Ζόραν Ζάεφ

Ο Ζόραν Ζάεφ γεννήθηκε το 1974 στη Στρώμνιτσα, σε μια πολυμελή οικογένεια βουλγαρικής καταγωγής των Στόγιαν και της Ιβάνκα Ζαέβι από το χωριό Μουρτίνο. Έχει τρεις αδελφές και έναν αδελφό, τον Ντούσκο Ζάεφ. Αφού ολοκλήρωσε το δημοτικό και γυμνάσιο στην πατρίδα του, εγγράφηκε στη Σχολή Οικονομικών Επιστημών των Σκοπίων, από την οποία απεφοίτησε το 1997. Ο Ζάεφ απέκτησε μεταπτυχιακό δίπλωμα στη νομισματική οικονομία στο ίδιο πανεπιστήμιο.

Ο Ζάεφ έγινε μέλος της Σοσιαλδημοκρατικής Ένωσης Μακεδονίας το 1996. Εκλέχθηκε δύο φορές ως πρόεδρος της περιφερειακής οργάνωσης της Στρούμιτσα. Διετέλεσε Αντιπρόεδρος του Κόμματος μεταξύ 2006 και 2008. Κέρδισε τρεις διαδοχικές τοπικές εκλογές και χρημάτισε δήμαρχος της Στρούμιτσα από το 2005 έως το 2016. Αφού ο Μπράνκο Τσερβενκόφσκι παραιτήθηκε από τη θέση του προέδρου της ΣΔΕΜ το 2013, ο Ζάεφ εκλέχτηκε νέος πρόεδρος. Επιπλέον, διετέλεσε μέλος της Συνέλευσης της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας από το 2003 έως το 2005. Μετά τις εκλογές του 2016, ο Ζάεφ σχημάτισε μια κυβέρνηση συνασπισμού με την υποστήριξη της Δημοκρατικής Ένωσης για την Ένταξη και της Συμμαχίας των Αλβανών τον Μάιο του 2017.

Διαμάχες

Τον Ιανουάριο του 2015, ο πρώην Πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας Νίκολα Γκρούεφσκι κατηγόρησε τον Ζάεφ για τη φερόμενη συνωμοσία με ξένη υπηρεσία πληροφοριών και διπλωμάτες για την ανατροπή της κυβέρνησης και τη συμμετοχή τους στη φερόμενη απόπειρα πραξικοπήματος. Ο Ζάεφ τον Φεβρουάριο κατηγόρησε τον Γκρουέφσκι για τηλεφωνικές υποκλοπές και παράνομη κατασκοπεία τουλάχιστον 20.000 ατόμων στη χώρα. Ο εισαγγελέας, από την άλλη πλευρά, κατηγόρησε τον Ζάεφ για εκβιασμό του Γκρουέφσκι και κράτησε πέντε άτομα που συνδέονταν με την υπόθεση αυτή. Η δίωξη έπαυσε αργότερα λόγω ανεπαρκών στοιχείων.

Μετά την εκλογή του ως προέδρου της ΣΔΕΜ, ο Ζάεφ έγινε ηγέτης της αντιπολίτευσης. Ως ηγέτης της αντιπολίτευσης, ο Ζάεφ συμμετείχε σε συνάντηση με τον Γκρουέφσκι και τον Επίτροπο Διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης Γιοχάνες Χαν τον Ιούνιο του 2015 για να ξεπεράσει την πολιτική κρίση. Οι διαπραγματεύσεις οδήγησαν στη συμφωνία του Przino, η οποία προέβλεπε τη διοργἀνωση εκλογών τον Απρίλιο του 2016 από μία προσωρινή κυβέρνηση και τη διερεύνηση του σκανδάλου των τηλεφωνικών υποκλοπών από ειδικό εισαγγελέα. Ο Ζάεφ απείλησε να μποϊκοτάρει τις εκλογές λόγω των εμποδίων που έθετε ο Γκρουέφσκι στην εφαρμογή της συμφωνίας του Przino και στην υλοποίηση μεταρρυθμίσεων στο δικαστικό σύστημα και στα μέσα ενημέρωσης.

Πρωθυπουργός

Στις 31 Μαΐου 2017 το κοινοβούλιο της Βόρειας Μακεδονίας ανέδειξε τον Ζάεφ ως νέο πρωθυπουργό με 62 ψήφους υπέρ σε σύνολο 120 βουλευτών. Η ψηφοφορία έθεσε τέλος σε μία πολύμηνη περίοδο πολιτικής αβεβαιότητας. Μια δημοσκόπηση 1.159 Μακεδόνων που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2017 από τη Brima Gallup έδειξε ότι το 62% του πληθυσμού υποστήριξε τον Ζάεφ ως πρωθυπουργό.Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, ο Ζάεφ παρουσίασε το πρόγραμμα της νέας κυβέρνησης, λέγοντας ότι η ένταξη στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ θα είναι η προτεραιότητά του τα επόμενα χρόνια. Υποσχέθηκε επίσης την οικονομική ανάπτυξη και τον τερματισμό της διαφθοράς ανακοινώνοντας μια «υπεύθυνη, μεταρρυθμιστική και ευρωπαϊκή κυβέρνηση».

Ορισμένες εφημερίδες ερμήνευσαν τις δηλώσεις του Ζάεφ στις εφημερίδες BGLES και Kurir ως ισχυρισμό ότι οι Μακεδόνες είναι ένα έθνος με τους Βούλγαρους ή τους Σέρβους. Αυτό που καταγράφηκε από τον Ζάεφ στην αρχική βιντεοσυνομιλία της βουλγαρικής εφημερίδας “BGLES” ήταν ότι “θέλω να στείλω ένα μήνυμα σε όλους τους πολίτες της Βουλγαρίας, είμαστε αδελφοί, το ίδιο έθνος”. Η συνέντευξη για τη σερβική εφημερίδα «Kurir» ήταν «Οι Σέρβοι και οι Μακεδόνες είναι αδελφοί» και «Κανείς δεν ζήτησε από τον Ζόραν Ζάεφ να κάνει τίποτα εναντίον των Μακεδόνων, εναντίον Σέρβων, εναντίον οποιασδήποτε εθνικής κοινότητας ή εναντίον οποιουδήποτε από τους γείτονές μας. Ακούσαμε κατηγορίες ότι ο Ζάεφ καταδικάζει τη Σερβία για γενοκτονία, για μένα είναι το ίδιο έθνος».

• Τον Οκτώβριο του 2019 η Ευρωπαϊκή Ένωση αρνήθηκε την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Βόρεια Μακεδονία, αποδυναμώνοντας την φιλοευρωπαϊκή κυβέρνηση της χώρας.
• Ως αποτέλεσμα, ο Ζάεφ προκήρυξε πρόωρες εκλογές για τον Απρίλιο του 2020 και προανήγγειλε την παραίτησή του.
• Ο Ζάεφ υπέβαλε την παραίτησή του από την πρωθυπουργία στις 2 Ιανουαρίου 2020 και υπηρεσιακός πρωθυπουργός διορίστηκε ο Όλιβερ Σπάσοφσκι.