Ευρωκοινοβούλιο

Εκλέγεται κάθε πέντε χρόνια με άμεσες, γενικές εκλογές που διεξάγονται την ίδια περίοδο στα κράτη μέλη.Ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου περιλαμβάνει:

• συμμετοχή στη νομοθετική διαδικασία (νομοθετική παραγωγή),
• κατάρτιση και έγκριση του κοινοτικού προϋπολογισμού και
• άσκηση του δημοκρατικού ελέγχου πάνω στη δράση των κοινοτικών οργάνων, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Η Ολομέλεια του κοινοβουλίου συνέρχεται για μία εβδομάδα κάθε μήνα στο Στρασβούργο, ενώ οι συνεδριάσεις των κοινοβουλευτικών επιτροπών και έκτακτες σύνοδοι, πραγματοποιούνται στις Βρυξέλλες. Έδρα της Γενικής Γραμματείας του Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου είναι το Λουξεμβούργο.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αντιπροσωπεύει περίπου 450 εκατομμύρια πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αποτελείται σήμερα από 751 ευρωβουλευτές. Οι εκλογές για την ανάδειξη των ευρωβουλευτών λαμβάνουν χώρα κάθε πέντε χρόνια, με άμεση, καθολική και μυστική ψηφοφορία που διεξάγεται την ίδια χρονική περίοδο στα 28 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει ένα ενιαίο εκλογικό σύστημα, ωστόσο έχουν προταθεί από το κοινοβούλιο κοινές αρχές για την εκλογή των ευρωβουλευτών. Σύμφωνα με τις κυριότερες από αυτές, εφαρμόζεται:

• Η αρχή της αναλογικής εκπροσώπησης.
• Διαίρεση της επικράτειας σε εκλογικές περιφέρειες (για χώρες που υπερβαίνουν τα 20 εκατομμύρια κατοίκους).
• Θέσπιση ελάχιστου ορίου ψήφων 3%.
• Θέσπιση ασυμβίβαστου και αδυναμία ταυτόχρονης συμμετοχής ενός ευρωβουλευτή σε εθνικό κοινοβούλιο.

Η κατανομή των εδρών βασίζεται εν μέρει στον πληθυσμό των κατοίκων, έτσι ώστε η εκπροσώπηση από βουλευτές να είναι η αντίστοιχη. Ωστόσο, δεν πραγματοποιείται αναλογική κατανομή αυστηρά με αυτό το κριτήριο· προκειμένου να ενισχυθούν τα μικρότερα κράτη, πριμοδοτούνται με περισσότερους βουλευτές σε σχέση με τον αριθμό που αντιστοιχεί στην πληθυσμιακή τους κατάσταση. Για παράδειγμα, το Λουξεμβούργο κατέχει έξι έδρες, ενώ με βάση τον πληθυσμό της χώρας θα έπρεπε να κατέχει μόλις μία.

Πολιτικές ομάδες

Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου οργανώνονται σε πολιτικές ομάδες πολυεθνικού χαρακτήρα, δηλαδή δε συγκροτούνται σε εθνικές αντιπροσωπείες ανά κράτος. Για να υφίσταται μια κοινοβουλευτική ομάδα χρειάζονται τουλάχιστον 25 ευρωβουλευτές από 7 διαφορετικά κράτη.Σήμερα υπάρχουν συνολικά επτά ομάδες, οι οποίες χαρακτηρίζονται από συγκεκριμένες πολιτικές και ιδεολογικές τοποθετήσεις, αν και κανένας βουλευτής δεν δεσμεύεται να ακολουθήσει αυστηρά μία πολιτική γραμμή. Μία μειοψηφία μη εγγεγραμμένων βουλευτών, δεν ανήκει σε καμία πολιτική ομάδα. Η εξέλιξη των κατανομών των εκλογικών αναμετρήσεων από το 1979 ως σήμερα φαίνεται στο γράφημα (αφορά την αρχική σύνθεση του κοινοβουλίου κάθε φορά).

Ιστορία

• Πρόδρομος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου υπήρξε η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ), που ιδρύθηκε το 1951, μεταξύ της Γαλλίας, της Δυτικής Γερμανίας, της Ιταλίας, του Βελγίου, του Λουξεμβούργου και της Ολλανδίας.
• Για πρώτη φορά συνεδρίασε το Σεπτέμβριο του 1952 σχετικά με θέματα συνεργασίας αποκλειστικά στον τομέα του άνθρακα και του χάλυβα.
• Με δεδομένη την επιτυχία της ΕΚΑΧ, οι ίδιες χώρες ενοποίησαν περισσότερους τομείς της οικονομίας τους και το 1957, με τη Συνθήκη της Ρώμης, ιδρύθηκε η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (EΥΡATOM) και η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ).
• Το 1967, τα όργανα των τριών Κοινοτήτων συγχωνεύτηκαν και από τότε υπάρχει ένα Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η Ελλάδα προσχώρησε την περίοδο 1979-1981.