Ο όρος καύσωνας χρησιμοποιείται τόσο σε συχνές εναλλαγές του καιρού, όσο και σε μεγάλα κύματα ζέστης που μπορεί να συμβαίνουν μία φορά τον αιώνα. Έντονοι καύσωνες έχουν προκαλέσει καταστροφικές ζημιές στις σοδειές, χιλιάδες θανάτους από υπερθερμία και γενικευμένη χρήση ενέργειας, εξαιτίας της αυξημένης χρήσης κλιματιστικών.
Ο καύσωνας θεωρείται ακραίο καιρικό φαινόμενο και επικίνδυνος για τη ζωή, επειδή η θερμότητα και το φως του Ήλιου μπορούν να υπερθερμάνουν το ανθρώπινο σώμα. Το χειρότερο κύμα καύσωνα στην πρόσφατη ιστορία ήταν το Ευρωπαϊκό Κύμα Καύσωνα του 2003, με πάνω από 70.000 θύματα.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, καύσωνας υπάρχει όταν η μέγιστη θερμοκρασία αγγίζει ή ξεπερνάει τους 39°C, η ελάχιστη είναι πάνω από 26°C, το θερμοκρασιακό εύρος είναι μικρό, οι άνεμοι ασθενείς και οι υψηλές θερμοκρασίες επικρατούν για τουλάχιστον 3 μέρες σε ευρεία γεωγραφική έκταση.