Η δημοκρατία είναι το πολίτευμα όπου η εξουσία πηγάζει από τον λαό, ασκείται από τον λαό και υπηρετεί τα συμφέροντα του λαού.
Η ετυμολογία της λέξεως βρίσκεται στα συνθετικά «δήμος» (το σύνολο ή η συνέλευση των ανθρώπων που έχουν πολιτικά δικαιώματα) και «κράτος» (δύναμη, εξουσία, κυριαρχία). Ο όρος επινοήθηκε κατά τον πέμπτο αιώνα π.Χ., στην κλασική Ελλάδα, και χρησιμοποιήθηκε κατ’ αντιδιαστολή με τη μοναρχία, την αριστοκρατία και την ολιγαρχία, με τον Κλεισθένη να είναι ο ιδρυτής της πρώτης δημοκρατίας κατά το 508-507 π.Χ. μετά το τέλος της τυραννίας του Πεισίστρατου, και τον Περικλή να συνεχίζει την παράδοση κατά τον χρυσό αιώνα των Αθηνών. Σήμερα, στην καθομιλουμένη, χρησιμοποιείται συνήθως κατ’ αντιδιαστολή με τον όρο δικτατορία.
Είναι πιθανό ο όρος «δημοκρατία» να επινοήθηκε από τους δυσφημιστές της που απέρριπταν την πιθανότητα μίας, ούτως ειπείν, «δημαρχίας». Οποιαδήποτε κι αν ήταν η αρχική απόχρωση, ο όρος υιοθετήθηκε από τους Αθηναίους δημοκρατικούς ώστε να δηλώνει «το πολίτευμα εκείνο στο οποίο η εξουσία βρίσκεται στα χέρια της συνέλευσης των εχόντων πολιτικών δικαιώματα». Η λέξη παρουσιάζεται στον Ηρόδοτο, αλλά ίσως δεν χρησιμοποιήθηκε πριν το 440-430 π.Χ. Δεν είναι σίγουρο ότι η λέξη χρησιμοποιήθηκε από τη στιγμή της γέννησης της δημοκρατίας, αλλά από το 460 π.Χ. γνωρίζουμε την ύπαρξη του ονόματος «Δημοκράτης», που προφανώς δόθηκε από τους γονείς στο παιδί τους ως ένδειξη δημοκρατικής νομιμότητας.
Μπορούμε να δούμε ότι ο ορισμός της δημοκρατίας, όπως δίνεται πιο πάνω, έχει τρία μέρη:
Η εξουσία πηγάζει από τον λαό. Αυτό σημαίνει, κι αν πάρουμε σαν δεδομένο ότι η λειτουργία του πολιτεύματος θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την ύπαρξη κυβέρνησης, ότι για να είναι η κυβέρνηση δημοκρατική θα πρέπει να είναι δημοφιλής, ή τουλάχιστον να τυχαίνει της αποδοχής των πολιτών. Ή αλλιώς αντλεί τη νομιμότητα της από το λαό.
Η εξουσία ασκείται από τον λαό. Αυτό σημαίνει ότι για να είναι ένα πολίτευμα δημοκρατικό θα πρέπει με κάποιους τρόπους να εξασφαλίζει τη συμμετοχή των πολιτών στις πολιτικές διαδικασίες, τις διαδικασίες διακυβέρνησης και λήψης αποφάσεων. Για παράδειγμα, πέρα των εκλογών ανάδειξης των οργάνων της πολιτείας, αυτό μπορεί να σημαίνει τη διενέργεια δημοψηφισμάτων.
Η εξουσία εξυπηρετεί τα συμφέροντα του λαού. Αυτό σημαίνει ότι τα όργανα της πολιτείας που είναι φορείς εξουσίας (κυβέρνηση, βουλή κ.ο.κ.) πρέπει να υπηρετούν και να προασπίζουν τα συμφέροντα του συνόλου της κοινωνίας, και όχι π.χ. κάποιου εκτός της κοινωνίας ή π.χ. κάποιων μόνο τμημάτων της. Για παράδειγμα, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι πρέπει να επιδιώκουν την ευρύτερη δυνατή συναίνεση. Επίσης σημαίνει ότι ταυτόχρονα με την αρχή της πλειοψηφίας πρέπει να υπάρχουν μηχανισμοί που προασπίζουν τα συμφέροντα της μειοψηφίας.
