Γάζα

Γάζα
Η Γάζα είναι παλαιστινιακή πόλη της Λωρίδας της Γάζας, με πληθυσμό 515.556 κατοίκους, αποτελώντας έτσι την μεγαλύτερη πόλη του Κράτους της Παλαιστίνης.

Το κεντρικό τμήμα της πόλης είναι κτισμένο σε χαμηλό γήλοφο με υψόμετρο 14 μ. ενώ το μεγαλύτερο μέρος αυτής και τα προάστιά της εκτείνονται βόρεια και ανατολικά στη παρακείμενη πεδιάδα. Η παραλία και ο λιμένας της Γάζας βρίσκονται σε απόσταση 3 χλμ. δυτικά από το κέντρο της πόλης. Η Γάζα καταλαμβάνει έκταση περίπου 45 τ.χλμ. και απέχει από μεν τα Ιεροσόλυμα 78 χλμ. και από τα αιγυπτιακά σύνορα περίπου 30 χλμ. Το κλίμα της είναι θερμό μεσογειακό με ελάχιστες όμως βροχοπτώσεις και με μέση θερμοκρασία τον Χειμώνα (Ιανουάριος – Φεβρουάριος) τους 7 βαθμούς Κελσίου, ενώ το Καλοκαίρι (Ιούλιο – Αύγουστο) φθάνει τους 32 – 33 βαθμούς Κελσίου.

Από τα διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα και αρχαίες γραμματείες η πόλη αυτή φέρεται να κατοικείται περισσότερο από τρεις συνεχείς χιλιετίες. Πρώτη ιστορική αναφορά της γίνεται από τον Φαραώ Τούθμωση Γ΄ (της 18ης Φαραωνικής δυναστείας) δηλαδή περί το 1500 π.Χ. που σημαίνει ότι ήδη ήταν πόλη ανεπτυγμένη στην οποία κατοικούσαν οι Φιλισταίοι που κατάγονταν από την περιοχή του Αιγαίου. Επίσης η πόλη μνημονεύεται και στις πινακίδες της Τελ ελ-Αμάρνα που αποτελούσαν τα διπλωματικά και διοικητικά αρχεία της αρχαίας Αιγύπτου. Στη Βιβλική εποχή, τότε που κατά τους Ισραηλίτες, ο θεός Γιαχβέ αποφάσισε να τους οδηγήσει στην περιοχή αυτή, η Γάζα ήδη ήταν, όχι μόνο σημαντική πόλη αλλά και το κέντρο της λεγόμενης Πεντάπολης των Φιλισταίων οι οποίοι είχαν αποκλειστεί παλαιότερα για 350 χρόνια από τους Αιγυπτίους. Εκεί φαίνεται πως και ο βιβλικός Σαμψών έχασε τη ζωή του στα ερείπια του ναού του θεού Δαγών.

Η Γάζα κτισμένη επί της κεντρικής αρχαίας οδού “Via Maris” που συνέδεε την Αίγυπτο με την αρχαία χώρα της Παλαιστίνης ήταν επόμενο εκ της στρατηγικής αυτής θέσης της να γνωρίσει ελάχιστα διαστήματα ειρήνης σ΄ όλη σχεδόν την αρχαιότητα. Έτσι φέρεται να την κατέκτησαν κατά σειρά οι Αιγύπτιοι, οι έποικοι Ισραηλίτες, οι Ασσύριοι, οι Πέρσες, και ο Μέγας Αλέξανδρος. Στους ελληνιστικούς χρόνους αναδείχθηκε σε σημαντικό εμπορικό λιμένα όπου και έφερε το ελληνικό όνομα Νεάπολις και που απείχε 5 χλμ. από την παλαιά πόλη. Κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους που ακολούθησαν και στις αρχές της βυζαντινής Αυτοκρατορίας η πόλη γνώρισε μεγάλη περίοδο ειρήνης και μεγάλη εμπορική κίνηση.

