Ηράκλειο

Ο Δήμος Ηρακλείου, όπως προέκυψε με το πρόγραμμα Καλλικράτης, είναι ο τέταρτος πολυπληθέστερος της χώρας με 173.993 κατοίκους. Η πόλη του Ηρακλείου φημίζεται για την αντίσταση και τον ηρωισμό της κατά τη γερμανική εισβολή και τη Μάχη της Κρήτης (1941), τιμήθηκε με τον Πολεμικό Σταυρό Α΄ Τάξεως. Οι κύριοι οικονομικοί τομείς της πόλης είναι ο τουρισμός, η γεωργία και το εμπόριο. Διαθέτει βιομηχανική περιοχή 4 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του κέντρου.

Το Ηράκλειο διαθέτει επίσης ένα από τα μεγαλύτερα σήμερα σε κίνηση αεροδρόμια της Ελλάδας (δεύτερο στο σύνολο μετά της Αθήνας και πρώτο σε πτήσεις τσάρτερ), το αεροδρόμιο “Νίκος Καζαντζάκης”, καθώς και λιμάνι με πυκνή ακτοπλοϊκή συγκοινωνία κυρίως με τον Πειραιά και άλλα νησιά. Η πόλη του Ηρακλείου ανακηρύχθηκε για το έτος 2017 ως η ταχύτερα τουριστικά αναπτυσσόμενη περιοχή στην Ευρώπη. Σύμφωνα με την κατάταξη το Ηράκλειο αναδείχθηκε ως 20η σε επισκεψιμότητα περιοχή στην Ευρώπη, ως 66η περιοχή στον Πλανήτη και ως 2η στην Ελλάδα για το έτος 2017, με 3,2 εκατομμύρια επισκέπτες και η 19η στην Ευρώπη για το 2018 με 3,4 εκατομμύρια επισκέπτες.

Πέραν της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, το Ηράκλειο είναι η μοναδική πόλη στον ελλαδικό χώρο που εμπεριέχει μέσα στον ίδιο πολεοδομικό ιστό τις έδρες δυο διαφορετικών Καλλικρατικών δήμων. Το Ηράκλειο, με πληθυσμό 140.730 κατοίκους, μαζί με την πόλη της Νέας Αλικαρνασσού (14.635 κατοίκους) και το Γάζι (12.606 κατοίκους) από τον Δήμο Μαλεβιζίου, αποτελούν πολεοδομικό συγκρότημα από τα μεγαλύτερα της χώρας. Επίσης, στο Ηράκλειο βρίσκονται δύο από τα μνημεία στην λίστα με τα υπό ένταξη μνημεία στην Ουνέσκο , η Κνωσός και οι Ενετικές Οχυρώσεις.

Στο Ηράκλειο βρίσκονται οι Σχολές Θετικών Επιστημών και Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Κρήτης, (με 8.000 φοιτητές), εδρεύει το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ-FORTH) ένα από τα μεγαλύτερα ερευνητικά κέντρα της χώρας, καθώς και το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο (ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ.). Το ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ. είναι ένα Δημόσιο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα που αποτελείται από 400 εκπαιδευτικούς οι οποίοι έχουν υψηλή επίδοση και πάνω από 12000 ενεργούς φοιτητές. Συνολικά, υπάρχουν 8 σχολές του Πανεπιστημίου Κρήτης και 11 σχολές του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου. Από το 1908 λειτουργεί στο Ηράκλειο η Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου, η οποία δημιουργήθηκε από τη δωρεά της βιβλιοθήκης του Δημητρίου Βικέλα και στη συνέχεια εμπλουτίστηκε με άλλες συλλογές όπως η βιβλιοθήκη του Γιώργου Σεφέρη κ.α.

Στην πόλη του Ηρακλείου λειτουργούν περίπου 75 νηπιαγωγεία, 52 Δημοτικά Σχολεία, 18 Γυμνάσια (ανάμεσα στα οποία ένα Ευρωπαϊκό, ένα Πειραματικό, ένα Εσπερινό, ένα Καλλιτεχνικό, ένα Αθλητικό και ένα Μουσικό), 13 Γενικά Λύκεια και 6 Επαγγελματικά Λύκεια.Επίσης στο Ηράκλειο λειτουργεί το ιδιωτικό σχολείο Παγκρήτιον Εκπαιδευτήριο το οποίο έχει μαθητές από παιδικό μέχρι και λύκειο.

Αξιοθέατα

Μουσεία – Αρχαιολογικοί χώροι

• Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου
• Ιστορικό Μουσείο Κρήτης
• Μουσείο Φυσικής Ιστορίας
• Μουσείο Μάχης Κρήτης και Εθνικής Αντίστασης
• Μουσείο Εικαστικών Τεχνών Ηρακλείου
• Μουσείο Χριστιανικής Τέχνης της Κρητικής Σχολής, στο ναό της Αγίας Αικατερίνης Σιναϊτών
• Ενετικά τείχη Ηρακλείου
• Αρχαιολογικός χώρος Κνωσού

Μνημεία

• τα Ενετικά τείχη Ηρακλείου, συνολικού μήκους 7,5 χιλιομέτρων
• η Πύλη Ιησού (Καινούρια Πόρτα) που λειτουργεί ως Μουσείο για το Νίκο Καζαντζάκη
• Η Πύλη Παντοκράτορα (Χανιόπορτα), η παλαιά και η νέα, και οι διάφορες κύριες και βοηθητικές Πύλες
• Η είσοδος του Δικαστικού Μεγάρου στην οδό Δικαιοσύνης, που προέρχεται από το μεγαλύτερο ναό του Ηρακλείου, το ναό των Φραγκισκανών, δώρο του Ηρακλειώτη Πάπα Ρώμης Πέτρου Φίλαργου (Αλέξανδρου Ε), δώρο στη γενέθλια πόλη.
• οι διάσπαρτες κρήνες
• η πλατεία Λιονταριών με την κρήνη Μοροζίνι
• η πλατεία Κορνάρου, όπου βρίσκεται η ενετική κρήνη Μπέμπο και η οθωμανική κρήνη Χατζή Ιμπραήμ Αγά ή Σεμπίλ
• ο τάφος του Νίκου Καζαντζάκη στον προμαχώνα Μαρτινέγκο
• Το Μνημείο Μικρασιατικού Ελληνισμού, στη συμβολή των λεωφόρων Κνωσού και Ιωνίας
• Το άγαλμα του Βενιζέλου στην πλατεία Ελευθερίας και το μνημείο Εθνικής Αντίστασης
• το Μνημείο Μικρασιατών και το άγαλμα του Ηρόδοτου στη Νέα Αλικαρνασσό
• το Μνημείο Πεσόντων Ελλήνων Προσκόπων Μικράς Ασίας.