Γιώργος Παπανδρέου

Γεννήθηκε στο Σαιντ Πωλ (St. Paul) της Μινεσότα των Ηνωμένων Πολιτειών (ΗΠΑ) καθώς εκείνη την περίοδο ο πατέρας του και μετέπειτα πρωθυπουργός της Ελλάδας Ανδρέας Παπανδρέου κατείχε πανεπιστημιακή έδρα στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα (University of Minnesota). Μητέρα του είναι η Μαργαρίτα Τσαντ από το Έλμχερστ (Elmhurst) του Ιλινόι των ΗΠΑ. Είναι εγγονός του επίσης πρώην πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου. Γενέτειρα της πολιτικής οικογενείας Παπανδρέου είναι το Καλέντζι της Αχαΐας.

Σπούδασε κοινωνιολογία στο Amherst College στη Μασαχουσέτη στις ΗΠΑ, την περίοδο 1970-1975, και πήρε μεταπτυχιακό δίπλωμα στην κοινωνιολογία της ανάπτυξης στο London School of Economics, Ηνωμένο Βασίλειο (1975-1977). Έχει επίσης πραγματοποιήσει μεταπτυχιακές σπουδές στη Στοκχόλμη και παράλληλα παρακολούθησε μεταπτυχιακά μαθήματα στο Κέντρο Διεθνών Σχέσεων στο αμερικανικό πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. Έχει εργαστεί στις Η.Π.Α., στη Σουηδία και στον Καναδά. Μιλάει αγγλικά, γαλλικά και σουηδικά. Υπήρξε παντρεμένος με την Άντα Παπαπάνου, με την οποία χώρισε το 2016.Έχει δύο παιδιά, τον Ανδρέα (από τον πρώτο γάμο με την Εύα Ζησιμίδου, 1982) και τη Μαργαρίτα-Έλενα (από τον δεύτερο γάμο με την Άντα Παπαπάνου, 1990).

Βουλευτικές θητείες

• Βουλευτής Αχαΐας (18 Οκτωβρίου 1981 – 24 Αυγούστου 1996)
• Βουλευτής Α’ Αθήνας (22 Σεπτεμβρίου 1996 – 11 Φεβρουαρίου 2004)
• Βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης (7 Μαρτίου 2004 – 18 Αυγούστου 2007)
• Βουλευτής Αχαΐας (16 Σεπτεμβρίου 2007 – 7 Σεπτεμβρίου 2009
• Βουλευτής Αττικής (6 Οκτωβρίου 2009 – 11 Απριλίου 2012)
• Βουλευτής Αχαΐας (6 Μαΐου 2012 – 31 Δεκεμβρίου 2014, 7 Ιούλιος 2019 – σήμερα)

Υπουργικές θητείες

• Υφυπουργός Πολιτισμού (Ιούνιος 1985 – Φεβρουάριος 1987)
• Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων (Νοέμβριος 1988 – Ιούλιος 1989)
• Υφυπουργός Εξωτερικών (Οκτώβριος 1993 – Ιούλιος 1994)
• Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων (Ιούλιος 1994 – Σεπτέμβριος 1996)
• Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών (Σεπτέμβριος 1996 – Φεβρουάριος 1999)
• Υπουργός Εξωτερικών (Φεβρουάριος 1999 – Φεβρουάριος 2004, Οκτώβριος 2009 – Σεπτέμβριος 2010)

Πρωθυπουργός της Ελλάδας (2009-2011)

Στις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου 2009 το ΠΑΣΟΚ πέτυχε ιστορική νίκη με ποσοστό 43,92% έναντι 33,48% της Νέας Δημοκρατίας. Η ήττα οδήγησε τον πρώην πρωθυπουργό και πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας Κώστα Καραμανλή σε παραίτηση από τη θέση του προέδρου του κόμματος το ίδιο βράδυ. Στις 6 Οκτωβρίου 2009 ορκίστηκε ως ο 11ος Πρωθυπουργός της Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας και σχημάτισε την Κυβέρνηση Γεωργίου Α. Παπανδρέου.

Από τη θέση του πρωθυπουργού, ήταν ο πρώτος που αντιμετώπισε την προοπτική χρεοκοπίας της ελληνικής οικονομίας. Η διακυβέρνηση της Ελλάδας κατά τη θητεία του αυτή θεωρείται εξαιρετικά δύσκολη, λόγω της ιδιαίτερα προβληματικής οικονομίας της χώρας, η οποία τον οδήγησε σε πολιτικές αποφάσεις που έφεραν σε δυσαρέσκεια ευρύ μέρος της ελληνικής κοινωνίας. Κατά τη διάρκεια της θητείας του υπεγράφη από τον υπουργό Οικονομικών η Δανειακή σύμβαση της Ελλάδας τον Μάιο του 2010, συμφωνία χορήγησης ενός δανείου (80 δις €) από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τις χώρες – μέλη της Ζώνης του Ευρώ και το Δ.Ν.Τ. Είχε προηγηθεί η κύρωση από τη Βουλή του Μνημονίου, των μέτρων δηλαδή που θα λαμβάνονταν προκειμένου να δοθεί η χρηματοδότηση, με 172 ψήφους υπέρ.

Παρά τη γενικευμένη λαϊκή δυσαρέσκεια και τα σκληρά μέτρα λιτότητας, ο Γιώργος Παπανδρέου μέχρι την τελευταία στιγμή επέμεινε ότι η δανειακή σύμβαση έσωσε τη χώρα από τη χρεοκοπία και αποτέλεσε τη μοναδικό δρόμο για παραμονή στην Ευρωζώνη. Οι απόψεις των αναλυτών διΐστανται, καθώς έχει ασκηθεί έντονη κριτική για τους κυβερνητικούς χειρισμούς, την “εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας” και την “απουσία δυναμικής διαπραγμάτευσης” από πλευράς ελληνικής κυβέρνησης. Αποτελεί, ωστόσο, γεγονός ότι η χώρα αδυνατούσε να καλύψει τις ταμειακές ανάγκες της, με ορισμένους, στον αντίποδα, να χαρακτηρίζουν “μονόδρομο” την προσφυγή στο ΔΝΤ.

Τον Ιούνιο του 2011 ο Γεώργιος Παπανδρέου προχώρησε σε ανασχηματισμό της κυβέρνησης και προανήγγειλε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για αλλαγές στο Σύνταγμα, ανοίγοντας διάλογο με την αντιπολίτευση για πιθανή συγκυβέρνηση με ή χωρίς τον ίδιο στη θέση της πρωθυπουργίας.Στις 22 Ιουνίου 2011 η νέα κυβέρνηση πήρε ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή, με 155 ψήφους υπέρ και 143 κατά (στην ψηφοφορία έλαβαν μέρος 298 βουλευτές). Η υπερψήφιση με 155 βουλευτές του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής στις 29 Ιουνίου 2011 αποτέλεσε ένα δύσκολο σημείο στην πολιτική του καριέρα,, καθώς εκείνη την ημέρα χιλιάδες κόσμου διαδήλωσαν σε κεντρικά σημεία πόλεων της χώρας εκφράζοντας την αντίθεσή τους στη ψήφιση του νομοσχεδίου.

Στις 31 Οκτωβρίου 2011, ο Γ. Παπανδρέου ανακοίνωσε την πρόθεσή του για διενέργεια δημοψηφίσματος με το ερώτημα της έγκρισης της νέας δανειακής σύμβασης για την κάλυψη των αναγκών χρηματοδότησης του χρέους της χώρας. Η απόφασή του αυτή προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, αλλά και εντός του ίδιου του κόμματός του. Κάτω από ασφυκτικές πιέσεις από την Ευρωπαική Ένωση, ανακάλεσε την πρόταση για δημοψήφισμα και συμφωνήθηκε η διαδικασία αντικατάστασής του. Στο πλαίσιο αυτό, ζήτησε ψήφο εμπιστοσύνης από το ελληνικό κοινοβούλιο στις 4 Νοεμβρίου 2011, την οποία και έλαβε με ψήφους 153 υπέρ.

• Στις 6 Νοεμβρίου 2011, έπειτα από τη συνεδρίαση υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια, μεταξύ του Πρωθυπουργού και του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αντώνη Σαμαρά, εκδόθηκε ανακοίνωση της Προεδρίας της Δημοκρατίας σύμφωνα με την οποία ξεκίνησαν οι διεργασίες για τη σύσταση νέας μεταβατικής κυβέρνησης συνεργασίας, χωρίς τη διενέργεια εθνικών εκλογών.
• Πέντε ημέρες αργότερα, στις 11 Νοεμβρίου 2011, ο Γιώργος Παπανδρέου παραιτήθηκε.
• Στη θέση του ορκίστηκε ως Πρωθυπουργός της Ελλάδας ο Λουκάς Παπαδήμος,στην Κυβέρνηση Λουκά Παπαδήμου, με την κοινοβουλευτική στήριξη τριών κομμάτων (ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΛΑΟΣ).
• Πολλοί αναλυτές και δημοσιογράφοι χαρακτήρισαν την πτώση του ως «ανατροπή» της εξουσίας. Κάποια διεθνή μέσα έκαναν λόγο και για πραξικοπηματική ενέργεια εις βάρος του Παπανδρέου.