώνας της περιφερειακής ενότητας Πειραιά στην Αττική.

Βρίσκεται στο ΝΔ άκρο της ευρύτερης περιοχής του Πειραιά περιλαμβάνοντας την Ηετώνεια ακτή με τις πύλες Ε1 για Δωδεκάνησα και τις πύλες Ε2 για Χίο, Μυτιλήνη. Συνορεύει βόρεια με την Ανάσταση Κερατσινίου, νότια με την Ηετώνεια ακτή, ανατολικά με τον Άγιο Διονύσιο, την ακραία δυτική συνοικία του κεντρικού Πειραιά και την πρώην βιομηχανική περιοχή Γκάζι-Παπαστράτος. Το όριο είναι η οδός Αγίου Δημητρίου. Δυτικά βρέχεται από τη θάλασσα και την είσοδο του στενού της Σαλαμίνας, ενώ σε πολύ κοντινή απόσταση βρίσκεται η νήσους Ψυττάλεια με το εργοστάσιο βιολογικού καθαρισμού, όπου γίνεται η επεξεργασία των λυμάτων της Αττικής. Μέσα στα όρια του Δήμου Δραπετσώνας στα ανατολικά πολύ κοντά στην εκκλησία και τη γέφυρα του Αγίου Διονυσίου βρίσκονταν τα Βούρλα όπου λειτούργησε στο παρελθόν το συγκρότημα οίκων ανοχής και μετέπειτα φυλακή πολιτικών κρατούμενων.

Η Ηετώνεια ακτή περιβάλει τον οικισμό της Δραπετσώνας. Στα νότια και δυτικά κινείται η σύγχρονη περιμετρική λεωφόρος του ΟΛΠ με πολλές γέφυρες και τούνελ που ενώνει απευθείας την Δραπετσώνα με το Κερατσίνι. H οδός Εθνικής Αντιστάσεως διασχίζει την Δραπετσώνα στην μέση, είναι ο κεντρικότερος δρόμος που ξεκινά από το Δημοτικό Στάδιο Δραπετσώνας πάνω από την Ηετώνεια ακτή και καταλήγει στο μεγάλο πάρκο Ηλία Ηλιού απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Διονυσίου. Είναι κεντρικός δρόμος με πολλά καταστήματα, εστιατόρια και καφετέριες.

Η χερσόνησος της Δραπετσώνας ήταν ένας βοσκότοπος με τα ίχνη των αρχαίων ερειπίων επάνω της. Οι δύο πύργοι της Ηετιώνειας Πύλης, θεμέλιο τείχους που κάλυπτε τον αρχαίο ναύσταθμο στον όρμο Κρεμμυδαρούς, ένα θεμέλιο κυκλικού κτίσματος στα δυτικά, στην περιοχή του μετέπειτα εργοστασίου Λιπασμάτων. Πρώτες ενδείξεις αραιού εποικισμού παρατηρούνται μετά την ίδρυση του νεότερου Πειραιά, τη δεκαετία του 1830. Η πρώτη εκκλησία, ο Άγιος ΔΙονύσιος, από τις παλιότερες της περιοχής λειτούργησε μετά το 1834 ως το πρώτο νεκροταφείο της νεοσύστατης πόλης. Από τα τέλη του 19ου αιώνα άρχισε να οικοδομείται μικρή έκταση ανάμεσα στα Βούρλα και τον Άγιο Διονύση. Από τη δεκαετία του 1910 και κυρίως μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή έρχεται ένα μεγάλο πληθυσμιακό κύμα προσφύγων και στήνεται ο μεγαλύτερος προσφυγικός συνοικισμός παραπηγμάτων της Αττικής, παράλληλα με άλλους οργανωμένους όμως οικισμούς της Νέας Κοκκινιάς, Ανάστασης, Αμφιάλης κ.α.

Κατά τα μεσοπολεμικά και μεταπολεμικά χρόνια στη συνοικία αναπτύχθηκαν ταβέρνες που συγκέντρωναν ομάδες μουσικών με ρεπερτόριο το ρεμπέτικο τραγούδι. Πριν από την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο δικτάτωρ Ιωάννης Μεταξάς επιχείρησε ανεπιτυχώς να μετονομάσει την συνοικία της Δραπετσώνας σε “Συνοικισμό της 4ης Αυγούστου”. Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι μετακατοχικές κυβερνήσεις επιχείρησαν να “αναμορφώσουν” την παραγκούπολη της Δραπετσώνας προχωρώντας στην ανέγερση οργανωμένης δόμησης πολυκατοικιών, αποσκοπώντας ταυτόχρονα και στην εξασθένηση των “αριστερών” τάσεων της εν λόγω εργατικής συνοικίας. Τον Νοέμβριο-Δεκέμβριο 1960, οι κάτοικοι αντέδρασαν με εξέγερση στην επιχείρηση της κατεδάφισης των παραπηγμάτων. Η “Μάχη της Παράγκας” όπως ονομάστηκε απέτρεψε την εξαφάνιση της παραγκούπολης. Το σχέδιο επεβλήθη τελικά από η δικτατορία των συνταγματαρχών μετά το 1967, οπότε και εκτάσεις απαλλοτριώθηκαν υπέρ του κράτους και οι παράγκες γκρεμίστηκαν. Το 1968 αρχίζει η ανέγερση μεγάλων οικοδομικών συγκροτημάτων εργατικών κατοικιών για τη στέγαση αυτών.

Κατά το τέλος του 19ου αιώνα το λιμάνι του Πειραιά εκβαθύνθηκε και επεκτάθηκε πέρα από την Ηετιώνεια περιλαμβάνοντας τον Προλιμένα. Από τότε η Δραπετσώνα, άρχισε να αποτελεί τόπο ίδρυσης βιομηχανικών και μεγάλων λιμενικών εγκαταστάσεων. Οι Μόνιμες Κτιστές Δεξαμενές (1898-1912), ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Αγίου Διονυσίου των ΣΕΚ (1904), το Μηχανοποιείο και Ναυπηγείο Γεωργίου Βασιλειάδη (1906), το εργοστάσιο της Ανώνυμης Ελληνικής Εταιρείας Χημικών Προϊόντων και Λιπασμάτων-Λιπάσματα Δραπετσώνας (1909), το εργοστάσιο τσιμέντων ΑΓΕΤ “Ηρακλής” (1911), το Σιλό Σιτηρών (1936) είναι οι μεγαλύτερες μονάδες ή εγκαταστάσεις που κτίστηκαν στην ακτή της Δραπετσώνας.

Ο σύγχρονος δήμος καλύπτει έκταση περίπου 2 τετραγωνικών χιλιομέτρων σε μεγάλο τμήμα της οποίας οικοδομήθηκαν εργατικές κατοικίες. Ο πληθυσμός της ανέρχεται σύμφωνα με την απογραφή του 2001 σε 13.399 άτομα. Η παράκτια ζώνη της περιοχής μέχρι στιγμής δεν έχει αξιοποιηθεί, μετά την απομάκρυνση των χημικών εγκαταστάσεων Λιπασμάτων. Το οικόπεδο του εργοστασίου Λιπασμάτων, το οποίο ισοπεδώθηκε το 2002, παραχωρήθηκε στον Δήμο Κερατσινίου-Δραπετσώνας το 2015 προκειμένου να διαμορφωθεί αστικό πάρκο.

Από το 2011 η περιοχή (και πρώην Δήμος) της Δραπετσώνας είναι ενοποιημένος δήμος με το Κερατσίνι, με βάση το σχέδιο Καλλικράτη, και αποτελούν τον Δήμο Κερατσινίου – Δραπετσώνας. Ο παλιός Δήμος Δραπετσώνας είχε αποσπαστεί από την πόλη του Πειραιά το 1950 και υπάχθηκε στο Δήμο Κερατσινίου. Ένα χρόνο μετά, το 1951 αναγνωρίστηκε ως Δήμος, χάρη στις προσπάθειες του Ιωάννη Χριστόπουλου, κατοίκου της περιοχής από πριν την Μικρασιατική καταστροφή. Στην περιοχή αυτή κατά την αρχαιότητα πιθανολογείται και η θέση του αρχαίου δήμου Θυμοιταδών, που αποτελούσε τμήμα του Τετρακώμου του Πειραιά. Πρώτος οικιστής και δήμαρχος του δήμου ήταν ο Γεώργιος Μ. Αφάρας (1899-1967).

  • To αναπτυξιακό σχέδιο που έχει κατατεθεί για την περιοχή της Δραπετσώνας προβλέπει ανάπλαση από την ακτή Βασιλειάδη έως το λιμένα Ηρακλέους.
  • Έργα και παρεμβάσεις προϋπολογισμού εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ στοχεύουν στην αξιοποίηση της ακτής με σκοπό να την καταστήσουν σημαντικό ναυτιλιακό κέντρο του Σαρωνικού.
  • Ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς πρόκειται να κατασκευάσει το κέντρο στην πρώην βιομηχανική ζώνη Δραπετσώνας- Κερατσινίου με χρηματοδότηση από την Εθνική Τράπεζα, έκταση περίπου 640 στρεμάμτων.
  • Θα εγκατασταθεί Ναυτιλιακό Επιχειρηματικό Κέντρο, καθώς και δύο σύγχρονες μαρίνες στους όρμους της περιοχής.
  • Η πρώτη θα εξυπηρετεί τον ελιμενισμό yacht και megayacht και προσανατολίζεται σε ψυχαγωγικές και τουριστικές δραστηριότητες, ενώ η δεύτερη θα συγκροτήσει ναυτιλιακό όμιλο που θα προσανατολίζεται σε ναυταθλητικές δραστηριότητες.

Δραπετσώνα σχετικές ειδήσεις: