Στάδιο Καραϊσκάκη

Φέρει το ονοματεπώνυμο του γνωστού αρχιστρατήγου (1782-1827) της Επανάστασης του 1821, σε ανάμνηση του θανάτου του μετά από μάχη σε παραπλήσια τοποθεσία. Επί της ουσίας, στην αθλητική βιβλιογραφία απαντούν με την ίδια ονομασία και οι τρεις αθλητικοί χώροι που σε βάθος χρόνου κατασκευάστηκαν στο ίδιο ακριβώς σημείο ( το 1895 ως Ποδηλατοδρόμιο, το 1964 ως Στάδιο Καραϊσκάκη και το 2004 νέο στάδιο), με τον πιο πρόσφατο να αναφέρεται για αντιδιαστολή ως νέο Στάδιο Καραϊσκάκη. Αποτελεί έδρα του Ολυμπιακού Πειραιώς, των συμπολιτών του Εθνικού και Ατρομήτου (διατηρούν δικαίωμα να αγωνίζονται, εφόσον βρίσκονται σε επαγγελματικές κατηγορίες), όπως και των εθνικών ομάδων ποδοσφαίρου ανδρών και γυναικών. Παλαιότερα σε αυτό ανά διαστήματα έδρευαν επίσης η Προοδευτική και άλλοι σύλλογοι της Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Πειραιώς (ΕΠΣΠ).

Απέχει 2 χιλιόμετρα από το κέντρο του Πειραιά, 10 από το κέντρο της Αθήνας, 32 από το διεθνές αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», ενώ την πρόσβαση με τα μέσα σταθερής τροχιάς εξυπηρετούν το Μετρό (γραμμή 1) και το τραμ. Σε μικρή απόσταση βρίσκεται και το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας. Έχει χωρητικότητα 32.115 θέσεων και μετά το Ολυμπιακό Στάδιο Αθηνών (ΟΑΚΑ) αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο γήπεδο της χώρας, αλλά το μεγαλύτερο που προορίζεται αποκλειστικά για ποδόσφαιρο.

Ανήκει στην Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή (ΕΟΕ), η οποία το 2003 μέσω Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού και διατηρώντας την κυριότητα, παραχώρησε τη χρήση του στον Ολυμπιακό για 49 έτη, ο οποίος ανέλαβε την υποχρέωση να κατασκευάσει καινούργιο γήπεδο με δικά του έξοδα και να πληρώνει ενοίκιο 15% μετά την παρέλευση 15ετίας.

1896-1953

Κατασκευάστηκε το 1895 ως ποδηλατοδρόμιο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, τους πρώτους της σύγχρονης εποχής, που διεξάχθηκαν την επόμενη χρονιά (1896). Αρχικά ονομαζόταν Ποδηλατοδρόμιον ή Γήπεδον Νέου Φαλήρου. Αγοράστηκε από την Εταιρεία Σιδηροδρόμων αντί 104.000 δραχμών και ολοκληρώθηκε τότε υπό την επίβλεψη του πρίγκιπα Γεωργίου. Βρισκόταν δίπλα στο εργοστάσιο της ΔΕΗ, το πρώτο εργοστάσιο ηλεκτρισμού στη χώρα. Ο πρώτος ποδοσφαιρικός αγώνας που φιλοξενήθηκε στο γήπεδο είναι καταγραμμένος το 1898 ανάμεσα στον Πανελλήνιο ΓΣ και τον Ποδηλατικό Όμιλο Αθηνών και έληξε ισόπαλος 4-4. Μέχρι τότε το ποδόσφαιρο δεν είχε κάνει επίσημα την εμφάνισή του στη χώρα. Αργότερα η Εταιρεία Σιδηροδρόμων παραχώρησε το γήπεδο ως δωρεά στην Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων.

Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο χρησιμοποιήθηκε συστηματικά πλέον και για το αναπτυσσόμενο τότε άθλημα του ποδοσφαίρου, με –ανεπαρκή– διαπλάτυνση της κυκλικής έκτασης την οποία περιέβαλλε ο επικλινής στίβος ποδηλασίας, που έπαιζε τον ρόλο εξεδρών για το κοινό. Υπήρξε ήδη από την ίδρυσή τους η έδρα των δημοφιλέστερων πειραϊκών συλλόγων Εθνικού και Ολυμπιακού, και έτσι έχει μείνει στην ιστορία αμφοτέρων, καθώς προσεγγίζουν τον έναν αιώνα αθλητικής δράσης. Εκτός από πολλές και κρίσιμες συναντήσεις τοπικών και πανελλήνιων διοργανώσεων, αποτέλεσε τόπο διεξαγωγής και άλλων αξιόλογων αναμετρήσεων μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’50, όπως του Κυπέλλου πόλεων, ως το μεγαλύτερο γήπεδο στις περιοχές αρμοδιότητας της ΕΠΣΠ και άρα έδρα της μικτής Πειραιώς. Την επωνυμία –αρχικά γήπεδο– Γ. Καραϊσκάκης απέκτησε επί μεταξικής δικτατορίας, συγκεκριμένα τον Ιούνιο του 1938.

