Τρένο

Τρένο
Το τρένο αποτελεί σήμερα κυρίαρχο μέσο κατηγορίας μεταφορών, των σιδηροδρομικών μεταφορών.

Αποτελείται από ειδικά οχήματα που κινούνται πάνω σε σιδηροδρομικές γραμμές (ράγες ή σιδηροτροχιές) και μεταφέρουν φορτία ή επιβάτες από ένα γεωγραφικό σημείο σε κάποιο άλλο. Μία σιδηροδρομική γραμμή αποτελείται από ένα ζεύγος παράλληλων σiδηροτροχιών, διαφόρου μεταξύ τους εύρους. Επίσης μπορεί να είναι μονής τροχιάς, όπως παλαιότερα, (σήμερα συνήθως είναι κατασκευασμένες από ειδικό τσιμέντο) ή μαγνητικές. Τα περισσότερα τρένα κινούνται χρησιμοποιώντας κινητήρα ντίζελ ή ηλεκτρικό κινητήρα, ο οποίος τροφοδοτείται με ηλεκτρική ενέργεια παρεχόμενη από παράπλευρα στη γραμμή (ή πάνω από αυτήν) συστήματα. Ιστορικά, οι ατμομηχανές ήταν η κυρίαρχη μορφή κινητήριας δύναμης από την εμφάνιση του σιδηροδρόμου ως και τα μέσα του 20ου αιώνα, αλλά και άλλες πηγές ενέργειας [όπως άλογα, έλξη με σκοινί (ή καλώδιο), βαρύτητα, αέρας, ή τουρμπίνες αερίου] είναι δυνατό να χρησιμοποιούνται για την έλξη του.

Στην ορολογία του σιδηρόδρομου ο όρος “σύνθεση συρμού” περιγράφει την ομάδα των σιδηροδρομικών οχημάτων που αποτελούν ένα τρένο. Όταν αναφερόμαστε στην κινητήρια δύναμη, περιγράφεται ο τύπος του κινητήρα που έλκει το τρένο. Παρομοίως, ο όρος αμαξοστοιχία αναφέρεται σε μια ομάδα κινούμενων βαγονιών που είναι μόνιμα ή ημιμόνιμα συνδεδεμένα μεταξύ τους ώστε να αποτελούν μια ενιαία ομάδα τροχαίου υλικού (ο όρος χρησιμοποιείται συνήθως για επιβατηγά τρένα). Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι όροι σετ και μονάδα χρησιμοποιούνται κατά την αναφορά σε μια ομάδα μονίμως ή ημιμονίμως συνδεδεμένων οχημάτων όπως αυτών μιας πολλαπλής μονάδας. Κατά την αναφορά σε ένα τρένο που αποτελείται από ποικιλία βαγονιών, ή από διάφορα σετ/μονάδες, χρησιμοποιείται ο όρος σχηματισμός (formation).

Στο Νόμο του Ηνωμένου Βασιλείου περί Σιδηροδρόμων του 1993 άρθρο 83 παράγραφος 1, το τρένο ορίζεται ως εξής:

  • δυο η περισσότερα κινούμενα βαγόνια συνδεδεμένα μεταξύ τους, από τα οποία το ένα τουλάχιστον είναι κινητήριο,
  • ένα κινητήριο όχημα μη συνδεδεμένο σε άλλο βαγόνι.

Τύποι τρένων

Ένα τρένο μπορεί να αποτελείται από συνδυασμό ενός ή περισσότερων κινητήριων οχημάτων και εφαπτομένων βαγονιών, ή αυτο-προωθούμενων πολλαπλών μονάδων (ή περιστασιακά ένα απλό όχημα, το οποίο αποκαλείται αυτοκινητάμαξα (railcar). Τα τρένα μπορούν επίσης να ρυμουλκηθούν από άλογα, να έλκονται με τη βοήθεια καλωδίων ή, τέλος, να κατέρχονται από ανωφέρειες με τη βοήθεια της βαρύτητας. Ειδικά είδη τρένων που τρέχουν σε ειδικά σχεδιασμένους ‘σιδηρόδρομους’ είναι ατμοσφαιρικοί σιδηρόδρομοι, τρένα μονής τροχιάς (monorails), υψηλής ταχύτητας τρένα (TGV), Τρένο Dinky, Τρένο Maglev, υπόγειος με λαστιχένιους τροχούς, οι εναέριοι και οι οδοντωτοί σιδηρόδρομοι.

Ένα επιβατικό τρένο αποτελείται από ένα ή περισσότερα κινητήρια οχήματα και από ένα ή περισσότερα βαγόνια. Εναλλακτικά, ένα τρένο μπορεί να αποτελείται εντελώς από επιβατηγά βαγόνια, κάποια από τα οποία διαθέτουν μια “πολλαπλή μονάδα”. Σε πολλά μέρη του κόσμου, ειδικά στην Ιαπωνία και στην Ευρώπη, τα υψηλής ταχύτητας τρένα χρησιμοποιούνται ευρέως για ταξιδιωτικές μεταφορές.

Τα εμπορικά τρένα αποτελούνται από φορτηγά βαγόνια, διαφορετικά από τα επιβατηγά, παρ’ όλο που ορισμένα, και ειδικά τα ταχυδρομικά τρένα (ειδικότερα Περιοδεύον Ταχυδρομείο μοιάζουν εξωτερικά περισσότερο με τα επιβατικά. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ένα τρένο πολλές φορές μπορεί να διαθέτει δυο κινητήρια οχήματα και είναι, όπως λέγεται, “δικέφαλο”, ενώ στον Καναδά και τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι κάτι κοινό για ένα τρένο μεγάλων αποστάσεων να οδηγείται από τρία, τέσσερα, ή ακόμη και από πέντε κινητήρια οχήματα. Ένα τρένο με κινητήριο όχημα σε κάθε άκρη του αποκαλείται top and tailed και αυτή η πρακτική τυπικά χρησιμοποιείται όταν δεν υπάρχουν εγκαταστάσεις αναστροφής.

Το δεύτερο κινητήριο όχημα προσαρτάται προσωρινά για την υποβοήθηση του τρένου στην αύξηση της κλίσης του εδάφους. Αυτή η τεχνική αναφέρεται ως banking στο ΗΒ, λειτουργία βοήθειας στην Βόρειο Αμερική. Τα τρένα μπορούν επίσης να είναι μικτά, περιλαμβάνοντας τόσο επιβατηκά και όσο και εμπορικά βαγόνια, (βλέπε, π.χ., Μεταφορές στη Μαυριτανία). Τέτοια μικτά τρένα πλεόν σπανίζουν σε πολλές χώρες, αλλά ήταν κοινός τόπος στους σιδηροδρόμους των αρχών του 19ου αιώνα.

Τρένο σχετικές ειδήσεις:

ΣΕΛΙΔΑ 9 ΑΠΟ 10