Κατά μία κατηγοριοποίηση η δημοκρατία μπορεί να είναι έμμεση, όπως είναι η αντιπροσωπευτική δημοκρατία αλλά και άμεση, όπως εκείνη της αρχαίας Αθήνας. Ιστορικά εμφανίστηκε πρώτα η δεύτερη και ακολούθησε, κατά την περίοδο του διαφωτισμού, η πρώτη. Η πρακτική του δημοψηφίσματος εμφυτεύει, έστω και σε περιορισμένο βαθμό, στοιχεία άμεσης στην έμμεση δημοκρατία. Μία προσπάθεια ριζικότερης ανάμειξης των δύο, σε φιλελεύθερο συνήθως πλαίσιο, αποκαλείται συμμετοχική δημοκρατία.
Αναλυτική ταξινόμηση
Άμεση δημοκρατία
Συμμετοχική δημοκρατία
Ηλεκτρονική δημοκρατία
Αντιπροσωπευτική δημοκρατία
Φιλελεύθερη δημοκρατία
Κοινοβουλευτική δημοκρατία
Βασιλευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία
Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία
Σύστημα Γουεστμίνστερ
Προεδρικό σύστημα
Προεδρική Δημοκρατία
Ημιπροεδρική Δημοκρατία
Λαϊκή δημοκρατία
Δημοκρατία με μια ματιά
Η δημοκρατία είναι πολίτευμα.
Η εξουσία στη δημοκρατία ασκείται από τον λαό.
Ξεκίνησε από την αρχαία Αθήνα.
Δημοκρατία σχετικές ειδήσεις:
Ένωση Αστυνομικών Αθήνας: Καταγγέλλουν διαταγή μαζικής επιφυλακής εν μέσω lockdown
Ένωση Αστυνομικών Αθήνας: Με ανακοίνωσή τους καταγγέλλουν ότι 5000 αστυνομικοί θα συνωστιστούν στις υπηρεσίες στις 17 Νοέμβρη εν μέσω lockdown και προαναγγέλλουν νομικές κινήσεις κατά παντός υπευθύνου,
Μετά την ΟΛΜΕ, απαγόρευσαν και στον ΔΣΑ να καταθέσει στεφάνι στο Πολυτεχνείο
Πολυτεχνείο: Ο γραμματέας του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών καταγγέλλει ότι η Αστυνομία δεν επέτρεψε σε αντιπροσωπεία να καταθέσει στεφάνι στον χώρο του Πολυτεχνείου παρά την τήρηση των μέτρων για τον κορωνοϊό.
Τσίπρας για Πολυτεχνείο: Βλακώδης και προβοκατόρικη απόφαση - Να αποσυρθεί η αντισυνταγματική διάταξη
Τσίπρας για Πολυτεχνείο: Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης έκανε δηλώσεις από το περιστύλιο της Βουλής, καλώντας την κυβέρνηση να αποσύρει την απαγόρευση των συναθροίσεων.
Επικοινωνία του Αλέξη Τσίπρα με αρχηγούς των κομμάτων της αντιπολίτευσης
Αλέξης Τσίπρας Πολυτεχνείο: Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ θα έχει επικοινωνία με τους πολιτικούς αρχηγούς της αντιπολίτευσης με αφορμή το Πολυτεχνείο και την απαγόρευση συναθροίσεων.
Η απαγόρευση συναθροίσεων «ενώνει» την αντιπολίτευση - Το σχόλιο Πέτσα
Απαγόρευση συναθροίσεων: Ο Γιάνης Βαρουφάκης επικοινώνησε σήμερα με τους αρχηγούς των κομμάτων της αντιπολίτευσης ενώ πηγές αναφέρουν ομοίως θα πράξει και ο Αλέξης Τσίπρας.
Ενωτικός ο Μπάιντεν - «Η χώρα να συσπειρωθεί και όχι να συνεχίσει να διχάζεται»
Αμερικανικές εκλογές: Το προβάδισμα του Μπάιντεν διευρύνεται έναντι του Τραμπ σε τέσσερις πολιτείες που θα είναι καθοριστικές για το τελικό αποτέλεσμα.