Έργα 1953-1956

Παρά τη σπουδαιότητα των εγκαταστάσεων για το ποδόσφαιρο του Πειραιά, της πρωτεύουσας συνολικά και της χώρας, η ΕΟΕ (τότε Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων: ΕΟΑ) προχώρησε σε ουσιαστική αναβάθμιση μόνον έπειτα από 60 χρόνια λειτουργίας τους. Ως τότε το γήπεδο συντηρούσαν από κοινού με δικά τους έξοδα οι δύο μεγάλοι σύλλογοι του Πειραιά, ο Ολυμπιακός και ο Εθνικός,. Τα έργα ξεκίνησαν στις αρχές του 1953 και διήρκεσαν περισσότερο από μία τριετία. Το γήπεδο στη νέα του μορφή περιλάμβανε αγωνιστικό χώρο κανονικών –πλέον– διαστάσεων, διέθετε υπερπολλαπλάσια χωρητικότητα 22.000 θεατών (καθημένων και ορθίων), χρησιμοποιήθηκε δε από την έναρξη της ποδοσφαιρικής περιόδου 1956-57.Ενδιάμεσα, τους πειραϊκούς συλλόγους είχαν φιλοξενήσει μικρότερες έδρες στην ευρύτερη περιοχή, όπως και άλλες της Αθήνας.

1964-2003

Το 1964 ανακατασκευάστηκε για να μετατραπεί σε στάδιο, με το κόστος να ανέρχεται σε 20 εκατομμύρια δραχμές και τα εγκαίνια να πραγματοποιούνται στις 11 Μαρτίου 1964. Φιλοξένησε τον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων Ευρώπης 1970-1971, ο οποίος ήταν και ο πρώτος ευρωπαϊκός τελικός που διεξήχθη στη χώρα, μεταξύ της Τσέλσι και της Ρεάλ Μαδρίτης. Το παιχνίδι έληξε ισόπαλο 1-1, ενώ στον επαναληπτικό (τότε δεν υπήρχε παράταση και πέναλτι) οι Λονδρέζοι επικράτησαν με 2-1 και κατέκτησαν το τρόπαιο.

Από το 2004

Το νέο στάδιο Καραΐσκάκη άρχισε να κατασκευάζεται τον Ιούνιο του 2003 και παραδόθηκε την 30ή του ίδιου μήνα το 2004, στο διάστημα ρεκόρ των 14 μηνών (428 ημέρες) από την έναρξη της κατεδάφισης του προηγουμένου (είχε ολοκληρωθεί στις 31 Μαΐου 2003 παρουσία 5.000 φίλων του Ολυμπιακού). Χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας ως τόπος διεξαγωγής αναμετρήσεων στο πλαίσιο του ποδοσφαιρικού τουρνουά.

Στα 60 χρόνια Α’ Εθνικής κατηγορίας είναι το γήπεδο όπου έχουν γίνει οι περισσότεροι αγώνες πρωταθλήματος, από οποιοδήποτε άλλο στη χώρα (1512 συνολικά). Στο στάδιο επίσης πραγματοποιήθηκαν σημαντικά μουσικά δρώμενα, όπως η συναυλία των Evanescence, Aerosmith και το φεστιβάλ που διοργάνωσαν οι Scorpions για πρώτη φορά, το καλοκαίρι του 2012.

• Το γήπεδο απέχει 2 χλμ από το κέντρο της πόλης του Πειραιά, 10 από το κέντρο της Αθήνας και 32 από το διεθνές αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος».
• Την πρόσβαση με τα μέσα σταθερής τροχιάς εξυπηρετούν το Μετρό (γραμμή 1) και το τραμ.
• Με αστικό λεωφορείο το στάδιο προσεγγίζεται μέσω όλων των γραμμών που πηγαίνουν από την Αθήνα προς τον Πειραιά και κάνουν στάση είτε στην παραλιακή («Σταθμός ΗΣΑΠ») είτε στην οδό Πειραιώς («Ελαΐς»).
• Το γήπεδο δίνει την επιλογή διαφόρων μέσων για την προσέγγισή του, μάλιστα υπάρχει ειδική ράμπα που συνδέει απευθείας το στάδιο με τον ανακαινισμένο σταθμό του Μετρό.