Νέα Ορλεάνη

Η Νέα Ορλεάνη ιδρύθηκε ως La Nouvelle-Orléans την άνοιξη του 1718 (η 7η Μαΐου είναι η παραδοσιακή ημερομηνία για τον εορτασμό της επετείου, αλλά η πραγματική ημέρα είναι άγνωστη) από τη Γαλλική Εταιρεία Μισσισσιππή, υπό τη διεύθυνση του Ζαν-Μπατίστ Λε Μον ντε Μπιενβίλ, πάνω σε γη που κατοικούσαν Ινδιάνοι της φυλής Τσιτιμάσα. Αυτή η αποικία της «Νέας Γαλλίας» παραχωρήθηκε στην Ισπανική Αυτοκρατορία με τη Συνθήκη των Παρισίων το 1763, μετά την ήττα της Γαλλίας από τη Μεγάλη Βρετανία στον Επταετή Πόλεμο.

Κατά τον πόλεμο της Αμερικανικής Επαναστάσεως η Νέα Ορλεάνη ήταν σημαντικό λιμάνι για τη διοχέτευση εφοδίων στους επαναστάτες, καθώς και για τη μεταφορά στρατιωτικού εξοπλισμού μέσω του ποταμού Μισσισσιππή. Ο Βερνάρδο δε Γκάλβες, 1ος υποκόμης του Γκάλβεστον εξαπέλυσε μια επιτυχημένη νότια εκστρατεία κατά των Βρετανών από τη Νέα Ορλεάνη το 1779. Η Nueva Orleans (η ισπανική ονομασία της Νέας Ορλεάνης) παρέμεινε ισπανικό έδαφος μέχρι το 1803, οπότε επέστρεψε για λίγο στους Γάλλους. Σχεδόν όλη η σωζόμενη αρχιτεκτονική του 18ου αιώνα του Vieux Carré (French Quarter) χρονολογείται από την ισπανική περίοδο, με αξιοσημείωτη εξαίρεση το κοινόβιο των Ουρσουλίνων.

Ο Ναπολέων πούλησε τη γαλλική Λουιζιάνα (μια έκταση πολλαπλάσια της σημερινής πολιτείας της Λουιζιάνας) στις ΗΠΑ με την Αγορά της Λουιζιάνας το 1803. Στη συνέχεια η πόλη μεγάλωσε γρήγορα με τις εισροές Αμερικανών, Γάλλων, Κρεολών και Αφρικανών. Μεταγενέστερα ήρθαν και Ιρλανδοί, Γερμανοί, Πολωνοί και Ιταλοί. Μεγάλες καλλιέργειες με εξαγωγικό προσανατολισμό ήταν το ζαχαροκάλαμο και το βαμβάκι, που καλλιεργούνταν από δούλους σε κοντινές μεγάλες φυτείες.

Χιλιάδες πρόσφυγες από την Αϊτινή Επανάσταση, τόσο λευκοί, όσο και μαύροι, έφθασαν στην πόλη το 1804. Παρά το ότι ο κυβερνήτης Γουίλιαμ Κλαίμπορν και άλλοι αξιωματούχοι ήθελαν να αποτρέψουν την εγκατάσταση ελεύθερων μαύρων, οι Γάλλοι Κρεολοί ήθελαν να αυξήσουν τον γαλλόφωνο πληθυσμό. Καθώς μαθεύτηκε ότι γίνονται δεκτοί περισσότεροι πρόσφυγες, έφθασαν και πιο εύποροι Αϊτινοί, που είχαν αρχικώς καταφύγει στην Κούβα. Πολλοί από τους λευκούς γαλλόφωνους είχαν απελαθεί από την Κούβα ως αντίποινα για συνωμοσίες των Βοναπαρτιστών. Το κύμα μεταναστεύσεως το 1809 έφερε 2.731 λευκούς, 3.102 ελεύθερους μιγάδες και 3.226 δούλους κυρίως αφρικανικής καταγωγής, διπλασιάζοντας τον πληθυσμό της Νέας Ορλεάνης. Η πόλη έφθασε να έχει ποσοστό μαύρου πληθυσμού 63%, μεγαλύτερο από ό,τι το Τσάρλεστον.

Κατά την τελική εκστρατεία του Πολέμου του 1812 οι Βρετανοί έστειλαν δύναμη 11.000 ανδρών για την κατάληψη της πόλεως. Παρά τις δυσκολίες, ο στρατηγός Άντριου Τζάκσον, με τη στήριξη του αμερικανικού ναυτικού, κατόρθωσε να συγκεντρώσει ένα ετερόκλητο στράτευμα από στρατιώτες των ΗΠΑ, ελεύθερους μαύρους, εθνοφύλακες του Τενεσή, Ινδιάνους πολεμιστές Τσόκτο και Γάλλους… κουρσάρους (υπό τον πειρατή Ζαν Λαφίτ), και να καταγάγει αποφασιστική νίκη κατά των Βρετανών του σερ Έντουαρντ Πάκενχαμ στη Μάχη της Νέας Ορλεάνης, στις 8 Ιανουαρίου 1815.

Οι συμμετέχοντες στη μάχη δεν γνώριζαν ότι στην Ευρώπη είχε ήδη υπογραφεί η Συνθήκη της Γάνδης, που τελείωνε τον πόλεμο. (Ωστόσο η Συνθήκη δεν καλούσε για τον τερματισμό των εχθροπραξιών μέχρι που να την επικυρώσουν αμφότερες οι κυβερνήσεις — και η αμερικανική κυβέρνηση την επεκύρωσε στις 16 Φεβρουαρίου 1815.) Οι εχθροπραξίες στη Λουιζιάνα είχαν αρχίσει από τον Δεκέμβριο του 1814 και δεν σταμάτησαν παρά στα τέλη Ιανουαρίου του 1815, μετά την επιτυχή αντίσταση κατά της δεκαήμερης πολιορκίας του Φρουρίου Σαιν Φίλιπ από το Βασιλικό Ναυτικό.

Ως λιμάνι, η Νέα Ορλεάνη διεδραμάτισε σημαντικό ρόλο πριν τον Εμφύλιο στο διατλαντικό εμπόριο σκλάβων, όπως και στο εμπόριο αγαθών. Τα εισαγόμενα από το εξωτερικό αγαθά έπρεπε να ξεφορτωθούν σε αποθήκες προτού φορτωθούν σε μικρότερα σκάφη (ποταμόπλοια) για να ανεβούν τον Μισσισσιππή. Παρά τον ρόλο της στο δουλεμπόριο, η Νέα Ορλεάνη είχε τότε και τον μεγαλύτερο και πλέον ευημερούντα πληθυσμό ελεύθερων έγχρωμων ανθρώπων στις ΗΠΑ, αρκετοί από τους οποίους ήταν μορφωμένοι άνθρωποι της μεσαίας τάξεως και κατείχαν ακίνητη περιουσία. Ο πληθυσμός της από 27.176 κατοίκους το 1820 ξεπέρασε τις 100 χιλιάδες το 1840.

Το κεντρικό σημείο καμπής στον πολιτισμό και στον τρόπο ζωής των κατοίκων της Νέας Ορλεάνης απετέλεσε ο Αμερικανικός Εμφύλιος Πόλεμος — όπως και για τον υπόλοιπο Νότο των ΗΠΑ, ουσιαστικά ο κόσμος τους άλλαξε για πάντα. Το 1862, μετά από τη Μάχη των Φρουρίων Τζάκσον και Σαιν Φίλιπ, η πόλη βρέθηκε στην κατοχή των Βορείων, υπό τη διοίκηση του στρατηγού Μπέντζαμιν Μπάτλερ, πρώην πρακτικού δικηγόρου της Μασαχουσέτης. Οι κάτοικοι του έδωσαν τα παρατσούκλια «το Κτήνος», εξαιτίας μιας διαταγής μη σεβασμού των γυναικών των Νοτίων που είχε εκδώσει, και «ο Κουταλάκιας» (“Spoons Butler”) επειδή σε επίσημα δείπνα, όπου τον καλούσε υποχρεωτικώς η αριστοκρατία της πόλης, κάποια ασημένια κουταλάκια κατέληγαν στις τσέπες του, αλλά κυρίως επειδή μια φορά είχε κατασχέσει ολόκληρο ασημένιο σερβίτσιο 38 κομματιών από μια γυναίκα που επιχειρούσε να βγει από τη ζώνη κατοχής.

Ο Μπάτλερ κατάργησε τη διδασκαλία της γαλλικής στα σχολεία της πόλεως και η πολιτική «αγγλικά μόνο» συνεχίσθηκε σε όλη τη Λουιζιάνα και μεταπολεμικώς.Παρά τη σταδιακή εξαφάνιση της γαλλικής γλώσσας (εξαιτίας και των πιέσεων από Ιρλανδούς, Ιταλούς και Γερμανούς μετανάστες)μέχρι και το 1902 «το ένα τέταρτο του πληθυσμού της πόλεως» μιλούσε τη γαλλική στη συνήθη καθημερινή συναναστροφή, ενώ «άλλα δύο τέταρτα» μπορούσαν να κατανοήσουν εύκολα τη γλώσσα. Μέχρι το 1945 πολλές Κρεολές γυναίκες μεγάλης ηλικίας δεν μιλούσαν αγγλικά. Η τελευταία μεγάλη εφημερίδα της πόλης στη γαλλική γλώσσα, η L’Abeille de la Nouvelle-Orléans (= «Η μέλισσα της Νέας Ορλεάνης»), έπαψε να εκδίδεται στα τέλη του 1923, μετά από 96 χρόνια κυκλοφορίας. Κατά μερικές πηγές μία μικρότερη εφημερίδα, η Le Courrier de la Nouvelle Orleans, συνέχισε να εκδίδεται μέχρι το 1955.

Καθώς η πόλη καταλήφθηκε νωρίς στον πόλεμο, γλίτωσε την καταστροφή που υπέστησαν πολλές άλλες πόλεις του αμερικανικού Νότου. Ο στρατός των Βορείων επεξέτεινε τον έλεγχό του προς τα βόρεια κατά μήκος του ποταμού Μισσισσιππή. Το μεγαλύτερο μέρος της νότιας Λουιζιάνας εξαιρέθηκε αρχικώς από τις διατάξεις της «Διακηρύξεως Απελευθερώσεως των Δούλων» που εξέδωσε ο Πρόεδρος Αβραάμ Λίνκολν το 1863.

• Είναι μία από τις πλέον τουριστικές πόλεις των ΗΠΑ, με την ξεχωριστή μουσική της (θεωρείται πατρίδα της τζαζ), την κρεολική κουζίνα της, και κυρίως το ετήσιο Καρναβάλι της, γνωστό ως «Μάρντι Γκρα» (από τη γαλλική φράση Mardi Gras).
• Η ιστορική καρδιά της πόλης είναι το «Γαλλικό Τετράγωνο» (French Quarter), γνωστό για τη γαλλική αρχιτεκτονική του και την έντονη νυκτερινή ζωή του κατά μήκος της οδού Μπέρμπον.
• Τον Αύγουστο του 2005 το 80% της πόλης πλημμύρισε όταν τα αναχώματα υποχώρησαν από το πέρασμα του τυφώνα «Κατρίνα».