Το 635 η πόλη και ο λιμένας της καταλήφθηκαν από τους Άραβες και γρήγορα εξελίχθηκε σε ένα κέντρο του ισλαμικού νόμου. Υπό τις συνθήκες που ακολούθησαν η Γάζα κατέστη ιερή μουσουλμανική πόλη θεωρούμενη ως τόπος ταφής του Χασίμ Ιμπντ Άμπντ Μανάφ, προπάππου του Μωάμεθ καθώς και γενέτειρα του Ας-Σάφι, ιδρυτή της Σαφιτικής σχολής της ερμηνείας των πηγών του μουσουλμανικού δικαίου καθιστάμενη η πόλη κέντρο της ισλαμικής παράδοσης. Ωστόσο, από τη στιγμή που οι Σταυροφόροι εισέβαλαν στην πόλη στα τέλη του 11ου αιώνα, ακολούθησε η μεγάλη παρακμή, χωρίς ποτέ πλέον ν΄ ανακτήσει την αλλοτινή της δόξα.

Το 1187 μετά την μάχη του Χατίν όπου ο Σαλαντίν νίκησε τους Σταυροφόρους η πόλη περιήλθε και πάλι στους μουσουλμάνους εντασσόμενη στη συνέχεια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία έχοντας απομείνει ένα μικρό χωριό. Τον Νοέμβριο του 1917 αφού είχε ξεσπάσει ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, οι Βρετανοί κατέλαβαν την ευρύτερη περιοχή της Παλαιστίνης την οποία και έθεσαν υπό την κηδεμονία τους ως κράτος κατ΄ εντολή μέχρι και τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Μετά τη λήξη του Β’ Π.Π. όταν ανακοινώθηκε από τον ΟΗΕ το 1947 το σχέδιο διαίρεσης της Παλαιστίνης για την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ, ακολουθώντας μια σειρά από παρατυπίες και παραβιάσεις του Διεθνούς Δικαίου περί αυτοδιάθεσης των λαών όπως είχε συνομολογηθεί στο καταστατικό των Ηνωμένων Εθνών, αντί να δημιουργηθεί παράλληλα και το μέχρι τότε κατ΄ εντολή κράτος σε ανεξάρτητο Παλαιστινιακό κράτος δόθηκε η δυτική πλευρά στους Αιγυπτίους. Έτσι όταν υπογράφηκε η συνθήκη ανακωχής μεταξύ Αιγύπτου και Ισραήλ, (Φεβρουάριος 1949), δημιουργήθηκε και η περίφημη λωρίδα της Γάζας υπό Αιγυπτιακή επικυριαρχία και στρατιωτική διοίκηση, χωρίς όμως οι πολίτες της περιοχής αυτής να λάβουν αιγυπτιακή υπηκοότητα. Σ΄ αυτή την εξέλιξη οι σύνεδροι του ΟΗΕ αποφάσισαν την δημιουργία του Γραφείου Περίθαλψης και Εργασίας για τους Παλαιστινίους Πρόσφυγες (UNRWA). To 1956 με την Κρίση του Σουέζ και την ισραηλινή εκστρατεία του Σινά (Νοέμβριος 1956), στη εν λόγω περιοχή εισήλθαν οι Ισραηλίτες, όπου και ακολούθησε αλλαγή φρουράς εγκαθιστώντας στη λωρίδα ισραηλινή στρατιωτική διοίκηση. Σύντομα όμως το Ισραήλ αναγκάσθηκε να αποσυρθεί. Στον δε Πόλεμο των έξι ημερών, που συνέβη τον Ιούνιο του 1967, οι Ισραηλίτες επανήλθαν στη περιοχή την οποία και κατέχουν υπό στρατιωτική διοίκηση.

  • Περίπου 30 χρόνια αργότερα, το 1993, η Γάζα μεταφέρθηκε στην Παλαιστινιακή Εθνική Αρχή.
  • Μετά τις εκλογές του 2006, ξέσπασε σύγκρουση μεταξύ του κόμματος της Φατάχ αρνούμενη να παραδώσει την εξουσία στη Χαμάς , με αποτέλεσμα η Χαμάς να πάρει την εξουσία στη Λωρίδα της Γάζας με τη βία.
  • Τότε η Αίγυπτος και το Ισραήλ επέβαλαν γενικό αποκλεισμό της Λωρίδας της Γάζας μετά και την επιδρομή της Χαμάς.
  • Τον Ιούνιο του 2010 το Ισραήλ χαλάρωσε τον αποκλεισμό επιτρέποντας κάποια διακίνηση καταναλωτικών αγαθών ενώ η Αίγυπτος άνοιξε εκ νέου τη διέλευση των συνόρων μόνο για τους πεζούς το 2011.

Γάζα σχετικές ειδήσεις: